Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Naast de reeds eerder behandelde hypotheses, zijn er ook verschillende die ervan uitgaan dat het conjunctie van planeten was. Nu zijn er verschillende conjuncties in de periode geweest en één is de conjunctie van Venus en Jupiter.
Een conjunctie is een zodanige samenstand van hemellichamen, dat deze voor de observator (bijna) op een lijn liggen. Nu wordt er in het kader van de Ster van Bethlehem over het algemeen gesproken over een samenstand tussen twee of meerdere planeten, strikt genomen is dit niet juist en mag men ook spreken over een conjunctie als een planeet een ster bedekt. Conjuncties werden vroeger altijd in de gaten gehouden, wegens de astrologische betekenissen die daar aan werden gegeven. De astronoom / astroloog Albumasar, uit de 9de eeuw, schreef in zijn “Revolutie van de Jaren” dat, toen de schepping plaatsvond “de zeven planeten” – de Zon, Maan, Mercurius, Venus, Mars, Jupiter, en Saturnus – in het sterrenbeeld Aries in conjunctie waren.
Aristoteles heeft een observatie genoteerd van een conjunctie door de planeet Jupiter en een van de sterren in het sterrenbeeld Gemini, die zover ik weet, één van de oudste observaties van dit soort is in dit sterrenbeeld, en is vermoedelijk halverwege de 4de eeuw v.C. gemaakt. In China is een observatie gedaan van een conjunctie van de toen alle bekende planeten Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en Saturnus op 28 februari 2449 v.C. in de buurt van de ster β Pegasi. Een soortgelijke conjunctie, waarbij alle 9 planeten zich op een lijn zouden bevinden, was in 1982 en deden ook de hedendaagse mens nog verontrusten.
Nu was, met betrekking tot conjuncties, de periode van halverwege 3 v.C. tot en met het einde van 2 v.C. bijzonder interessant. Er waren in deze anderhalve jaar 3 verschillende soorten conjuncties en allemaal in het sterrenbeeld Leo. Ten eerste was er de meervoudige conjunctie tussen de planeten Venus en Jupiter (12 aug. 3 v.C. & 17 juni 2 v.C.).
Ten tweede de conjunctie van de planeten Mercurius, Venus, Mars en Jupiter (27 aug. 2 v.C.) en als laatste de, tot 3 maal toe, bedekking van de ster Regulus (α Leonis) door de planeet Jupiter. Dat de conjunctie tussen de planeten Venus en Jupiter te maken heeft met de ster van Bethlehem, wordt ondersteund door Ernest L. Martin. Volgens hem was de conjunctie van 17 juni 2 v.C. dermate indrukwekkend, dat op die dag het leek of de twee planeten samengevoegd waren (ze waren in werkelijkheid slechts een kleine 0.04° van elkander gescheiden), dat net na zonsondergang ze verschenen als een gigantische ster hoog aan de westelijke hemel. Zo'n verschijning had in generaties niet plaatsgevonden.
Volgens Martin, was de planeet Jupiter de “koningsplaneet” en had het een bijzondere betekenis dat deze in het sterrenbeeld Leo een conjunctie had. Leo, de Leeuw was nu het teken van de stam Juda en hij ziet hierin een eerste aanwijzing. De ster Regulus (α Leonis) nu is de helderste ster in Leo en het geloof was dat deze als Sharru (= Babylonisch “de koning”), de hemelse zaken regelde en onder zijn gesternte werden koningen geboren. De tweede aanwijzing ziet hij in de bedekking van deze koninklijke planeet met de koninklijke ster α Leonis, er wordt in dit kader gewezen op een oude tekst van Babylonische magiërs, waarin vermeld wordt “dat bij retrogressie van de planeet Jupiter rondom Regulus, een indicatie was dat een buitenlandse koning zal komen en de troon zal bestijgen.” Deze retrogressie is de schijnbare teruggang, van een planeet met de klok mee ten opzichte van de achtergrondsterren, terwijl een normaal tegen de klok in beweegt ten opzichte van de achtergrond sterren. Bij de planeet Jupiter gebeurt dit gemiddeld eens in de 13 maanden, en vlak voordat dit gebeurd lijkt het of de planeet stil blijft staan. Dit is vrij eenvoudig te verklaren, normaal zien we de planeet ten opzichte van de sterren langzaam naar het oosten bewegen (“proper motion” wordt dit genoemd), de Aarde echter, waar vanaf wij observeren, bevind zich dichter bij de Zon en beweegt dus sneller en zal dus langzaam aan Jupiter inhalen. Op een gegeven moment, als beide planeten bijna parallel ten opzichte van elkaar liggen, zal het lijken of Jupiter stil komt te staan, vervolgens weer terug gaat (de Aarde heeft Jupiter dan gepasseerd), dit duurt een paar dagen, dan ligt Jupiter achter ons, zijn retrograde beweging neemt af tot hij weer stilstaat en loopt daarna, ten opzichte van de achtergrondsterren weer met ons mee. Dit stilstaan ziet men dan als derde aanwijzing, want er wordt gesproken dat de ster stil bleef staan boven Bethlehem.
Er blijven echter een aantal vragen, hoe wisten de magiërs dat het sterrenbeeld Leo het symbool was van Juda, temeer daar in die tijd dit sterrenbeeld het teken was van Armenië, Bitynië, Cappadocië, Macedonië en Frygië, landen die allemaal ten noorden van Judea lagen. Was het dan niet logischer geweest dat men de pasgeboren koning daar had gezocht.
Als tweede tegenargument, er wordt gesproken over “we zagen zijn ster”, in het enkelvoud, terwijl het hier om verschillende astronomische fenomenen gaat. Weliswaar probeert men dit terug te redeneren, dat het hier alleen om de planeet Jupiter gaat, maar dit is niet volledig bevredigend. Een ander bezwaar is dat ‘de ster’ de magoi ‘voorging’. Martin zegt: “If the Magi began their own journey toward Jerusalem near this time this apparent westward motion of Jupiter each day could have indicated to the Magi to proceed in the same westward direction toward Jerusalem.” In al de genoemde conjuncties is Jupiter het enige bewegende element de ster Regulus staat vast aan de hemel en beweegt niet, de enige uitzondering is de conjunctie met de planeet Venus. Het is niet logisch om een deel van een samengestelde conjunctie als de ‘ster van Bethlehem’ te zien, terwijl de rest wordt weggeredeneerd.
Als laatste argument wordt de dood van Herodes de Grote verschoven naar het jaar 1 v.C., maar dit levert als probleem op dat zijn zoons Archelaüs en Philip al voor zijn dood in 4 v.C. zouden regeren, dit volstrekt tegenstrijdig is met de politiek van Herodes die zijn andere zoon Antipas vermoordde, juist omdat die een poging ondernam om de macht grijpen. De oplossing van antidatering is dan ook niet acceptabel.
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
