Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Dit is de 174e aflevering van de Livius Nieuwsbrief met nieuws over de Oudheid. Bijna 7800 abonnees ontvangen de nieuwsbrief elke maand gratis; voor adreswijzigingen en afmeldingen volstaan uitsluitend mailtjes naar nieuwsbrief@livius.nl.
Jona Lendering (redactie)
======================================
LIVIUS’ EIGEN NIEUWS
Een greep uit het Liviusaanbod: in het najaar maken we reizen naar Armenië (denk aan de komende expositie in Assen) en naar Tunesië. Beide reizen gaan zeker door maar er zijn nog een handvol plaatsen.
Op de Livius-site: de Numidische leiders Gulussa en Micipsa. Op de blog: een Fenicisch scheepswrak bij Gozo, Odysseus en Polyfemos, de Kroisos-vaas in het Louvre, wanneer een unprovenanced document wél mag worden uitgegeven, wat Vergilius wist over de Rijnmonding, het graf van Marcus Mallius. Plus: antiquarisme.
======================================
HET MOOISTE VAN DE MAAND
In onze erkend subjectief “het mooiste van de maand” genoemde rubriek dit keer beelden van de berg Olympos.
======================================
EGYPTE
Bizar onderzoek naar het stemgeluid van een mummie. Dus niet naar de stem van een oude Egyptenaar, maar naar de stem die een dode gehad zou kunnen hebben. Commentaar één, commentaar twee.
Je moet even een Spaanse krant lezen, maar dan heb je ook iets: de onvermijdelijke doctor Zahi Hawass denkt dat het graf van Kleopatra is verzwolgen door de zee en heeft het vervolgens over allerlei andere koningsgraven.
En verder: Tuna el-Gebel (meer), Thebe en meer gesleep met mummies.
=====================================
HET OUDE NABIJE OOSTEN
In het noorden van Irak zijn Assyrische reliëfs ontdekt (meer).
En verder: een oer-, oeroud mozaïek in Usakli Hoyuk, Damiyah en een zonnetempel in de Verenigde Arabische Emiraten.
======================================
DE OUDE GRIEKEN
Op de website van de VCN: er geen iota van snappen en de betekenis van Hermafroditos.
En verder: Epidauros, Malia, Pafos, Sikyon en een nieuwe aflevering in de Elgin-soap.
======================================
ROME EN ZIJN RIJK
Een zevende/zesde-eeuws wagengraf uit Picenum in Italië.
In de stad zelf: het gouden huis van Nero en de Torlonia-collectie.
In Armenië is de door keizer Trajanus aangelegde waterleiding van Artaxata (Khor Virap) geïdentificeerd.
Twee lugubere bericht over de slachtoffers van de Vesuviusuitbarsting die Herculaneum verwoestte. Hun hersenen werden glas als ze niet verdampten.
En verder: Hadrianopolis in Pontus, Romeinse make-up, wat er ligt onder de Hagia Sofia en restauratiewerkzaamheden in Palmyra.
======================================
BENOORDEN DE ALPEN
Een kolossale muntschat op het eiland Jersey. De datering suggereert een samenhang met de Romeinse aanval op Gallië.
Als archeologen een Romeinse fresco vinden, bestaat die meestal uit allerlei kleine fragmenten. Een immense puzzel dus. In Bliesbruck-Reinheim worden nu digitale technieken geprobeerd om die puzzel te leggen.
Geschiedenis leidt, als het goed is, tot inzicht. Je ontdekt dat het vroeger anders was, merkt dat het schuurt met je eigen ideeën, concludeert dat het ook op een andere manier kan en dat je eigen opvattingen plaats- en tijdgebonden zijn. Zo win je aan inzicht. Het is het tegengestelde van beleefbaarheid, waarbij je het verleden ondergeschikt maakt aan he eigen gelijk van het heden. Uw redacteur krijgt koude rillingen als er een archeologisch belevingspunt komt en een Romeins experience center.
Het maandelijkse lijstje uit Groot-Brittannië: Chester, Colchester, Newport .
En verder: de Heuneburg, Kessel, Rodez, Venlo.
======================================
ISRAËL, JODENDOM EN CHRISTENDOM
Dit is interessant. We weten welbeschouwd niet zo heel veel over schrijfcultuur van Israël in de IJzertijd, terwijl aannames daarover belangrijk zijn voor de reconstructie van de regering van Saul, David en Salomo. Als weinig mensen schreven, is de kans klein dat het eind zevende eeuw v.Chr. geschreven bijbelse verhaal betrouwbaar is, en als de schrijfkunst in brede kringen bestond, is dat andersom. Onderzoek naar de schrijfcultuur in de stad Samaria is dus belangrijk. Uitkomst: de bureaucratie was niet heel groot en de geletterdheid begon pas later.
En dat betekent dus ook, dat we de claim dat de mijnen van koning Salomo zijn gevonden, meteen valt te typeren als aandachttrekkerij. Er was mijnbouw. Dat is voldoende interessant.
Een van de grote vragen is hoe het christendom is beland in Egypte en Soedan. Het gebied was in de tweede tot en met achtste eeuw tot een soort fabriek van nieuwe ideeën, maar we weten simpelweg niet hoe het er kan zijn gekomen, al is aannemelijk dat een netwerk van joodse gemeenschappen een rol zal hebben gespeeld. Nieuw licht op de zaak is er vanuit Beta Samati, waar het nieuwe geloof voet aan wal zette in oostelijk Afrika.
En verder: Horvat Tevet, een Byzantijns klooster in Spanje en een blogger in Jeruzalem.
======================================
PAPYROLOGIE IN DE PROBLEMEN
Samenvatting hier. Niets om blij van te worden.
======================================
OVERIG
In het RMO was een symposium over gestolen erfgoed. En dat gebeurt nu dus op industriële schaal.
He weten archeologen waar ze moeten graven? En waar botst archeologie op andere belangen?
Artikel over het voortleven van de antieke cultuur in de Arabische wereld.
En verder: de griezelige populariteit van Göbekli Tepe, bronsgieten, de verspreiding van de olijfboom, een Iberische gran señor bij Jaen, de purperhandel rond Djerba en waterbeheer rond Petra.
=====================================
OUDHEIDKUNDIGE ZELFTRIVIALISERING & ANDER SLECHT NIEUWS
De Oudheid is natuurlijk helemaal niet interessant en moet dus worden opgehypet. Onze maandelijkse collectie van het ergste van het ergste.
Aandachttrekkerij: nee, de schedel van Plinius de Oudere is niet gevonden.
Breng nooit één keer iets naar buiten als je ook twee keer naar fondsen kunt hengelen: de Amazones hebben echt bestaan als steppenomaden (en dat weten we ook alweer dertig of veertig jaar).
Onzinnige vergelijkingen: Boris Johnson als Alexander de Grote (Advies: lees nog even welke vergelijkingen zinvol zijn.)
Verkeerde frames: “het eerste”, “het Pompeii van”. Je kunt ook gewoon zeggen dat je een wiel heb gevonden.
Verkeerde frames: “kind doet archeologische ontdekking”. Die Griekse inscriptie zélf is immers helemaal niet belangrijk.
======================================
BOEKEN
De boekenrubriek in de Livius Nieuwsbrief wordt verzorgd door Roel Salemink van de Amsterdamse Athenaeumboekhandel, die u de boeken snel zal leveren als u gebruik maakt van de onderstaande links.
Zojuist verschenen in de befaamde Baskerville-reeks De Republiek of de Dood. Philippicae en Brieven van Cicero (vertaling John Nagelkerken) waarin de redevoeringen van Cicero zijn opgenomen waarin hij ageert tegen de monarchistische neigingen van Marcus Antonius na de moord op Julius Caesar. Op 24 maart verschijnt in dezelfde reeks Macht en Moraal. Nagelaten werk van Cornelius Nepos (vertaling Diederik Burgersdijk, Peter Burgersdijk en Richard Haasen) en is alvast te reserveren.
Origen van Alexandrië schreef rond 220 een tekst over het christendom die nu is vertaald als On First Principles door John Behr. Ten tijde van verschijnen was het al controversieel, maar ook later was het voer voor veel discussie in de vierde eeuw toen het in het Latijn werd vertaald door Rufinus en in de zesde eeuw.
De Nederlandse archeoloog Assien Bohmers werkte tijdens de Tweede Wereldoorlog samen met de nazi’s en dook zelfs op in de entourage van Heinrich Himmler, werd na de oorlog aan de Rijksuniversiteit Groningen aangesteld en wordt in verband gebracht met vervalsingszaken. Archeoloog Arnold Carmiggelt promoveerde op zijn biografie ‘Geheimzinnigheid is zijn fort’. Assien Bohmers 1912-1988.
Buried by Vesuvius – The Villa dei Papiri at Herculaneum geschreven Kenneth Lapatin is de tentoonstellingscatalogus in het J. Paul Getty Museum over één van de meest onderzochte archeologische sites in de wereld. Bij dezelfde uitgever verscheen ook Herculaneum and the House of the Bicentenary – History and Heritage over de site van Herculaneum en het House of the Bicentenary in het bijzonder.
======================================
INTERNET
Zoals je wel vaker denkt: waarom is dat er nog niet? Een website om Babylonische kalenderdata en onze eigen kalenderdata om te rekenen.
======================================
EN TOT SLOT
… bedacht uw redacteur dat werelderfgoed wil zeggen dat je je verbonden kunt voelen met iemand uit Jemen die je nog nooit hebt ontmoet.
Toota witharsechwanoo!
======================================
Oude nieuwsbrieven zijn hier te raadplegen en een redactionele verantwoording is daar.
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
