Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Op 6 januari vieren de christenen het bezoek van de wijzen, die door de Ster van Bethlehem naar het kind Jezus in de kribbe werden geleid. Dit feest wordt "driekoningen" of "epifanie" genoemd.
De oosters-orthodoxe christenen vieren op deze dag de doop van Jezus in de Jordaan. Toen maakte een stem vanuit de hemel openbaar, dat Jezus de Heer, de Messias is. Toen begon Jezus zijn openbare optreden.
De katholieke christenen vieren de doop van Jezus een week later. Het derde 'moment' waarop openbaar wordt dat Jezus de Heer is, is de bruiloft in Kana: hier geschiedt dit echter niet door de Vader middels een ster of een stem, maar door Jezus zelf middels het wijnwonder.
De oorsprong van Driekoningen, dat op 6 januari gevierd wordt, gaat terug tot de Germaanse Joeltijd, die op 6 januari eindigde. Driekoningen is een typische benaming van het volk. Het feest wijkt af van hetgeen er in het Evangelie volgens Lucas staat: hierin is geen sprake van koningen maar van wijzen, en bovendien wordt er geen aantal genoemd.
Door de hele geschiedenis heen zijn er verhalen verschenen hoeveel wijzen er waren. In de Midden Oosten sprak men over 12, maar op de oudste afbeeldingen werden soms twee, drie of vier wijzen afgebeeld. Al gauw kwam men echter op het aantal drie. Origenes bepaalde het aantal, aan de hand van de geschenken: Goud, Wierook en Mirre, een bewijs is dit echter niet. Dat 6 januari naar deze drie koningen werd genoemd, is eerder een omgekeerde bewijsvoering.
In de negende eeuw krijgen de drie 'koningen' ook een naam: Caspar, Melchior en Balthassar. Ze komen het eerst voor bij de monnik Beda Venrabilis (672-735), maar of hij de uitvinder is van deze namen is niet geheel zeker. De naam Caspar komt al voor in Syrische geschriften als Gudiphorhem (afgeleid van Gathaspar), waarschijnlijk wordt hiermee de indisch-parthische koning Gondophares bedoelt welke volgens de overlevering door de apostel Thomas is gedoopt. Deze koning regeerde van 38 tot 51 n.C. De naam Melchior wat "Koning van het licht" betekend, wijst daarmee klaarblijkelijk op de ster. Balthassar is door verbuiging van de Aramese naam Bel-sar-ussur ontstaan, welke in een totaal andere context ook in de Bijbel wordt genoemd (Dan. 11:7, 5:1ev.).
Rond het feest van Driekoningen bestaan er van oudsher vele volkse gebruiken.
Een gebruik in nog veel gezinnen is, dat men een boon stopt in het deeg van koek of oliebollen: wie de boon vindt in zijn koek of oliebol mag die dag koning zijn en het menu samenstellen. Een ander gebruik is het houden van volkse spelen en optochten. In sommige streken in Vlaanderen is het Driekoningenfeest uitgegroeid tot een carnavalesk, uitbundig volksfeest, de kinderen gaan op of rond Driekoningen, verkleed als Gaspar, Melchior en Balthazar, van huis tot huis driekoningenliederen gaan zingen en hiervoor van de toehoorders wat zakgeld of snoep krijgen.
Met dit feest wordt ook de kersttijd besloten.
Naast de uitgebreide literatuurlijst welke ik al eerder heb gepost hieronder nog een aantal links die meer specifiek op het feest zelf ingaan:
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
