Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Dit is de 115de aflevering van de Livius Nieuwsbrief met nieuws over de Oudheid. De nieuwsbrief is gratis; voor adreswijzigingen en afmeldingen volstaan uitsluitend mailtjes naar nieuwsbrief@livius.nl.
Jona Lendering (redactie)
======================================
LIVIUS’ EIGEN NIEUWS
Een greep uit het Liviusaanbod: deze week beginnen de cursussen over de kunst van de Mamluken en Ottomanen in Dronten en over de Griekse mythologie in Bussum. De Amsterdamse cursus over het de eerste archeologen begint later deze maand.
De activiteit die we het liefst onder uw aandacht brengen, is het nieuwe tijdschrift Ancient History Magazine. Volgende maand gaan we geld inzamelen, vanaf maandagmiddag kunt alvast een eerste indruk opdoen – daar komt de download.
======================================
PRIJZEN WINNEN
Nog niet – of: pas net – in de winkel: de teksten die de Romeinse historicus Tacitus wijdde aan de Germanen, in een mooie vertaling van de Nijmeegse classicus Vincent Hunink. De Livius Nieuwsbrief mag van uitgeverij Athenaeum – Polak & Van Gennep drie exemplaren van In moerassen en donkere wouden verloten.
U dingt mee naar een van die drie exemplaren als u een mailtje terugstuurt met daarin de naam van een dit jaar precies twee millennia geleden gestichte plaats waarover Tacitus (met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid) een stoer verhaal heeft te vertellen. Onder de goede inzenders verloten we de drie boeken.
======================================
HET MOOISTE VAN DE MAAND
In onze erkend subjectief “het mooiste van de maand” genoemde rubriek dit keer het bericht dat het Nationaal Museum in Bagdad is heropend.
======================================
EGYPTE
Het graf van farao Senebkay, die gewelddadig aan zijn einde is gekomen.
Leuk artikel over de oud-Egyptische zorg voor de volksgezondheid.
Ze doen van alles met mummies, maar in ruim negen jaargangen van deze nieuwsbrief hebben we nog niet meegemaakt dat ze die hebben vervalst.
En verder: Abusir, Luxor en Taposiris Magna.
======================================
HET OUDE NABIJE OOSTEN
De klimaatcrisis rond 2200 v.Chr. (einde Oude Rijk Egypte, einde Akkad in Mesopotamië) blijkt ook meetbaar in China (context).
De opgraving in Sidon blijft voor verrassingen zorgen, zoals een “geheime kamer”. Dat “geheime” is natuurlijk de archeologische standaard-hype, maar het blijft leuk.
Rob van Gent verbeterde zijn Babylonische kalender-converter.
En verder: Aleppo, Horoztepe, sierraden uit Urartu, een orakel in Armenië, kopermijnen en Afghaanse oudheden.
En als u zich afvraagt waarom deze nieuwsbrief geen aandacht besteedt aan het filmpje met de vernietiging van oudheden in het museum van Mosul: dat is enerzijds omdat u het allang weet en anderzijds omdat uw redacteur geen kanaal wil zijn in de naargeestige realityshow waarmee ISIS rekruten wint.
======================================
DE OUDE GRIEKEN
Komt er dan geen eind aan, houdt het dan nooit op? Amfipolis moet tot elke prijs met Alexander de Grote in verband worden gebracht. Deze maand is het zijn moeder die er ligt begraven. (Er zijn munten gevonden uit de tweede eeuw die in elke andere opgraving zouden hebben gegolden als terminus post quem.) Wel mooie plaatjes.
En verder: het Myceense graf in Amfissa nog een keer.
======================================
ROME EN ZIJN RIJK
Om helemaal blij van te worden: een nieuw portret van keizer Hadrianus uit Yecla.
En verder: Toulouse, Léon, Yozgat, Constantinopel, een vondst voor de Calabrische kust en de laatste instorting in Pompeii.
======================================
BENOORDEN DE ALPEN
Het maandelijkse lijstje uit Groot-Brittannië begint dit keer met een grafsteen met de opvallende naam van een Boudicca. Even opvallend was het commentaar: “the lettering and the writing is very poorly done – perhaps by someone who was illiterate” (vergelijk de foto).
Daarop vervolgend: de Muur van Hadrianus, Whitchurch, Ipplepen en Lawford Field.
Spektakel in Tongeren: een Jupiterzuil.
En verder: de eerste heide in de Lage Landen, Harzhorn, Vieux-la-Romaine en een mooi filmpje van Carnuntum.
======================================
ISRAËL
Het Palestine Exploration Fund maakte foto’s openbaar van lang geleden opgegraven voorwerpen. Daarbij zat een scherf met een verbluffende afbeelding van JHWH en zijn Asjera.
We berichtten vorige maand over enkele kleitabletten die enig licht wierpen op de Joodse Ballingschap in Babylonië. Het begint inmiddels gebruikelijk te worden: het was weer eens geroofd materiaal.
En verder: Tel Eton, landschapsarcheologie in Israël en Byzantijnse wijn.
======================================
OVERIG
Aanwijzingen dat de akkerbouw zich sneller naar het westen verspreidde dan tot nu toe aangenomen.
Het dispuut over de Krim-schatten komt voor de rechter.
En verder: waren we allemaal maar kroonprins in Groot-Brittannië, dan kom je nog eens ergens.
======================================
BOEKEN
De boekenrubriek in de Livius Nieuwsbrief wordt verzorgd door Roel Salemink van de Amsterdamse Athenaeumboekhandel, die u de boeken snel zal leveren als u gebruik maakt van de onderstaande links.
Emily Wilsons Seneca: A Life (in de Verenigde Staten uitgegeven met de prikkelende titel The Greatest Empire) wil de definitieve biografie zijn van de stoïcijn en tragicus, de sobere rijkaard en de dienaar van de tiran Nero. De schrijfster, vertaalster van Seneca’s tragedies en auteur van The Death of Socrates, komt in 512 pagina’s behoorlijk in de buurt.
Een stap terug in de tijd naar Caesar, neemt Tom Stevenson in Julius Caesar and the Transformation of the Roman Republic ons mee naar het leven van de voorganger van Nero. In deze inleidende studie kiest de Australische wetenschapper voor de theorie dat Caesar niet streefde naar alleenheerschappij.
De Mirabilia Urbis Romae, in de twaalfde eeuw opgesteld door een kanunnik genaamd Benedictus, geldt als de moeder aller Romereisgidsen. In de gids wordt beschreven wat er in Middeleeuws Rome nog te zien was aan antieke overblijfselen (waaronder het Forum Romanum bevolkt door kuddes koeien) en alle christelijke plaatsen die konden worden bezocht. Deze Duitse uitgave (Mirabilia Urbis Romae – Die Wunderwerke der Stadt Rom, hardcover) bevat de oorspronkelijke tekst in het Latijn met daarnaast een Duitse vertaling opgesteld door vier Duitse classici. Het geheel is ingeleid en voorzien van allerlei extra informatie en is geïllustreerd met foto’s en kaarten. Zeer de moeite waard, zeker voor iedereen die is geïnteresseerd in Rome en de stad eens door Middeleeuwse ogen wil bekijken.
Overigens zal de Athenaeumboekhandel tijdens de Week van de Klassieken enkele interessante aanbiedingen doen, dus klik tussen 19 en 27 maart even op de website.
======================================
DWAASHEID
Johannes de Doper ligt in de Sint-Jan van Lateranen. En ook in de Umayyadenmoskee in Damascus. En sinds een paar jaar ook in Bulgarije. En dat kun je gewoon nóg een keer naar buiten brengen, want waarom zou je archeologisch nieuws maar één keer publiceren als je ook tweemaal naar fondsen kunt hengelen?
======================================
EN TOT SLOT
Een nuttige toepassing van Assyrische goden.
======================================
Oude nieuwsbrieven zijn te raadplegen via de website van het Rijksmuseum van Oudheden (2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015) en bij Aantekeningen bij de Bijbel.
Het is tof als u de nieuwsbrief wil steunen, maar liever hebben we deze maand geld voor de oprichting van Ancient History Magazine. Het bankrekeningnummer blijft IBAN NL26 INGB 0670 7911 21 t.n.v. Livius, maar het mag nu onder vermelding van “Kickstarter”. Dank u wel. (Als u niet in Nederland woont: BIC/SWIFT INGBNL2A.)
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
