Toen mijn oudste kinderen nog op de lagere school zaten en ze iets fout hadden geschreven, moesten ze dat corrigeren door punten onder het foute woord of letter(s) te zetten. Dit is een hele oude gewoonte die we ook al tegen komen in de Dode Zee rollen.

De officiële benaming van deze punten is Puncta extraordinaria in het Hebreeuws  nequdot. Ook in de Bijbel zijn een aantal hiervan te vinden, een voorbeeld is Genesis 33:4 (zie de rode punten in de afbeelding). Nu zijn de oude Masoreten altijd erg voorzichtig geweest als het om teksten in de Bijbel gaat, woorden of letters waarvan men niet zeker was of deze ook in de oorspronkelijke tekst stond werden met deze nequdot aangegeven. In totaal heb ik vijftien verzen in het Oude Testament kunnen vinden met puncta extraordinaria (de vetgedrukte versnummering verwijzen naar de nummering in de Hebreeuwse Bijbel):

#	op	vers	woord(en)	opmerkingen
1	י	Gen 16:5	וּבֵינֶֽיׄךָ
3	איו	Gen 18:9	אֵׄלָ֔יׄוׄ	BHS: ook op ל
1	ו	Gen 19:33	וּבְקוּׄמָֽהּ
6	וישקהו	Gen 33:4	וַׄיִּׄשָּׁׄקֵ֑ׄהׄוּׄ
2	את	Gen 37:12	אֶׄתׄ־צֹ֥אן
5	ואהרן	Num 3:39	וְׄאַֽׄהֲׄרֹ֛ׄןׄ
1	ה	Num 9:10	רְחֹקָ֜הׄ
1	ר	Num 21:30	אֲשֶׁ֖רׄ
1	ו	Num 29:15	וְעִשָּׂרוֹׄן֙
11	לנוולבנינוע	Deut 29:29 (29:28)	לָ֤ׄנׄוּׄ וּׄלְׄבָׄנֵ֨ׄיׄנׄוּ֙ׄ עַׄד־עוֹלָ֔ם	BHS: niet op ע
3	יצא	2 Sam 19:19 (19:20)	אֲשֶׁר־יָׄצָ֥אׄ	mm: alleen op יא
3+3	ל לא	Ps 27:13	לׄוּׄלֵ֗ׄאׄ	mm: boven op לולא, niet eronder; ook ziet men 4+4
3	המה	Jes 44:9	הֵ֗ׄמָּׄהׄ
5	ההיכל	Ezech 41:20	הַׄהֵׄיׄכָֽׄלׄ	ML: alleen op ההכל
7	מהקצעות	Ezech 46:22	מְׄהֻׄקְׄצָׄעֽׄוֹׄתׄ

Betekenis afkortingen:

BHS, Biblia Hebraica Stuttgartensia, 1997,

ML,  Meir Halevi Letteris, Sefer Torah, Nevi'im u-Khetuvim (Berlin 1925),

mm, de on-line Mechon-Mamre Hebrew bible,

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij