Dit is de zesentwintigste aflevering van de Livius Nieuwsbrief, een maandelijks verschijnend mailtje voor mensen met belangstelling voor de antieke wereld. Het wordt uitgegeven door Livius Onderwijs. U kunt zich momenteel inschrijven voor de cursussen in 2008: het aanbod is hier.
NIEUW OP DE LIVIUS-WEBSITE Een artikel over de zuster van keizer Augustus, Octavia, een stukje over de geliefde van Perikles, Aspasia, en de vertaling van Synesius' redevoering "Over keizerlijk bestuur" - eerlijk gezegd niet het beste werk van deze auteur. EGYPTE De onvermijdelijke doctor Zahi Hawass krijgt nogal wat aandacht in een artikel dat eigenlijk gaat over Karnak. Een in onbegrijpelijk Engels gesteld stukje over vondsten in Ethiopië. De website van de opgravingen van Hierakonpolis. Een erg leuke vondst: een inscriptie in een Indisch schrift, gevonden aan de Rode Zee. Uit India zijn ook Romeinse vondsten bekend, en zo krijgen we een mooi beeld van de interregionale handel over de Indische Oceaan. En verder: een sarcofaag uit de dertiende dynastie; Poolse opgravingen in Saqqara; en een braaf stukje over het Egyptische getallenstelsel. MESOPOTAMIË Een interessante vondst in Palmyra: een glazen urn met de crematieresten van een kind. (Het maandelijkse stukje over de ondergang van ons erfgoed in Irak ontbreekt dit keer.) IRAN en CENTRAAL-AZIË Uw redacteur mocht een keer schrijven op de website van Handelsblad-correspondent Thomas Erdbrink en stelde geamuseerd vast hoe de Iraanse archeologische autoriteiten erin zijn geslaagd een charlatan van pool tot pool voor paal te doen staan. Ook in het nieuws: brandsporen in de citadel van Pasargadai, en de verkoop van een relief uit Persepolis. GRIEKENLAND Een interview over Cyprus. De Spartanen gooiden hun zwakste babies niet dood - althans, archeologen hebben daarvoor geen aanwijzingen gevonden. Hoe ze konden verwachten zulke zachte botjes, die na enkele jaren compleet zijn vergaan, te vinden, is uw redacteur een raadsel. TURKIJE De inzet van biologische wapens in het Hethitische Rijk. Allianoi, een antieke badplaats, wordt onder water gezet door de aanleg van een stuwmeer. ROME EN ZIJN RIJK De vondst van een Romeinse troon in de Villa van de Papyri (Herculaneum) trok deze maand nogal wat aandacht (meer...) Die villa is overigens in Malibu nagebouwd, en foto's daarvan vindt u hier. Een van de aardigste vondsten uit de laatste jaren was de haven van Romeins Pisa, met zo'n dertig scheepswrakken. Een overzichtsartikel. Uw redacteur vroeg zich in de vorige nieuwsbrief af hoe de Italiaanse archeologen er zo zeker van waren dat ze het Lupercal hadden opgegraven. Toen ook anderen deze kritiek uitten, zwol hij van trots - zodat hij nu nog meer weegt dan de gebruikelijke 130 kilo. De Peutinger Kaart is geplaatst op de UNESCO-lijst van Werelderfgoed. Een Angelsaksisch grafveld, met veel mooie vondsten. En verder: filmpje over Pompeii; Porolissum; Romeins skelet in Yorkshire; een grafveld bij Trowbridge; vondsten op de plek waar in Londen een Olympische sportaccomodatie wordt gebouwd; Romeinse lijm (leuker dan u zou denken); chirurgische instrumenten uit Pompeii; ruim 3000 foto's van Romeinse - nou ja, van alles dus. JODENDOM en CHRISTENDOM Ergerlijke advertenties verstoren wat anders een aardig artikel over de opgravingen in Megiddo had kunnen zijn. Sheikh Irema Sa'id Sabri, de grootmoefti die beweerde dat de Joodse Tempel nooit heeft bestaan, doet de Palestijnse zaak meer kwaad dan goed met enkele overtrokken beschuldigingen. Als hij het wat rustiger had gebracht, zou hij serieuzer zijn genomen. Ook in het nieuws: Laat-antieke vondsten in Tel Aviv. ROMEINEN IN DE LAGE LANDEN De locatie van de Romeinse basis in Nijmegen: de samenvatting van een proefschrift doet waarschijnlijk geen recht aan de inhoud, want wat er nu te lezen valt heeft een hoog "stating the obvious"-gehalte. En wat Caesars militaire successen in 62 in Portugal ermee van doen hebben, wordt ook niet echt duidelijk. Deze samenvatting roept minder vragen op. Altijd leuk: een Romeins schip, dit keer in Keulen. En verder: een deegroller uit Bergen op Zoom; mogelijkheid van een nieuw museum, dit keer in Millingen. OVERIG Lawrence Alma-Tadema gold ooit als een van de slechtste schilders van zijn tijd, maar hij was populair en is dat gebleven. Een aardig overzichtsartikel legt uit waarom. Interview met Colleen McCullough, de schrijfster van een lange reeks meticuleus gedocumenteerde romans over de ondergang van de Romeinse Republiek. DE "KASTEEL VAN AMSTERDAM-PRIJS" Elke maand zijn ze er weer: persberichten waarin sensationele archeologische vondsten worden gemeld, en en waarvan al gauw duidelijk is dat het erom gaat publiciteit te genereren om de financiering van de betreffende opgravingen veilig te stellen. Zoveel creativiteit verdient aandacht, en daarvoor is de "Kasteel van Amsterdam-prijs" ingesteld. Deze maand kan de prestigieuze onderscheiding natuurlijk niet gaan naar een ander bericht dan dat over de "unieke" mummies uit de Ptolemeïsche tijd. Uit het juryrapport: alleen al in de "vallei van de gouden mummies" liggen zo'n tienduizend mummies uit deze periode, en dat kan iedereen weten die de krant de laatste jaren ook maar een beetje heeft bijgehouden. De ontdekking was namelijk werkelijk groot nieuws - dat kun je wel overlaten aan de onvermijdelijke doctor Zahi Hawass. Nu voor het eerst iemand erin is geslaagd de Egyptische archeoloog de loef af te steken, kan de jury niet anders dan diep onder de indruk zijn. Zelden was de prestigieuze Kasteel van Amsterdam-prijs meer op zijn plaats. DWAASHEID Did a Comet Cause the Great Flood? (Het antwoord is nee.) NIEUWE EXPOSITIES Tot 20 april kunt u in het Institut du monde arabe in Parijs naar "La Méditerrannée des Phéniciens", en in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis is de expositie "Van Gilgamesh tot Zenobia" begonnen. (Voor de Hollanders: dat is een van de mooiste musea in Brussel.) Oudere exposities: zie hier. VRIENDEN VAN LIVIUS De komende activiteit van de VvL is op zondag 6 januari 2008: een lezing van Janine Prins, die in 2006 in het NRC Handelsblad wekelijks verslag deed van een zeven maanden durende zwerftocht door Midden- en Zuidoost-Europa. Ze zal ons vertellen hoe de val van de Muur daar is ervaren en wat erna is gebeurd tussen de oudere en jongere generaties. Traditiegetrouw is de VvL-lezing in Het Ponthuys, op slechts drie minuten varen vanaf het Amsterdamse Centraal Station. We beginnen om twee uur en sluiten af rond de klok van vieren. Een vrijwillige eigen bijdrage wordt op prijs gesteld. DE ELGIN SOAP Korte inhoud van het voorafgaande: http://en.wikipedia.org/wiki/Elgin_Marbles Het transport van de oudheden uit het oude Akropolismuseum naar de nieuwe locatie vordert gestaag - inmiddels zijn ook de vijf Karyatiden overgebracht. De mooiste staat nog in het British Museum. NIEUWE BOEKEN The Medici Conspiracy: The Illicit Journey of Looted Antiquities From Italy's Tomb Raiders to the World's Greatest Museums (2006) is niet de nieuwste roman van Dan Brown, maar niet minder spannend: het verhaal over de grootschalige handel in Italiaanse oudheden. De betrokken musea hebben enkele punten van kritiek geformuleerd, maar kunnen het schandaal in feite niet ontkennen. ISB-nummer: 1586484026. Bruce Lincoln, Religion, Empire & Torture. The Case of Achaemenian Persia, with a Postscript on Abu Ghraib (2007) is een vreemd boek. Het beschrijft de Iraanse koningsideologie en toont aan dat, omdat men meent te weten hoe de perfecte wereld dient te worden geschapen, martelingen onvermijdelijk zijn. In feite een herhaling van zetten, want Adorno en Horkheimer beschreven het mechanisme al in 1947 in hun beroemde Dialektik der Aufklärung. Ondanks de wat gratuite conclusies toch een erg interessant boek. ISB-nummer 0-226-48196-4. De mislukte speelfilm Troy is de laatste poging de Ilias te bewerken in een ander medium, en eindeloze hoeveelheden classicistische schilderijen bewijzen dat Hollywood niet als enige er een puinhoop van maakt. Uw redacteur kende eigenlijk niet een geslaagde poging een kunstwerk te baseren op de gedichten van Homeros. Tot hij de Ilias in handen kreeg zoals die momenteel verschijnt bij Marvel Comics - de beroemde Amerikaanse uitgeverij van stripverhalen. Scenarist Roy Thomas is uit het juiste hout gesneden voor het project: hij was eerder verantwoordelijk voor onder andere Conan de Barbaar, Spider Man, X-men en de Hulk. Het veelbelovende eerste deel suggereert dat de combinatie van tragiek en nogal eendimensioneel heldendom dit keer wel opnieuw tot leven zal worden gebracht. Deel twee heeft uw redacteur nog niet gezien; deel drie verschijnt in februari. OVERLEDEN Richard Steffy, een van de grootste onderwaterarcheologen, is overleden. EN TOT SLOT Dit kan alleen in Engeland: de schuur van het jaar.
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!