Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Dit is de 130e aflevering van de Livius Nieuwsbrief met nieuws over de Oudheid. De nieuwsbrief – sinds deze maand met een oplage van meer dan 6000 – is gratis; voor adreswijzigingen en afmeldingen volstaan uitsluitend mailtjes naar nieuwsbrief@livius.nl.
Jona Lendering (redactie)
=========================
ROMEINENFESTIVAL
Deze nieuwsbrief kan niet anders beginnen met reclame voor het Romeinenfestival in Nijmegen, dat komend weekend plaatsvindt op de plek waar het hoort: in Museumpark Orientalis. Dankzij de gereconstrueerde gebouwen kan beter dan ooit worden getoond wie de Romeinen waren. Bovendien kan nu een van de wegen inzichtelijk worden gemaakt waarlangs de antieke cultuur invloed heeft op de onze: religie. De meer seculiere invloed zal aan de orde komen in bijv. de lezingen van Rick Verhagen over Romeins Recht.
Het lezingenprogramma is hier en de rest van het programma vindt u daar – het wordt ontzettend leuk. En dit superfilmpje toont iets van de militaire deelprogramma van het vorige festival.
======================================
LIVIUS’ EIGEN NIEUWS
De migratie van de Livius.org-website gaat langzaam verder met Spartacus, Cyrrhus, Nisibis en de vertaalde teksten van drie Griekse prozaschrijvers: Appianus, Herodianus en Philostratus.
Uw redacteur wijdde uit over Alexander de Grote in Pakistan en besteedde in de reeks museumstukken aandacht aan een egel uit Syrië, een knekelkist uit Samarkand en een heel, heel bijzonder fresco.
Het was begin mei Romeinenweek en uw redacteur blogde uitgebreid over de Bataafse Opstand. Andere Romeinse onderwerpen: portretten, speelfilm Agora, tekenaar Peter Connolly, het prachtige Thermenmuseum en de vraag wat het belang van Rome nu eigenlijk is.
======================================
HET MOOISTE VAN DE MAAND
In onze erkend subjectief “het mooiste van de maand” genoemde rubriek dit keer het bericht dat in Londen allerlei interessante houten schrijftabletten zijn opgegraven; op één daarvan staat de naam van Julius Classsicus, een van de leiders van de opstand die de Bataven in 69/70 ontketenden.
======================================
EGYPTE
Daar is Franck Goddio weer, die oudheden opduikt. En er is dit keer iets heel bijzonders: terwijl we de afgelopen twintig jaar nog nooit ook maar één foto zagen waaruit bleek dat de vondsten onder water werden ingemeten, is er nu warempel wél een foto waarop iets is te zien dat lijkt op archeologie.
De onvermijdelijke doctor Zahi Hawass, die u in deze nieuwsbrief al een tijdje had gemist, discussieerde mee over de verborgen ruimtes achter het graf van Toetanchamon. Mogelijke conclusie: er is niks.
En verder: Qubbet el-Hawa, Edfu, Hatshepsut, de Nilometer van Thmuis, toverspreuken en een babymummie.
======================================
HET OUDE NABIJE OOSTEN
De identificatie van de antieke stad Idu in het noordoosten van het huidige Irak.
’s Werelds oudste consumentenklacht – en die manier om het nieuws te brengen is niet eens overdreven.
Hype voor de Luwiërs, die een vergeten staat zouden hebben gehad. Venijn in de staart van het artikel.
En verder: de piramide van Unas, Gaza, tatoeages en Matariya.
======================================
BLOED-OUDHEDEN
De zogenaamde Islamitische Staat blies een door koning Sanherib gebouwde stadspoort in Nineve op. Hier is zelfs geen religieuze verklaring voor te verzinnen – dit is pure vernielzucht. Het aan te duiden als het werk van Vandalen zou beledigend zijn voor een antiek volk.
Misschien is de grootste schade die de zogenaamde Islamitische Staat heeft toegebracht wel dat ze alle aandacht vestigde op noordelijk Irak en oostelijk Syrië. De plunderingen in Libië en Egypte zijn daardoor uit het zicht verloren, terwijl we juist daarvan een sterk vermoeden hebben dat die op de westerse markt zijn gekomen en hadden kunnen worden opgespoord. Een artikel in de National Geographic biedt balans.
Niet in een link te vatten – het nieuws circuleerde alleen via Twitter – is het nieuws dat na de bevrijding van Palmyra, de Russische machtsovername en het propagandagedoe is geplunderd door de troepen van Assad.
Cynisch bericht over Libië: er is minder gevaar voor de oudheden dan in Syrië. Dat klopt: het waardevolste materiaal is namelijk al in de zomer van 2014 geplunderd of vernietigd (meer).
In Italië worden vluchtelingen opgeleid om, eenmaal terug, oudheden te beschermen.
En voor het eerst nieuws over het klooster van Simeon de Styliet – en geen nieuws was dit keer geen goed nieuws.
======================================
DE OUDE GRIEKEN
Geestig: Plato’s Grot in claymotion.
Speelden vulkaanuitbarstingen en een klimaat-“dip” in de derde eeuw v.Chr. een rol bij de neergang van Ptolemaïsch Egypte?
Leuk berichtje over een antieke oven in Kornos die opnieuw wordt gebruikt.
Dat wil iedereen wel onder zijn bed vinden: een gouden krans.
De Kasteel van Amstel-prijs voor het nieuwsbericht waarmee op de schandaligste wijze naar aandacht wordt gehengeld, gaat naar het bericht dat het graf van Aristoteles zou zijn ontdekt. Er is helaas niets meer gevonden dan een monumentje op een opvallende plek, dat van alles kan zijn. Zoals altijd zetten professionele oudheidkundigen het vak voor schut bij iedereen die kan lezen – want het wordt gezien.
En verder is er weer een aflevering in de Elgin-soap.
======================================
ROME EN ZIJN RIJK
De Britse TV-kok Floyd heeft iets te melden over Romeins koken.
Leuk artikel over de Thesaurus Linguae Latinae, inclusief het standaardgrapje over de N.
In de stad zelf: een Romeinse kazerne ligt in de weg van de nieuwe metrolijn.
En verder: vrouwenrechten, de gemiddelde levensduurverwachting, spelregels voor een paardenrace, Aspendus, Jerash, Napels, Sagalassos, Trogir.
======================================
BENOORDEN DE ALPEN
Om blij van te worden: een meisje van acht uit Ieper vindt een beeldje van Venus.
Het maandelijkse lijstje uit Groot-Brittannië: Bath, Exeter, Gloucester, Londen, gezichtsreconstructie van iemand met “zwarte” gelaatstrekken en een loodbaar uit Somerset.
En verder: Bronstijdvondsten in Aalst, de Corbulogracht en Roeselare.
======================================
ISRAËL
Hoe lang was Goliat?
Gedoe in Jeruzalem is geen nieuws. Deze maand ruzie om de vermoedelijke plek van de Burcht Antonia.
En verder: een laatantiek wrak.
======================================
OVERIG
Interessant artikel over de grote mobiliteit van vrouwen in de Wikkeldraadcultuur, de vroegste Indo-Europeanen in Centraal Europa.
Interessant DNA-onderzoek in Karthago (commentaar) en minstens even interessante DNA-informatie over dromedarissen.
Is Rhapta geïdentificeerd, de grote haven in oostelijk Afrika die zo’n belangrijke rol speelde in de handel over de Indische Oceaan?
En verder: wierookbranders, een kurgan-achtig graf bij Istanbul.
======================================
BOEKEN
De boekenrubriek in de Livius Nieuwsbrief wordt verzorgd door Roel Salemink van de Amsterdamse Athenaeumboekhandel, die u de boeken snel zal leveren als u gebruik maakt van de onderstaande links.
Jan Bloemendal presenteerde onlangs zijn boek Latijn. Cultuurgeschiedenis van een wereldtaal bij de Athenaeumboekhandel, een allesomvattende studie over de taal met veel aandacht voor het christelijk latijn en het Neolatijn. Ook verschenen vertalingen van Plinius de Jongere door Vincent Hunink: De Vesuvius in Vlammen. Brieven aan Tacitus. en van Vergilius’ Georgica Boek 4 over bijen (Marguerite Prakke) onder de titel Vergilius’ Bijentuin.
Er is een grote tentoonstelling over keizer Nero in drie musea in het Duitse Trier: Nero: Kaiser, Künstler und Tyrann. Alle aspecten van zijn leven en heerschappij komen aan de orde: “Vom jungen hoffnungsvollen Thronanwärter bis zum verhassten Tyrannen und dem Selbstmord in politisch auswegloser Situation”. Het begeleidende boek bevat essays door gerenommeerde Duitse oudhistorici en archeologen en veel beeldmateriaal.
Nog meer interessante tentoonstellingen in het British Museum te Londen. Sunken Cities. Egypt’s Lost Worlds (catalogus) over de overblijfselen van Ptolemeische steden in de Middellandse Zee en Sicily. Culture and Conquest (catalogus) over de geschiedenis en archeologie van Sicilië. In het Metropolitan Museum of Art in New York is een tentoonstelling over Pergamon: Pergamon and the Hellenistic Kingdoms of the Ancient World (catalogus).
======================================
DWAASHEID
Twee Texanen veegden de oude theorie af dat een gedicht van Sapfo astronomisch viel te dateren, Uw redacteur maakte zich boos.
======================================
INTERNET
Kijk, zo presenteer je de Oudheid: het Pergamonaltaar in 3D en in groot detail.
======================================
EN TOT SLOT
Meer weten over de Oudheid? Neem een abonnement op Ancient History Magazine. Het net verschenen vierde nummer is gewijd aan het ontstaan van de Egyptische cultuur en het derde nummer, dat over Pergamon, kreeg een lyrische recensie in het NRC Handelsblad.
Toota witharsechwanoo!
======================================
Oude nieuwsbrieven zijn te raadplegen via de nieuwspagina van het Rijksmuseum van Oudheden en bij Aantekeningen bij de Bijbel.
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
