Dit is de eenenzeventigste aflevering van de Livius Nieuwsbrief, een maandelijks verschijnend mailtje voor mensen met belangstelling voor de antieke wereld.

Het nieuwe programma is verstuurd (download), maar u kunt het ook hier bekijken.

Jona Lendering (redactie)

========================================

EEN ARRESTATIE IN ROME

De beurzen smelten, het regent pijpenstelen en Londen brandt, maar hier is grappigste nieuws in tijden: eindelijk zijn de fop-acteurs gearresteerd die Rome onveilig maakten. Geweldige TV-beelden van agenten in burger die plastic centurio’s te lijf gaan.

========================================

NIEUW OP DE LIVIUS-WEBSITE

Deze maand alleen de Babylonische Bagayasha-kroniek, het verhaal over een Parthische strafexpeditie tegen Babylon. (meer nieuws…).

========================================

EGYPTE

Droogte aan het eind van het Oude Rijk – geen onverwachte conclusie, maar wel leuk.

Het gebruik van wapens aan het faraonische hof.

Leuke vondsten in Meroë (Soedan).

De onvermijdelijke Hawassdämmerung: 19 juli, 22 juli, 25 juli, 27 juli, en de lijst van zoekgeraakte artikelen. Het ministerie van oudheden is feitelijk opgeheven.

En verder: Saqqara, El Lisht (deskundige foto trouwens), een onbegrepen voorwerp, de bouw van de piramide van Cheops maar weer eens, Karnak/Luxor, Karnak, Mersa Gawasis, Dra Abu el-Naga, een inscriptie van Apriës uit Tell Dafna, smokkel, geld voor de bestudering van astronomische papyri en het maandelijkse gesleep met mummies.

========================================

HET OUDE NABIJE OOSTEN

De uitvinding van het vraagteken, in het Aramees.

Hier word je blij van: het kleitablet uit Qumran blijkt verband te houden met de opmerkelijke kalenders die zijn gevonden in de Dode Zee-rollen.

Ook leuk: in Tell Shafi, het bijbelse Gath, is een inscriptie gevonden. Er is nog geen interpretatie, dus we horen er meer van. Van dezelfde opgraving komt dit filmpje.

Het maandelijks gedoe in Jeruzalem (1, 2, 3, 4). Daarnaast de vondst van een Romeins zwaard en een afbeelding van een menora, goed-getimed gepubliceerd.

En verder: Terqa, Nablus, Tyrus, Khirbet Qeifaya (met voorspelbaar geruzie), Qarqar, Dura Europos, Deir Attiya (rommelig stukje; maar het behoort tot het weinige wat we uit Syrië krijgen) en de teruggave van een knekelkistje.

========================================

IRAN en CENTRAAL-AZIË

Vernietiging van Graeco-Boeddhistische kloosters om mijnbouw mogelijk te maken, maar even verderop is er goed nieuws uit de Swatvallei.

Mooi verhaal over de Zijderoute.

En verder: Achaimenidisch paleis in Sistan, Artshak (Tigranokerta?), Sassanidische scherven (en meer is het ook niet).

========================================

TURKIJE

De sfinx van Hattusa gaat inderdaad terug naar Turkije.

Een wat ouder stukje over Kullania (= Tell Tayianat) is interessant, omdat de naam “Palestina” er opduikt, en wel heel vroeg.

En verder: Denizli, Pisidisch Antiochië, Stratonikeia, een een shi’itische visie op Sokrates (“de eerste die het drinken van wijn verbood”).

========================================

GRIEKENLAND

Omdat u deze weken zult worden lastiggevallen door ongecijferden die u zeggen dat Marathon niet 2500 jaar geleden was, zoals u terecht zegt, maar dat “490+2011=2501″, krijgt u deze link.

Cyprus: Hala Sultan Tekke. De Krim: Fanagoria (met een onderwaterarcheoloog waarmee PR gegarandeerd is).

========================================

ROME EN ZIJN RIJK

De hoax rond het graf van Caligula heeft ondertussen wel een standbeeld opgeleverd.

Nog meer overdreven nieuws: het Pantheon als zonnewijzer. En dat wist u allang; 3 op de schaal van Ktesias.

Mocht u nog £300,000 over hebben, dan is dit misschien een leuke aankoop.

Het jaarlijks terugkerende artikel over Romeinse toiletten.

En verder: Rome (thermen van Trajanus; meer), Romeinse boeren, cisterne in Toledo, Viminacium, La Puebla de Castro, Sofia, Ammaia, en de vraag die aan alle vragen een einde maakt: aten de Romeinen aardbeien?

========================================

BENOORDEN DE ALPEN

Leuk filmpje over koning Marbod.

We hadden al eerder nieuws over wrijvingen in Vlaanderen tussen archeologen en burgers en ook deze maand haalde dat het nieuws: 1, 2 + verklaring + reactie.

Het maandelijkse rijtje nieuws uit Groot-Brittannië: Bedford, 1247 munten uit Colchester, Watton.

En verder: Bronstijdvoetstappen bij Nijmegen, Bijsterhuizen, Heiloo, Tilburg, Gent, Eckelrade, Izegem, Beveren-Waas, Oosterhout, Reusel, en een teleurstelling uit Venlo.

========================================

OVERIG

De resultaten van de bestudering van antiek glas zouden kunnen helpen bij de opslag van nucleair afval.

En verder: muziekarcheologie, de Bronstijd van Sardinië, Monte Cimino (Etruskisch) en een grappig resultaat van het DNA-onderzoek.

========================================

JODENDOM en CHRISTENDOM

De grootste hoax van de afgelopen maand: het graf van Filippos zou zijn ontdekt in het Turkse Hierapolis. Het staat gewoon in elke reisgids.

Hoe ze het toch altijd weer voor elkaar krijgen om de archeologie volslagen belachelijk te maken… Je graaft een gouden belletje op. Leuke vondst. Maar nee, het is nog niet leuk genoeg: het was ooit eigendom van de hogepriester van Jeruzalem.

En verder: een heel mooi artikel over minimalisme en een aardig stuk over het Sanhedrin.

========================================

DWAASHEID

Doodsdreigingen zijn niet goed te praten maar er blijft ons een hoop archeologische prietpraat bespaard nu een achtdelige reality-show over een expeditie naar de Ark van Noach niet doorgaat. De celebrity die voor archeoloog moest doorgaan was overigens slim gekozen en had haar Schliemannimitatie (“als kind al was ik gefascineerd…”) goed ingestudeerd.

Andrea Carandini graaft al twintig jaar op het Forum Romanum. Hij is erin geslaagd een boekje te schrijven waarin hij onder meer voorrekent dat er in het koninklijke Rome 8918,9 kinderen en 2318,9 ouderen woonden, op een bevolking van in totaal 17.837,8 zielen woonden, en zo’n beetje elke denkbare denkfout te maken in iets meer dan 100 pagina’s. Uw redacteur schreef een sarcastische recensie. Lasciate ogne speranza.

========================================

INTERNET

Het zat er aan te komen: een medewerker van een wetenschappelijke betaalsite die het onacceptabel vond dat openbare informatie achter slot en grendel zit, heeft 18.600 artikelen gelekt. Het gaat om stukken waarop geen auteursrecht meer rust of niet op kan rusten.

Het juridische probleem is dat de wetten in de meeste landen voorschrijven dat “inzichten moeten worden overdragen ten behoeve van de maatschappij” (de formulering uit de Nederlandse wet). “Overdragen”, dus niet verkopen; aan “de maatschappij”, dus niet aan een uitgeverij. Of, zoals Roger Pearse het eens zei: ik betaal al voor het onderzoek en moet nog een tweede keer betalen als ik de resultaten wil kennen. Nog anders gezegd: grote uitgeverijen treden op als helers van de artikelen die de universiteiten niet aan u geven.

Vergelijk dit persbericht: alle Loeb-delen (tweetalige edities) worden digitaal online geplaatst. Er staat nergens dat het gratis is, dus het zal wel weer een betaalsite zijn. Dan zijn de honderden Egyptologieboeken hier toch sympathieker.

========================================

OVERLEDEN

Necrologie voor Simon Price, een van de belangrijkste onderzoekers van de Romeinse religie.

========================================

EN TOT SLOT

De oude Romeinen blijken rijker dan verwacht.

Oude nieuwsbrieven zijn te raadplegen via de website van het Rijksmuseum van Oudheden (2009, 2010, 2011) en bij Aantekeningen bij de Bijbel.

Als u de nieuwsbrief wil steunen, kunt u een donatie doen op rekeningnummer 67.07.91.121 t.n.v. Livius, o.v.v. Ondersteuning Nieuwsbrief. Dank u wel.

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij