Naar aanleiding van mijn kort artikeltje van gisteren kreeg ik vrij veel reacties via de mail en ook via Facebook. Een van de vragen die werd gesteld is bestaan spoken.

Belangrijk is om eerst een definitie te stellen wat een spook is voordat we hier dieper op in kunnen gaan. Volgens mijn woordenboek is het 1) bovennatuurlijke, gewoonlijk nachtelijke en angstwekkende verschijning; m.n. rondwarende geest van een afgestorvene 2) hersenschim, waanvoorstelling 3) onuitstaanbare vrouw of meisje 4)bleek, mager, lelijk persoon 5) dartel kind of meisje 6) spooksprinkhaan" Hierbij moge duidelijk zijn dat we niet de laatste vier categorieën bedoelen.

Kijken we naar de tweede optie, nl. een hersenschim of waanvoorstelling dan kom je al gauw op fenomenen als het St. Elmo's vuur of de witte wieven (methaan wat in de moerassen ontbrand) en in het verleden werden dit soort verschijnselen vaak als spoken gezien. Denk in dit geval ook aan de passage in Jes. 34:14 waar sprake is van nachtelijke ongedierte dat samen met de duivel en Lilith zich in de ruïnes hebben gevestigd.

Maar er zijn ook verschijnselen die we duidelijk in de eerste categorie kunnen zetten. In de Bijbel lezen we bv. dat de profeet Samuel als geest door de heks van Endor wordt opgeroepen en aan Saul verschijnt (1 Sam. 28:7) en ook in Job 4:15 lezen we dat er een “geest” voorbij een van Job’s vrienden kwam. Niet alleen in de Bijbel komen we dit soort vermeldingen tegen, ook in andere oude bronnen komen we dit soort geschiedenissen/verhalen tegen en we kunnen deze niet allemaal naar het rijk der mythen sturen. Ook tegenwoordig hebben verschillende mensen soortgelijke spookverschijningen gezien, die niet op een natuurlijke manier zijn te verklaren. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zag Arthur Machen en anderen tijdens een terugtocht van het Britse leger uit Mons (Bergen) in België ruiters in 15de-eeuwse kleding en wapens naast hun rijden. Ook luitenant John Scollay had in de Tweede Wereldoorlog in 1940 een soortgelijke ervaring, welke door anderen wordt ondersteund.

De vraag die we ons moeten stellen is wat dit voor verschijningen waren, in de Bijbel lezen we over engelen en demonen en wordt ons geleerd deze geen aardse wezens zijn. Ik denk dat het veilig is om te stellen dat we ze om die reden "bovennatuurlijk" mogen noemen. Om met de laatste te beginnen, engelen zijn niet de lieve wezentjes met vleugeltjes zoals we ze tegenwoordig vaak afgebeeld zien. De ouders van Simson hadden een ontmoeting met een engel (Richt. 13) en blijkbaar was deze uitvoerig beschreven verschijning zo verschrikkelijk dat de vader van Simson, Manoach, dacht dat ze zouden sterven (vs. 22). Ook over demonen bestaan soortgelijke verhalen en ik verwijs naar de eerder genoemde passage in Job. Het is dus heel goed mogelijk dat dit soort wezens zich soms als "spoken" aan ons verschijnen.

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij