Noël

Ieder jaar lezen we in de media en fora allerlei stellingen die wel of niet met kerst te maken hebben. Degenen die onze website regelmatig bezoeken weten dat we juist om die reden een speciale pagina hebben aangelegd die op de meest voorkomende vragen een antwoord geeft.

Stelling: No-el is 'geen God'?

Deze stelling werd in 2016 voor het eerst in de media gesignaleerd en waarbij dan betoogd wordt dat het wordt opgesplitst is uit No (Engels: Nee) en El (Hebreeuws: God) en dan 'geen God' zou betekenen. Als dit zo is dan zouden vele christenen ieder jaar in hun liederen en via de ansichtkaarten dus precies het tegenovergestelde proclameren dan eigenlijk hun bedoeling is.

Zo schreef Willem Ouweneel reeds enige jaren geleden hierover: "Maar het mooiste (of ergste) dat ik vond is het volgende. Ik hóóp dat het een grapje was, maar het stond wel in een bloedserieuze context. Dus ik vrees dat het níét als grapje bedoeld was. De schrijver verklaarde dat het woord No-el ‘geen God’ betekende! Dit spant de kroon. No is Engels, en El is Hebreeuws, maar dat doet er natuurlijk niet toe. De naam geeft al aan dat kerst niet deugt…" (CIP, 23 december 2016).

Het onderzoek

Om erachter te komen of deze stelling klopt is het makkelijkst om in een woordenboek te kijken of die dat ook stellen. Zo lezen we in het Van Dale Etymologisch woordenboek dan ook de volgende verklaring:

noël [Frans kerstlied] {1847} < frans Noël [Kerstmis, kerstlied], oudfrans nouel, noel, neel, nael < latijn (dies) natalis [geboortedag (van Christus)] (vgl. nataal).

Ook andere naslagwerken komen tot een soortgelijke verklaring, zo geeft de Online Etymology Dictionary:

Noel (n.)

late 14c., nowel "feast of Christmas," from Old French noel "the Christmas season," variant of nael, from Latin natalis (dies) "birth (day)," in Church Latin in reference to the birthday of Christ, from natus, past participle of nasci "be born" (Old Latin gnasci; see genus). The modern word in English, with the sense "a Christmas carol" (1811) probably is a separate borrowing from French. As a masc. proper name, from Old French, probably literally "of or born on Christmas."

We zien dat diverse woordenboeken schrijven dat het woord Noël uit het Frans komt en dit weer is afgeleid van uit het Latijn en de oorspronkelijke betekenis heeft "geboortedag" en in het bijzonder de geboortedag van Christus.

Daarnaast is het in Frankrijk een persoonsnaam geworden en komt ook als zodanig voor in Nederland (Vernoeming.nl, Noel).

Los van de etymologische oorsprong van dit woord, is deze stelling dat Noël 'geen God' betekent nog eens vreemd, want het gebeurt maar zelden tot nooit dat een woord is samengesteld uit meerdere leenwoorden uit verschillende andere talen. Het is dan ook opvallend dat deze stelling vooral voorkomt bij mensen die al tegen kerst zijn en via deze povere vorm van volksetymologie proberen om het kerstfeest in een kwaad daglicht te stellen.

Net zoals veel andere fabels rondom kerst, moeten we ook deze daartoe verwijzen.

FactCheck: Noël heeft niet de betekenis van 'geen God'.

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij