Op veel vakantieplekken aan zee kun je in de vele snuisterijenwinkeltjes wel kaarten kopen van wrakken, of nog beter "echte" schatkaarten. Ik weet nog toen ik als kind op Terschelling een echte schatkaart kocht met daarop de locatie van het gezonken schip de Lutine. Het schip zelf was in 1799 gezonken en met een grote lading goud, zilver, Spaanse matten en dubloenen ter waarde van wel een miljoen pond. Hoeveel ijsjes kon je daarvan wel niet kopen, logisch dat mijn kleine hartje een stuk sneller begon te kloppen. Een paar dagen geleden schreef ik over de goudkoorts in Israël waar een rabbi allerlei aanwijzingen had dat hij grote hoeveelheden goud had gevonden. Mensen worden allemaal gek zodra ze maar denken dat er ergens een grote schat is.

3Q15

Nu wil het geval dat ik toevallig een kopie bezit van een echte schatkaart in mijn boekenkast, niet zomaar een schat, maar eentje waar zelfs de rijkdom van Dagobert Duck met zijn 16 fantastiljoen enzovoort enzovoort en 16 cent (volgens het gezaghebbende Forbes een schamele 28,8 miljard dollar) in het niets valt. Helaas was deze schatkaart, in wetenschappelijke kringen 3Q15  en meer populair de "Koperen Rol" genoemd, in het Hebreeuws geschreven en weliswaar had ik een aantal vertalingen, maar die moet je natuurlijk nooit vertrouwen want stel je voor dat die vertalers zelf achter hun stoffige boeken vandaan zouden kruipen en zelf op jacht naar de schat gaan. Dus heb ik die (op aandringen van een vriend, die waarschijnlijk zelf ook wel een goudkorreltje wilde meepikken) maar zelf vertaald.

Deze Dode Zee-rol is afwijkend van alle andere rollen, niet alleen is hij van koper gemaakt, maar ook de inhoud is totaal anders. Het is dan ook een echte schatkaart met talloze verwijzingen naar plaatsen waar grote hoeveelheden goud en zilver en dure tempelgerei zouden zijn begraven. Ga je al deze hoeveelheden goud en zilver bij elkaar optellen dan spreek je al gauw over een miljardenschat en dan spreken we nog niet eens over de archeologische en historische waarde.

Omdat de het geschrift was opgerold, duurde het sinds zijn ontdekking op 15 maart 1952 enige jaren voor hij geopend kon worden. de rol was behoorlijk geoxideerd en uiteindelijk hebben ze de rol voorzichtig in stukken gesneden en kon men met de vertaling beginnen. Direct viel het bijzondere karakter op, zoals gezegd werden vele plaatsen genoemd waar grote schatten zich zouden bevinden en helaas waren er vele plaatsen die niet bekend waren, maar (sneller klopt ons hart) ook een aantal plaatsen die wel bekend waren.

Schatzoeken

Toen dan ook bekend werd dat het een echte schatkaart was, begon meteen iedereen te zoeken. Een van de eersten die dit deed was (natuurlijk) de vertaler J.M. Allegro. Deze begon met een reeks van clandestiene opgravingen in Israël om de vermeende schat te vinden en natuurlijk zonder succes. Anderen, vooral pseudo-archeologen en illustere gelukszoekers die snel rijk wilden worden volgden en begonnen met hun schoppen en houwelen overal te zoeken. De Israel Antiquities Authority, de waakhond die de Israëlische opgravingen moet coördineren en beschermen, had dan ook hun handen vol eraan. Bij de tombe van Absalom haalden ze iemand weg die bezig was om met een houweel in de grond te hakken, terwijl anderen al op het vliegveld werden tegengehouden omdat ze toch wel heel erg raar gereedschap bij zich hadden. De laatste jaren is "The Copper Scroll Project" bezig en als je hun website bekijkt dan lijkt het of "ze het geheim van de schatkaart hebben ontdekt" en de schat alleen nog maar hoeven binnen te halen en het maar vreemd vinden dat de Israel Antiquities Authority zo tegenwerkt.

Enkele overwegingen

We moeten ons dan ook afvragen of het überhaupt wel zin heeft om naar deze schatten te zoeken. Want er zijn allerlei logische mogelijkheden. Als eerste kan het gewoon een folkloristische beschrijving zijn geweest, die een lijst van denkbeeldige schatten opnoemt. Maar als het daadwerkelijk om een echte schatkaart gaat, zoals J.M. Allegro dacht, dan zou het kunnen gaan om de schatten uit de Tempel of om de schatten uit de tijd van Bar Kochba (132-135 n.C.), maar in beide gevallen is de fabuleuze kwantiteit ervan moeilijk uit te leggen. De kans is zeer groot dat de Romeinen veel schatten hebben meegenomen toen ze Jeruzalem en later Bar Kochba versloegen. In dat geval is de kans klein dat er nog maar weinig van over is. Aan de andere kant, als ik mijn vertaling vergelijk met die van anderen dan zijn er aanzienlijke verschillen. Interpretatie van de tekst is lastig vanwege de zeer slechte conditie van de rol en we kunnen alleen maar hopen dat verder onderzoek ons meer inzicht geeft.

Los van dit alles, als je op vakantie gaat in Israël dan is deze kaart een schitterende manier om veel van het schitterende land te zien en dat is mijns inziens de belangrijkste schat die je in een vakantie maar kan vinden.

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij