‹ Livius Nieuwsbrief / meiBijbelquiz (168) ›
Sporen van God #6 De behoefte naar het Hogere
Gepubliceerd op 04-05-2013

In deze tiendelige serie wil ik komend jaar zoeken naar aanwijzingen of sporen van God.

Ik wil dit ook kritisch van beide kanten bekijken en ik nodig lezers ook uit om kritisch te kijken.

Ik zal bij elk artikel minimaal één bron noemen voor verdere verdieping.

Om verder te gaan op het vorige artikel vind ik het persoonlijk belangrijk om te noemen dat er dus een soort universele maatstaf te vinden is. Wat betreft lijden/kwaad, maar ook op andere dingen. Deze keer wil ik stil staan bij de idee van een godheid die mensen altijd hebben gezocht.

Elke wetenschapper zal zeggen dat de macht van de meerderheid niet geldt als we het hebben over bewijzen, dat is natuurlijk ook bij dit onderwerp zo, maar het geeft zeker wel een bepaald beeld en er is ook een reden waarom dit wel belangrijk is.

In de Bijbel staat dat mensen zullen weten dat God bestaat door te kijken naar de natuur. Creationisten gebruiken deze tekst om aan te tonen dat God ook zichtbaar is in de schepping. Het geeft ook aan dat mensen wel weten dat er iets hogers is. Er staat iets of iemand boven alles wat hier op aarde is. Of dit een godheid of gewoon een hoger soort (zoals de mens hoger staat dan bijvoorbeeld een konijn) verschilt in veel culturen/gedachtegangen.

Voorbeelden uit de prehistorie en inheemse culturen

In de prehistorie herkennen we verschillende soorten mensen waarvan de meest bekende toch de Neanderthaler en de Cro-Magnon (Homo-Sapien). Deze twee menssoorten stonden allebei bovenaan de evolutionistische ladder en waren vroege moderne mensen. Vroeger werd er gedacht dat de Neanderthaler nog geen echt mens was en daarom dus ook nog niet dacht als een mens. De laatste paar jaar is bekend geworden dat Neanderthalers gemeenschap hadden met Homo-Sapiens, dat Neanderthalers ook schilderden en ook gewoon muziek maakten.

Ik neem deze twee groepen als voorbeeld, omdat dit waarschijnlijk de mensen waren die in het vroegste der tijden leefden, en zoals de Bijbel dan dus ook leert, waren dit de mensen die leefden ten tijde van Genesis.

Als we Genesis serieus mogen nemen hebben we allemaal gemeenschappelijke voorouders – Adam en Eva. Vanuit Adam en Eva zijn de mensen uitgegroeid tot een grote populatie, totdat deze populatie was uitgeroeid door een Wereldwijde Vloed, ten tijde van Noach.

Als we allemaal een voorouder hadden, die geloofde in God (want zowel Adam en Eva geloofden als de familie van Noach), zou het niet meer dan logisch zijn dat we in de prehistorie ook geloof in een God zien. Dit kan natuurlijk later verbasterd zijn tot geloof in meerdere goden, naarmate de tijd verstreek.

Als we kijken naar de prehistorie hebben we een groot probleem, we missen namelijk geschreven bronnen. Alle informatie die we hebben zijn afkomstig van voorwerpen, tekeningen, later geschreven bronnen en natuurlijk menselijke speculatie.

Toch kunnen we bij alle vroege mensen de idee van een hogere macht vinden.

Zo zien we al bij de Neanderthalers terug dat zij hun doden begroeven (bijvoorbeeld bij Kebara), dit kan wijzen op respect voor de doden, maar het kan ook als rite bedoeld zijn.

Karr wijst erop dat religie al vroeg ontstond door bepaalde rituelen om de jacht heen en om bepaalde dieren heen.

Brian Fagan die beaamd ook dat er al snel een algemene religie vormde om dieren heen. Hij vind zo de Lion Man (Löwenmensch) een heel erg bekend voorbeeld van een religieus symbool wat mee te nemen was.

Ook in de inheemse culturen komen we vormen van religie tegen. Elk van deze culturen heeft een godsdienst. Meestal zijn dit natuurgodsdiensten waar bepaalde aspecten van de natuur worden aanbeden, maar soms komen er ook godheden aan te pas.

Los van het feit of deze religies geloofwaardig, of waar zijn, laat het wel zien dat mensen behoefte hebben om het onverklaarde te verklaren. Herman Philipse zegt dat dit vooral komt omdat we zonder de wetenschap nog maar weinig konden verklaren, daarom is religie nu ook niet meer noodzakelijk.

Zelf geloof ik dat deze godsdiensten meer zijn dan alleen verklaringen. De mens heeft een behoefte aan een hogere macht en dit kan zo zijn, omdat dit ingeboren is bij de mens. De mens heeft een zeker bewustzijn dat er een hogere macht moet zijn.

Dit bewustzijn zorgt ervoor dat er in de loop der eeuwen bepaalde godsbewijzen geformuleerd zijn, die ook al onbewust bij inheemse religies of prehistorie kon zijn. Hieronder een paar voorbeelden:

  1. Alles heeft een einde, dus moet het ook een begin hebben gehad. Daarom moet er iets hogers zijn dat een begin heeft gemaakt.
  2. Van Descartes:

    Iets dat volmaakt is, bezit alle goede eigenschappen.

    Bestaan is een goede eigenschap.

    Als God wordt gekenmerkt door volmaaktheid, kan de eigenschap bestaan daar niet in ontbreken.

  3. De wereld zit zo goed in elkaar, alles heeft een doel (zie bijvoorbeeld de cirkel van het leven), dat er wel een schepper gemaakt moet zijn.

Dit zijn “bewijzen” die mensen om zich heen merken, zonder ook maar gehoord te hebben van een godheid dat de idee van God aanneembaar wordt.

Hoewel deze neiging naar een god door veel mensen als heel erg belangrijk wordt geacht, is het makkelijk de waarde ervan te ontkrachten, omdat het slechts gaat om een hoger wezen, wat ook evolutionistisch streven kan zijn.

Toch heeft dit argument, naast alle andere sporen naar God, toch een voetspoor achtergelaten, waardoor God steeds geloofwaardiger wordt.

We hebben nu sporen van God gezien in de volgende onderwerpen:

-        Het begin van het heelal. De meest logische verklaring is een Hogere macht.

-        De oorsprong van het leven is zo uniek, dat dit ook weer wijst op een Hogere macht.

-        De mens (en de wereld om ons heen) is zo uniek, zo prachtig en ingewikkeld, dat het haast onmogelijk voor te stellen is dat dit komt door toevalligheden en evolutionistische vormingen. Hierdoor wijst dit ook naar een Hogere macht.

-        Wonderen lijken onverklaarbare gebeurtenissen, die wel gebeuren. Wat erop wijst dat er iets of Iemand boven de natuurwetten uitstijgt.

-        De idee van lijden, laat ons denken dat er een universele moraal is, wat ook wijst op een Hogere macht die dit heeft ingeboren in ons leven.

-        De menselijke neiging om te geloven in een hogere macht laat zien dat het van oorsprong logisch is om te weten dat er een Hogere macht is.

In de laatste vier delen wil ik stilstaan om te kijken Wie die Hogere macht is.

Verder lezen:

Atheïstisch:

Dawkins – The God delusion

CD: Herman Philipse – godsdienstfilosofie (en zijn latere werken)

Christelijk:

Geisler & Turek – Ik heb te weinig geloof om een atheïst te zijn

Lee Strobel – The case for Faith


Tags: Apologetiek
Gerelateerde onderwerpen: Apologetiek

Commentaar

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!


Mede mogelijk dankzij