Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Dit is de 128de aflevering van de Livius Nieuwsbrief met nieuws over de Oudheid. De nieuwsbrief is gratis; voor adreswijzigingen en afmeldingen volstaan uitsluitend mailtjes naar nieuwsbrief@livius.nl.
Jona Lendering (redactie)
=====================
LIVIUS’ EIGEN NIEUWS
Gestaag werken we verder aan het overzetten van de Livius.org-website van de oude naar de nieuwe stijl. Enkele recente aanpassingen zijn Mérida, Mainz (nog niet af), Ptolemaios I Soter, Filippos II van Macedonië, de Peloponnesische Oorlog, Herodotos en Livius.
In onze reeks museumstukken: de antieke muurkroon, het Perzische hofritueel, een Romeinse muurschildering, een Hefaistion, een faience-flesje en de Armeense godin Anahit.
En verder op de blog van uw redacteur: alles wat u altijd al wilde weten over Velleius Paterculus maar te verlegen was om te vragen, de dood van Marcus Aurelius (1, 2, 3, 4), hoe de grondslagen van ons geschiedbeeld werden gelegd door Turgot/Condorcet, Montelius en Childe (en een kanttekening).
======================================
HET MOOISTE VAN DE MAAND
In onze erkend subjectief “het mooiste van de maand” genoemde rubriek dit keer het bericht dat in een graf in Noorwegen glazen kralen zijn gevonden die zijn vervaardigd in het atelier van de glasmaker van Toetanchamon.
======================================
EGYPTE
We wisten dat Ramses III was vermoord en dat blijkt nu door meer dan één moordenaar te zijn gedaan.
En verder: Aswan, meer nieuws over het schip uit Abusir, Gebel es-Sisila, Thebe, Tel al-Tabla, restauratieperikelen en een samenvatting van het nieuws over de kamers in het graf van Toetanchamon.
======================================
HET OUDE NABIJE OOSTEN
Hoe klonk het Gilgamesj-epos? Nou, zo.
Pamukkale – in de klassieke tijd bekend als Hierapolis – blijkt aanzienlijk ouder te zijn: vondsten uit de IJzertijd.
En verder: een Achaimenidische schaal (met een even klein als intrigerende foto), Koya, een muur in Jordanië, Palmyra (zomaar leuk), Ur en Uruk.
======================================
BLOED-OUDHEDEN
Het kan niemand zijn ontgaan dat, terwijl men in Irak verder plunderde, Palmyra in Syrië werd bevrijd. Foto’s. Ongeveer 80% van de ruïnes zou onaangetast zijn gebleven; over de plundering van de omgeving zijn geen cijfers bekend. Desondanks een poging de schade in kaart te brengen. Herbouw is aangekondigd en dus willen zowel de Britten als de Russen het contract verwerven om Palmyra te herbouwen.
En zoals u weet begon het plunderen in Egypte. “Space archaeologists” zouden de schade inventariseren – dat wil zeggen op satellietbeelden kijken. Dat klinkt als een hype en dat is het eigenlijk ook: genuanceerd verhaal in Toebosch’ onvolprezen eigen tijdschrift, met venijn in de staart.
En nogmaals: voor elke dief is er een heler. Dus dáár kan het onderzoek beginnen. Dit relief gaat alvast terug. Een interessant initiatief om de markt in papyri in de gaten te houden en te documenteren wat wordt aangeboden – niet per se illegaal, maar het verband met de Green Collection is er. En waarom het allemaal zo verschrikkelijk erg is. De snoeiharde 1 april-grap van “Looting matters” mag er trouwens ook zijn.
======================================
DE OUDE GRIEKEN
Op Ithaka is – een tijdje geleden alweer – een oud paleis gevonden. Dat is geweldig interessant maar vanzelfsprekend moet Odysseus er weer bij worden gehaald. Houdt het dan nooit op, denk je als oudheidliefhebber mismoedig, komt er dan geen einde aan?
De Elgin-soap: u wist al hoe het British Museum een beeld uitleende aan de Hermitage, maar hoe men Griekse claims omzeilde, leest u hier.
En verder: Nikomedia en de archeologie van bergtoppen.
======================================
ROME EN ZIJN RIJK
Ging Sagalassos ten onder doordat de bevolking verhuisde of door massamoord? DNA-onderzoek gaat het antwoord bieden.
Dit is wel heel erg leuk: de Torlonia-collectie (antieke sculptuur) wordt voor het publiek ontsloten. Gave foto’s. De Sta Maria Antica is zelfs al open voor het publiek. Nog meer gave foto’s.
De Kasteel van Amstel-prijs voor het nieuwsbericht waarmee op de schandaligste wijze naar aandacht wordt gehengeld, gaat naar het bericht dat de Romeinen al metaalhoudende inkt zouden hebben gekend. Dat hale je de koekoek, die inkt was er al in de derde eeuw v.Chr. Dit is dus het soort gezwam waarmee de oudheidkunde zichzelf voor schut zet bij iedereen die kan lezen. Uw redacteur legt uit.
De Kasteel van Amstel-prijs had ook kunnen gaan naar het bericht over een nieuw-ontdekt fragment van Dexippus. Het is nieuws uit de winter van 2013/2014 maar zoals wel vaker geldt het oudheidkundige spreekwoord “breng nooit iets één keer naar buiten als je ook twee keer naar fondsen kunt hengelen”.
Overleed Alarik aan malaria?
En verder: een herberg in Lattara, Romeinse wijn, Korinthe, Fano, Damascus, Plovdiv, Cumae (grappig), Tivoli, een Armeense inscriptie in het Turkse Adana en een lief verhaal over de vondst van een Romeins goudstuk.
======================================
BENOORDEN DE ALPEN
Voor je het weet moet je over élke expositie schrijven, en de meeste zijn helemaal zo interessant niet. Dus de museumrubriek die deze nieuwsbrief aanvankelijk had, is al heel snel geschrapt. Maar voor de “Romeinse kust” in het RMO maakt uw redacteur graag een uitzondering: Nederland en Vlaanderen hebben een uniek deel van de Romeinse Rijksgrens, de limes, binnen de eigen grenzen en dat mag – nee moet – meer aandacht hebben. Lees het commentaar in Toebosch’ Eigen Tijdschrift over deze kleine expositie en laat uw limes-moeheid u niet weerhouden naar Leiden te gaan.
IJzer maken zoals ze het deden in de IJzertijd: lees er hier meer over.
Het maandelijkse lijstje uit Groot-Brittannië: Anglesey, de Leasowe-man en daar zijn die onthoofde gladiatoren uit York ook weer eens.
En verder: het Tollense-slagveld nog eens, Brussel, het graf van een priesters bij Erkelenz en een Merovingisch grafveld bij Alphen aan den Rijn.
======================================
ISRAËL en het JODENDOM
Om blij van te worden: een IJzertijd-zegel uit Jeruzalem van een vrouw die aanzienlijke rechten blijkt te hebben gehad.
Een nieuwe maand, een nieuwe Byzantijnse wijnpers.
En verder: Bronstijdgraven bij Betlehem, Tel Kabri en gedoe rond een afbeelding van een lier.
======================================
OVERIG
Een ongeveer zeventig letters lange Etruskische inscriptie bij Poggio Colla (niet ver van Florence). En het graf van een Etruskische prinses.
En verder: antiek textiel, heel erg leuk DNA-onderzoek naar appels, de Thracische grafheuvel Maltepe, Hund (waar Alexander de Indus overstak) en de open deur van de maand.
======================================
BOEKEN
De boekenrubriek in de Livius Nieuwsbrief wordt verzorgd door Roel Salemink van de Amsterdamse Athenaeumboekhandel, die u de boeken snel zal leveren als u gebruik maakt van de onderstaande links.
En het is feest. De Athenaeum Boekhandel bestaat namelijk vijftig jaar en viert dat door 20% korting te geven op alle delen uit de Loeb Classical Library. (Bij online aanschaf gebruikt u de kortingscode: AB50HARVARD.) Daarnaast krijgt u 20% korting op enkele boeken:
Minstens even leuk: stevige kortingen op de Landmark-edities van Herodotus, Thucydides en Arrian (alle van 32,50 voor 22,95) en ook de Xenophon (28,50 voor 19,95). Voor het geval u het niet wist: de Landmark-reeks is dé standaard van een vertaling van een antieke tekst.
Deze maand verscheen het boek Een telkens nieuwe Oudheid. Of hoe Tiberius in New Jersey belandde van David Rijser die illustreert hoe de klassieke literaire en materiële cultuur hun doorwerking vinden in de hedendaagse cultuur.
Oudhistoricus Paul Cartledge schreef Democracy. A life, een politieke biografie van de democratie. Hij legt hierin uit dat ‘de’ democratie in het oude Griekenland eigenlijk niet bestond, omdat iedere stadstaat er zijn eigen vorm aan gaf en er van inspraak van het volk nauwelijks sprake was.
De Mary Beard van de Egyptologie is Joann Fletcher. Zij schreef The Story of Egypt, een complete geschiedenis van het oude Egypte lopend van het allervroegste begin tot het einde van de Ptolemaeën.
======================================
GAMES
Josho Brouwers bespreekt Far Cry Primal. Inclusief gereconstrueerd Proto-Indo-Europees.
======================================
EN TOT SLOT
Meer weten over de Oudheid? Neem een abonnement op Ancient History Magazine. Het onlangs verschenen derde nummer was gewijd aan Pergamon. En hier leest u iets over de ambities.
Toota witharsechwanoo!
======================================
Oude nieuwsbrieven zijn te raadplegen via de nieuwspagina van het Rijksmuseum van Oudheden en bij Aantekeningen bij de Bijbel.
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
