Een van de grootste dingen waar ik me aan kan ergeren is dat onder het mom van wetenschap allerlei fabeltjes de wereld in worden gestuurd. Nog erger is het dat allerlei wetenschappelijke instellingen hieraan meewerken door verouderde en achterhaalde informatie te geven.

Rambambashi aka Jona Lendering heeft op zijn blog verschillende keren over dit soort algemene misverstanden in de wetenschap geschreven. Het kon dan ook niet anders dat dit tekenen waren dat Lendering bezig was met een nieuw boek over dit onderwerp. En inderdaad is nu Spijkers op laag water verschenen waarin hij vijftig van deze misverstanden uit de geschiedenis behandeld. Hoewel gegroepeerd in vijf categorieën, kan ieder misverstand op zichzelf worden gelezen zonder eerst de anderen te hebben doorgenomen.

Onderwerpen als dat er hangende tuinen in Babylon waren, Griekse beelden wit waren, de Friezen altijd in Friesland hebben gewoond, Cleopatra door een adder werd gedood of dat men in de oudheid dacht dat de Aarde plat was komen aan bod. Maar ook verschillende christelijke misverstanden worden onder de loupe genomen. Bijvoorbeeld de ark van Noach zou zich bevinden op de berg Ararat in Turkije, de Joodse tempel stond niet op de Tempelberg, of dat er kamelen in het Nabije Oosten leefden.

In het laatste hoofdstuk gaat de schrijver in, hoe het komt dat deze misverstanden in de wereld zijn gekomen en waarom ze stand houden. Hij schrijft “Ik zou niet graag liggen in de stoel van een amateurtandarts. Politici peinzen er niet over subsidie te verstrekken aan amateurkernfysici. Maar als een amateurhistoricus een boek schrijft over de oude wereld, maakt niemand bezwaar.” Daarmee wil hij niet meteen aangeven dat onderzoek door amateurhistorici afgewezen moet worden, maar dat het belangrijk is dat er professionele onderbouwing nodig is. Maar dat is niet het enige gevaar, ook academici maken zich schuldig aan het in standhouden van deze misverstanden, door in hun wetenschappelijke publicaties te verwijzen naar verouderde kennis, terwijl mede-collegae onder het mom van de “mantel der liefde” hun er niet op wijzen. Een derde en misschien grootste gevaar is het internet. Terwijl de meeste wetenschappelijke publicaties niet gratis via internet te benaderen zijn, zijn er wel steeds meer websites die verkeerde of slechte informatie geven. Niet voor niets wijst de schrijver erop dat “op het slagveld tussen goede en slechte kennis dat Wikipedia heet, vechten de echte geleerden met hun armen op de rug gebonden.” Het is de hedendaagse uitdaging om hier een antwoord op te vinden en dit kleine boekje is een eerste begin.

Uitgever: Athenaeum Boekhandel

Prijs: € 14,95