Soms heb je van die vreemde gedachtekronkels, zo las ik een tijd terug de geschiedenis van Nachas van Ammon, herinnerde me dat ik ooit een vergissing had gemaakt door zijn naam verkeerd te vertalen en besloot om eens op internet te kijken of anderen ook die vergissing hadden gemaakt en kwam op een website over de naamgeving van fossielen en van daaruit mijn Egyptische kennis weer wat vergrootte. Ik snap dat u waarschijnlijk mijn gedachtekronkels niet zo snel kan volgen, vandaar dat ik hieronder maar een kleine analyse heb gemaakt hoe mijn brein functioneert:

Ik heb ooit een paar fossielen in mijn bezit gekregen, waaronder een brok steen waar allemaal kleine ammonieten inzitten. Ammonieten zijn een soort uitgestorven inktvissen en uit vondsten blijkt dat de grootte van de ammonieten varieert van minder dan een centimeter tot meer dan 2,5 meter doorsnede. De naam van deze dieren is afkomstig van de Egyptische god Amon, die afgebeeld werd als een man met het hoofd van een ram. Het is deze afgod waarover in Exodus 8:26 wordt gesproken.

Ammonieten lijken op de opgekrulde ramshorens waarmee Amon vroeger in Egypte werd voorgesteld. Bij de Romeinse auteur Plinius de Oudere vinden we beschrijvingen terug van fossielen van deze dieren die hij "ammonis cornu" (hoorn van Ammon) noemde. Op zich is dit grappig, vooral als je je bedenkt dat in de Middeleeuwen ammonieten slangenstenen genoemd. Volgens de legende had de heilige Hilda de slangen die haar plaagden in steen veranderd. Soms werd de overeenkomst met een opgerolde slang versterkt door het fossiel te verfraaien met een uitgehakte slangenkop. Het Engelse plaatsje Whitby in Yorkshire draagt drie van deze ammoniet/slangen in zijn wapen.

Het is deze combinatie van ammoniet/slangen dat ik moest denken aan de geschiedenis van koning Nachas van Ammon, die ten strijde trok en Jabes in Gilead belegerde (1 Samuël 11). Normaal was het in die tijd, dat als een stad was overwonnen, een klein gedeelte (meestal de vrouwen en de jonge kinderen) als slaaf werden meegevoerd, terwijl de rest, zoals de mannen en de ouderen, werden vermoord. Het is dan ook zeer logisch dat de inwoners een poging waagden door te gaan onderhandelen: ‘Als u met ons een verdrag sluit, zullen wij ons aan u onderwerpen.’ De rest is bekend, Nachas gaat akkoord en de inwoners krijgen 7 dagen de tijd om hulp te zoeken, die ze ook krijgen.

Deze spannende geschiedenis heb ik dan ook vele malen gelezen, zonder er al te veel bij stil te staan, want er zijn zoveel van dit soort verhalen in de Bijbel. Zoals gezegd had ik tijdens het lezen in mijn Hebreeuwse Bijbel de vergissing gemaakt door de eigennaam Nachas met slang te vertalen, wat dat is de betekenis van de naam. Nadat ik deze vergissing door had, kwam de overeenkomst met Genesis 3, waar ook sprake is van een slang, naar boven.

In Genesis zien we dat de slang, het meest listige van alle dieren in het veld, Adam en Eva probeert te verleiden en van God probeert af te trekken en hen tot zijn prooi, slaven wil maken. De Ammoniet “slang” doet exact hetzelfde, ook hij bedreigt Gods volk Israël, wil hen tot schande brengen (vs. 2) , ze onderwerpen en tot slaven maken. Was het dat de slang in Genesis het spel heel geraffineerd, subtiel en sluw speelt, hier treedt de slang grof en intimiderend op. Uiteindelijk weet Saul, als Gods messias, de slang te vermorzelen en het is daarmee met recht een verhaal dat thuishoort in het kader van de messiaanse bevrijdingsgeschiedenis, zoals we die verderop in de Bijbel lezen (cf. Openbaring 12).

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij