Dit is de vijfentachtigste aflevering van de Livius Nieuwsbrief, een maandelijks verschijnend mailtje voor mensen met belangstelling voor de antieke wereld. Het wordt uitgegeven door Livius.

De nieuwsbrief is gratis en u kunt hem doorsturen aan wie u maar wil; om af te melden volstaan uitsluitend mailtjes naar nieuwsbrief@livius.nl.

Jona Lendering (redactie)

========================================

HUISHOUDELIJKE MEDEDELINGEN

De Livius Nieuwsbrief bestaat deze maand zeven jaar. We hebben inmiddels 3737 abonnees, die we nooit zullen lastigvallen met abonnementsgelden of advertenties. Maar eens in het jaar bedelen we – en dat is vandaag.

Uw redacteur is er per maand ongeveer twee, drie dagdelen bezig met de Nieuwsbrief: uren waarin hij niet kan werken voor de Livius-vennootschap en in feite leeft op andermans kosten. De vennoten doen daar niet moeilijk over, maar als u hun geste wil beantwoorden en in de kosten wil delen, overweeg dan een bijdrage te storten op bankrekening 67.07.91.121 t.n.v. Livius, o.v.v. “nieuwsbrief”. Dank u wel.

En nog een andere financiële transactie, maar nu in uw voordeel: als deze bon uitprint, kunt u in de boekhandel een leuke korting krijgen op de fonkelnieuwe Nederlandse vertaling die John Nagelkerken heeft gemaakt van de Historia Augusta. Wie, door een ongelukkige speling van een ziedend noodlot, deze bonte (en soms bizarre) collectie biografieën nog niet mocht kennen, kan hier een ietwat aangepaste versie lezen van de inleiding die uw redacteur ervoor mocht schrijven.

========================================

NIEUW OP DE LIVIUS-WEBSITE

Hoppa, eenenveertig pagina’s over het antieke Tyrus. Op Elfinspell: Vergilius’ Eclogae en de Georgica. En op LacusCurtius: voortgang bij de online-editie van Platner & Ashby.

========================================

EGYPTE

Het nieuwe Egyptische kabinet zet nieuw beleid uit.

Het klimatologisch bewijs voor een grote droogte aan het einde van het Oude Rijk lijkt een bevestiging van wat al bekend was.

Dit zal wel leiden tot een diplomatieke storm in een glas water: Duitsland kondigt een feestje aan om te vieren dat een eeuw geleden de buste van Nefertiti werd ontdekt. Egypte wil die terug en krijgt lik op stuk.

Macaber artikel over een verzameling afgehakte handen in Avaris.

Waar zouden we toch zijn zonder piramidiotie? (commentaar)

Het maandelijkse gesleep met mummies: 1, 2, 3 en eigenlijk ook 4.

De grenzen van het museumbeleid: museum moet standbeeld verkopen.

En verder: obsidiaanhandel, Beni Hassan, Matariya en het zogenaamde graf van Kleopatra.

========================================

HET OUDE NABIJE OOSTEN

Aanwijzingen dat de Indo-Europese talen stammen uit Turkije. Het is al eerder voorgesteld.

Syrië, Tell el-Fakhariya, Aleppo, Aleppo, Aleppo en wat daar verloren gaat. En in Yemen.

En verder: onderwaterarcheologie in de Perzische Golf (Siraf).

========================================

GRIEKENLAND en TURKIJE (en wijde omgeving)

De duikers die ooit de Riace-krijgers vonden, ontdekten nu een bronzen leeuwenkop: Grieks of Fenicisch, dat is nu de vraag, maar mooi is ’ie. Trouwens.

Hé, alweer een nieuwtje over de Elgin Marbles.

Aardig interview met Marcella Frangipane, de opgraafster van Aslantepe.

Er zijn teveel recensies van Griekse toneelstukken om ze allemaal in de nieuwsbrief te noemen, maar voor deze bespreking van de Medea maakt uw redacteur graag een uitzondering. Twee woorden maken dat u het stuk nooit meer hetzelfde zult zien: Sarah Kane.

En verder: Minoïsche villa bij Ieropetra, Selinus, Knidos, Çanakkale, Efesos, Yeronisos, twee scheepswrakken bij Pafos, Tsarevo, nieuw museum in Sanli Urfa, Kazanlak, Magnesia, Apollonia, Adana, Ilisu, Irakleo en een Byzantijnse villa bij Kourion.

========================================

ROME EN ZIJN RIJK

In Rome zelf: de Porticus Aemilia.

Een nieuw stukje van de Res Gestae van keizer Augustus. Aan het einde een ietwat ontluisterende blik in de collegezaal, waar men over een tamelijk irrelevante kwestie blijkt te discussiëren.

Een andere tekstvondst: een stuk van een gedicht over Nero en Poppaea. Daar word je helemaal blij van!

Er is een hoop te doen over de herkomst van de Etrusken. Dit is nu alweer de derde keer dat we in deze nieuwsbrief kunnen schrijven over etruskologisch DNA-onderzoek, en opnieuw duidt het op een oosterse herkomst – van de veestapel althans.

Een interessant artikel over de toepassing van methodes uit de energieleer om vast te stellen wanneer Romeinse steden zijn gesticht. Het gebruikte voorbeeld is Timgad.

Het Vaticaan hoopt dat het Latijn weer wat breder werd gebruikt. Vergelijk.

En verder: een beeld uit Afrodisias, een grafveld in Ankara, een scheepswrak bij Antibes, de haven van Beiroet, de Syrische Dead Cities, op het spoor van Interamna, een Byzantijnse doopkapel in Kosovo, waterleiding in Petra, forum in Plovdiv, politieke campagnes in Pompeii, filmpje over Puteoli, een brug bij Sostra, een wrak voor de kust van Ligurië, stadsmuur in Tbilisi, een amfoor uit Velez-Malaga (nog vol), het Byzantijnse Gračanica, plus een artikel over de limes in de National Geographic.

========================================

ISRAËL

Soms willen archeologen zo graag iets vinden dat met de Bijbel samenhangt, dat ze… enfin, lees zelf het grappigste bericht van de maand maar.

Uw redacteur ziet zo gauw niet wat er mis kan gaan met een IJzertijd-waterreservoir in Jeruzalem, maar ongetwijfeld zal er wel weer een gezellig relletje van komen. Zoals altijd en altijd.

En verder: Tel Qashish; Tel Dan; Hebron; Susita; vandalisme in Latrun; Tel Aviv; en een Byzantijnse nederzetting bij Bersheba.

========================================

BENOORDEN DE ALPEN

Wow! Lange tijd hadden we geen archeologische bevestiging van Caesars aanwezigheid in België of Duitsland. Maar dat verandert! Hadden we enkele weken geleden de mogelijke identificatie van Thuin als plaats van het Aduatucische fort, nu komt daar Trier bij: een Caesarisch fort. Hierdoor verandert ons beeld niet werkelijk, maar leuk is het wel.

Recensie van de expositie op het Utrechtse Domplein.

Het maandelijkse lijstje uit Groot-Brittannië: Angus, Brechin (vergeet niet te grinniken om de plastic harnassen), Colchester, Devon, de Redditch Hoard, Silchester, Vindolanda, een vloektablet en zevenentwintig dode Angelsaksen.

En verder: de alleroudste terpen, Kampenhout, Oostvleteren, Elversele, IJmuiden (alweer iets ouder), Harzhorn, Ladenburg en een roeiriem uit Naaldwijk.

========================================

JODENDOM EN CHRISTENDOM

Dit is leuk: de schrijvers van het scenario van een speelfilm over Noach maken gebruik van het apocrieve Boek van de Wachters.

Op de ASOR-blog een hele reeks posts over de Dode Zee-rollen. Een leuk idee, een maand bloggen over hetzelfde, boeiende onderwerp. ASOR staat overigens voor American School for Oriental Research.

En verder: een tekstkritische editie van de joodse Bijbel.

========================================

OVERIG

Over de Keltische aanwezigheid langs de Beneden-Donau hebben we het nog niet vaak gehad. Nu dus wel.

De ondergang van de Romeinse cijfers op de enige plaats waar echt iedereen op aarde ze zag.

En weer eens een gevalletje academisch plagiaat. En nog een. Alles went, vroeg of laat.

Allerlei uit het Verre Oosten: Afghanistan, Siberië, meer Siberië en de Swatvallei in Pakistan. En uw redacteur was grimmig voldaan toen hij zag dat zijn foto’s (nummero twee vooral) heel erg nuttig waren voor een journalist die schrijft over Hund.

En verder: de plannen van het bedreigde museum Orientalis; leuk stuk over muzieknotatie in middeleeuwse handschriften; een Andalusische amfoor.

========================================

BOEKEN

De vierde editie van het Oxford Classical Dictionary is verschenen. Bespreking.

========================================

DWAASHEID

Een heerlijke satire op geesteswetenschappelijke prietpraat. “The characteristic theme of Tilton’s essay on semanticist rationalism is the defining characteristic, and subsequent economy, of material art. In a sense, Baudrillard uses the term ‘the textual paradigm of consensus’ to denote a preconceptualist paradox.” Onderaan is een linkje om de pagina te vernieuwen.

Gevalletje kwakgeschiedenis: twee manieren om de gebeurtenissen uit verzonnen gedichten te dateren – 1 en 2. We moeten toch eens aanplakken dat, zoals oudheidkundigen de natuurwetten dienen te erkennen, astronomen de regels van de tekstuitleg moeten beheersen.

En verder: debunking van de Bagdadbatterij.

========================================

INTERNET

De Mishna, een bron van rabbijnse wijsheid en een van de uitgebreidste teksten uit de Oudheid, wordt gedigitaliseerd.

De website van ons astronomisch erfgoed.

========================================

EN TOT SLOT

Dit is leuk: een korte film over een Bataafse jongen die het schopt tot gladiator. De titel is “Het Houten Zwaard” en het gaat om een project van Phalera Filmworks, dat het geschiedenisonderwijs wil verrijken met goed filmmateriaal. Men maakt gebruik van de enorme expertise die aanwezig is bij de Nederlandse re-enactors. Het wordt een zeer verantwoord project.

Men probeert het gesponsord te kregen via crowdfunding en heeft nog ruim 3700 euro nodig. Klik hier voor meer informatie.

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij