Wat bracht patriarch Theofilos, die zo strikt in de leer was, ertoe een niet overdreven vurige christen aan te stellen als bisschop? Een bisschop was destijds niets méér dan de leider van de christenen in een bepaalde stad en het ambt vergde geen buitengewone spirituele gaven, maar dat wil niet zeggen dat iemand als Synesios een voor de hand liggende keuze was. De priesters en diakens van zijn stad moeten zich gepasseerd hebben gevoeld, en de gelovigen zullen verbaasd zijn geweest, want het was publiek geheim dat de kerkdrempels niet bepaald sleten van Synesios' frequente bezoek.

We kennen Theofilos' motief niet. De twee mannen kenden elkaar goed en omdat Synesios wel eens in Alexandrië kwam, hoefden ze weinig brieven uit te wisselen. We hebben echter één aanwijzing: Synesios werd bisschop van Ptolemais, en dat was niet zomaar een bisschop, het was een metropoliet. Dat wil zeggen dat Synesios aanwijzingen mocht geven aan andere bisschoppen. Hij lijkt dus te zijn benoemd als bestuurder en niet voor de zielszorg. Synesios had talloze contacten, was niet onbemiddeld -wat handig was als er aalmoezen gegeven moesten worden- en was bovendien een oorlogsheld. Hij had onmiskenbaar prestige en was een onbeschreven blad, wat hem maakte tot een neutrale figuur in de talloze kerkelijke twisten van die tijd. En tot slot: mocht hij toch werk moeten maken van zijn taak als zielzorger, dan was Synesios zeker niet ongeschikt - als filosoof had hij ook al mensen van advies gediend.

Er was echter één probleem: Synesios wilde niet. Hij was filosoof, had het Christendom alleen aanvaard om te trouwen, en kon enkele christelijke stellingen werkelijk niet aanvaarden. Hoe kon hij oprecht preken over bijvoorbeeld de opstanding als hij daar zelf niet in geloofde? Van de andere kant: het was oorlog. De Libische stammen werden met het jaar gevaarlijker en juist in deze tijd was het zaak dat de bedreigde bevolking capabele herders had. Gedurende zeven maanden verkeerde Synesios in een grote spirituele crisis.

Uiteindelijk schreef hij een brief naar zijn broer, die woonde in Ptolemais. Het geschrift, nummer 105 in de collectie, was duidelijk bedoeld als "open brief" aan de stad waarvan hij bisschop zou worden. Samengevat stelde Synesios dat hij weinig behoefte had aan het ambt en dat hij als filosoof privé niet de volledige christelijke leer kon aanvaarden. Maar hij was bereid er les over te geven aan de ongeletterden. Als zijn toekomstige kudde begrip zou hebben voor deze attitude, en zou aanvaarden dat hij -aangezien hij getrouwd was- onder geen beding van zijn vrouw zou scheiden, dan was hij bereid bisschop te worden.

Het antwoord is niet overgeleverd, maar het was duidelijk dat de bevolking van Ptolemais hem wilde, want in 410 wijdde Theofilos hem tot priester en tot bisschop.

Jona Lendering is historicus, de man achter de website Livius en mede-oprichter van Livius Onderwijs, waar cursussen worden gegeven over de oude Mediterrane samenlevingen.