De
Johannesbroodboom (
Ceratonia siliqua) behoort tot de familie van de
Fabaceae. De naam verwijst naar Johannes de Doper, die tijdens zijn verblijf in de woestijn grotendeels van sprinkhanen heeft geleefd (
Mat. 3: 4;
Mark. 1: 6). Sommigen zijn echter van mening dat het hier niet om sprinkhanen gaat, maar dat het de peulen van de Johannesbroodboom zijn geweest. Zij baseren zich dan op de overeenkomst van de Hebreeuwse naam
charuv met die van
chagavim (sprinkhaan). In het Engels wordt de boom dan ook wel "locust tree" (= sprinkhaanboom) genoemd en de peulen "locust beans" (= sprinkhaanbonen). In werkelijkheid is het zo dat de Johannes-broodboom een van de weinige bomen is die niet door sprinkhanen wordt bezocht, vanwege de taaie leerachtige bladeren, die veel looistoffen bevatten.
Maar er is meer over deze boom te vertellen, het Griekse
κεράτιονG2769 Ceratonia komt van het Grieks
keras "hoorn", met de hoorn wordt de vorm van de peul bedoeld, die met enig voorstellingsvermogen daar wel op lijkt. De Grieken hadden namelijk ontdekt dat de zaden een constant gewicht hebben van ongeveer 200 mg. Het woord "karaat" is dan ook afgeleid van deze eigenschap.
1 Ook Ibn Ezra
2 stelt in zijn commentaar op Exodus 30:13 dat het gewicht
gera גרה verwijst naar de zaden van de Johannesbroodboom
3 (
גרגרי חרוב), waarbij
חרוב charuv hetzelfde als het Griekse
keras “hoorn” betekent.
1 In de metallogie werd het constante gewicht verbonden aan het gewicht van zuiver goud: het aantal delen goud op 24 delen van een legering = 24 karaat goud. Nu is de waarde van 1 karaat gelijk aan 200 mg (bij edelstenen en parels). In de mineralogie wordt de aanduiding karaat gehanteerd als gewichtseenheid voor edelstenen en parels.
2 Avrāhām Ibn-ʿEzrâ, Dirk U. Rottzoll, Abraham Ibn Esras langer Kommentar zum Buch Exodus: Eingeleitet, Ubersetzt Und Kommentiert, [2000], p. 929
3 Zie ook Barnes, A., Notes on the Old Testament, Exodus 30:13: Gerah is, literally, a bean, probably the bean of the carob or locust-tree.