De laatste tijd krijg ik weer veel emailtjes binnen naar aanleiding van eerdere artikelen dat echte bloedmanen zeer zeldzaam zijn en dat het nog zeldzamer is als die op een Joodse feestdag vallen. Vandaar dat ik maar weer eens een poging doe om een en ander uit te leggen.

Maansverduistering

In de Bijbel wordt op verschillende plekken, zoals in Joël gesproken over de bloedrode kleur van een verduisterde Maan. Hoe komt dit? Tijdens een totale Maansverduistering duikt de Maan helemaal in de kernschaduw van de Aarde. De kernschaduw (umbra) is het binnenste deel van de schaduw van een hemellichaam, waar in het geheel geen zonlicht meer in doordringt. Toch blijft de Maan zichtbaar door een zwak roodachtig licht, dit komt door het feit dat het zonlicht in de aardatmosfeer naar de kernschaduw wordt gebogen. De Aarde functioneert als een gigantische prisma, waar de blauwe straling via de breking wordt tegengehouden. De rode, straling wordt het minst gehinderd en bereikt de Maan.

Danjon-schaal

De helderheid van een maansverduistering worden geschat aan de hand van de Danjon-schaal, die werd ontworpen door de Franse astronoom Danjon. Hierin worden de kleur en helderheid van de totaal verduisterde maan als volgt omschreven:

• L=0. Zeer donkere verduistering. Vooral bij het centrale deel van de aardse slagschaduw is de maan nauwelijks zichtbaar.
• L=1. Donkere verduistering. De maan is donkerbruin of grijsachtig getint en er zijn nauwelijks oppervlaktedetails te zien.
• L=2. Donkere, dieprode maan. Het centrum van de slagschaduw is veel donkerder dan de oranje-achtige rand.
• L=3. Heldere verduistering met een steenrode kleur. De rand is nu geelachtig getint.
• L=4. Zeer heldere verduistering. De maan is koper-rood of oranje-rood van kleur en heeft een heldere, blauwe rand.

Voor het bepalen van de helderheid aan de hand van de Danjon-schaal moet ook rekening worden gehouden met factoren zoals de hoogte van de maan boven de horizon en de doorzichtigheid van de lucht. Over het algemeen kan men van een bloedmaan spreken als de schaal tussen de 1 en de 3 is,. Gaat men uit dat een maansverduistering bloedrood wordt bij een magnitude van 1 of hoger dan is in de periode vanaf 1960 tot 2015 ruim 37% een bloedrode maan. We mogen dan ook concluderen dat een "bloedmaan" niet zeldzaam is.

Joodse feestdagen

De Joodse kalender is een maankalender en om onder andere die reden vallen veel Joodse feestdagen samen met volle maan. Een maansverduistering ontstaat ook bij volle maan en het is dan ook logisch dat deze kunnen samenvallen. De vraag is echter hoe vaak dat gebeurd, daarom heb ik voor een aantal recente maansverduisteringen gekeken of die samenvallen met een Joods feest, ik heb niet alle Joodse feestdagen vergeleken omdat de tijd mij ontbrak dus de lijst is verre van compleet. Maar we zien toch dat er een stuk of 10 de afgelopen vijftig jaar zijn voorgekomen, waarvan slechts één niet in de categorie "bloedmaan" valt. Daarnaast heb ik een viertal verduisteringen meegenomen die vallen op de 14 Tishri welke ook een Joodse feestdag is. We mogen dus concluderen dat dus ruim 14 verduisteringen samenvielen met een Joodse feestdag en het kunnen er nog meer zijn, als we alle feestdagen gaan vergelijken. Het is dus geen zeldzaam verschijnsel en het is ook geen zeldzaam verschijnsel als er een bloedmaan op een Joodse feestdag is.

1948	4	23	Pesach, maansverduistering
1950	4	2	Pesach, maansverduistering
1967	4	24	Pesach, maansverduistering
1967	10	18	Maansverduistering, Tishri 14
1968	4	13	Pesach, maansverduistering
1968	10	6	Maansverduistering, Tishri 14
1986	4	24	Pesach, maansverduistering
1986	10	17	Maansverduistering, Tishri 14
1995	4	15	Pesach, maansverduistering
1996	4	4	Pesach, maansverduistering
1996	9	27	Maansverduistering, Tishri 14
2005	4	24	Pesach, maansverduistering (geen bloedmaan)
2014	4	15	Pesach, maansverduistering
2015	4	4	Pesach, maansverduistering

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij