Mijn vriendin, ik maak je als een merrie die voor de wagens van de farao staan.

Hooglied 1:9 (eigen vertaling)

De afgelopen weken heb ik regelmatig gedeelten behandeld uit Hooglied en een van de grote problemen waar ik tegen aanliep was wie nou wie is in het boek. Natuurlijk zijn de hoofdpersonen Salomo en de Sunamitische, maar wie is de persoon die vanaf Hoogl. 1:9 aan het woord is. Dit kan niet Salomo zijn want die wordt pas in Hoogl. 3:6 geïntroduceerd, het moet dus iemand anders zijn.

Daarnaast had ik nog een ander probleem, waar speelt het zich af. In het begin (Hoogl. 1:3) komen we een aantal jonge meisjes (maagden) tegen, wie zijn deze? In Hoogl. 6:8 komen we deze dames weer tegen en wordt het duidelijk dat ze behoren bij de harem van Salomo. Misschien is mijn theorie gewaagd, maar zou het kunnen zijn dat (een gedeelte van) de taferelen zich afspelen in de harem? Als dit zo is, dan wordt plotseling wel duidelijk wie de persoon is die in vers 9 aan het woord is, nl. een andere bewoonster van de harem en gezien de context ligt het dan voor de hand dat het dan gaat om de persoonlijke verzorgster van onze vrouwelijke hoofdfiguur.

Iedereen vertaalt het Hebreeuwse woord in onze tekst met "ik vergelijk jou met" wat nietszeggend is want wat wordt bedoeld met "ik vergelijk u met de paarden voor de wagens van de farao"? Maar het Hebreeuws geeft ook de mogelijkheid tot een andere vertaling, nl. "ik maak jou gelijkend op", wat logischer is met wat in de volgende verzen komt. En als het inderdaad de persoonlijke verzorgster is die dit zegt, zij die de taak heeft om de hoofdpersoon zo aantrekkelijk mogelijk eruit te laten zien, dan is dit een objectieve waardering (zonder sensuele of perverse toespelingen) van hoe ze de hoofdpersoon eruit zal laten zien. Teksten als Hoogl. 4:1-5, 4:7, 6:4-7 en andere waarin de lichamelijke schoonheid van de hoofdpersoon zeer gedetailleerd worden beschreven en waar dezelfde persoon aan het woord is, worden dan een stuk duidelijker en geven aan dat deze verzorgster tevreden is van haar werk om het meisje knap te maken.

Tot slot, tegenwoordig klinkt het niet complimenteus om iemand met een paard te vergelijken, maar in de oudheid kwam dit vaker voor. De Romeinse dichter Horatius vergeleek bijvoorbeeld een van zijn hoofdpersonen, het meisje Lyde, met een drie jaar oude merrie: "Ze springt over de wijde vlakten", wij zouden zeggen ze is een "spring-in-het-veld". Daarnaast waren de paarden toen de mooiste getemde dieren die er bestonden, en die voor de wagens van de farao stonden waren raspaarden. Net zoals de vele andere teksten in Hooglied die de schoonheid van de hoofdpersoon vergelijkt met allerlei dieren (de ogen van een duif, etc.), moeten we ook in die context deze vergelijking zien: ze zal er uit zien als de mooiste merrie die er maar bestaat.

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij