Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
AB | Want drie zijn er die getuigen: |
SV | Want Drie zijn er, Die getuigen in den hemel, de Vader, het Woord en de Heilige Geest; en deze Drie zijn Een. |
Steph | οτι τρεις εισιν οι μαρτυρουντες εν τω ουρανω ο πατηρ ο λογοσ και το αγιον πνευμα και ουτοι οι τρεισ εν εισιν
|
Trans. | oti treis eisin oi martyrountes en tō ouranō o patēr o logos̱ kai to agion pneuma kai outoi oi treis̱ en eisin |
Algemeen
Zie ook: Drie (getal), Drieëenheid, Heilige Geest
Drie
- 1 Johannes 5:7-8 Deze tekst is beroemd geworden onder de titel ‘Comma Johanneum’. Er is sprake van de Vader, van het Woord, en van de Heilige Geest. De tekst wordt vaak aangehaald door mensen die het als bewijsplaats zien van de drie-eenheid van God. Anderen die daar moeite mee hebben, wijzen erop dat deze tekst in verschillende variaties is overgeleverd (HSV Mannenbijbel).
Driemaal is scheepsrecht
- Driemaal is scheepsrecht.
Al het goede komt in drievoud.
Ik tel tot drie en dan…
Drie is het getal van de volheid. Het wordt ook wel het Goddelijk getal genoemd. Eén is een punt. Twee is een lijn. Maar drie punten zijn genoeg om ruimte te omvatten: een driehoek. Lengte, breedte en hoogte zijn voldoende om elk punt in de ruimte te omschrijven.
Als je er op let, kom je het getal drie overal tegen. Hetzij letterlijk, hetzij omdat iets in drieën of drie keer komt. Noach had drie zonen. Dat was genoeg om de hele aarde te bevolken. Drie dagen en nachten zat Jona in de buik van de vis, en zo was ook de Heere Jezus drie dagen en nachten in de dood. Petrus verloochende drie keer de Heere Jezus, en de Jezus vroeg hem drie keer: heb je Mij lief?
Bij de mond van twee of drie getuigen zal elk woord bestaan, d.w.z. waarheid zijn (Mattheus 18:16). Johannes zegt dat ook. Drie getuigen zijn er in de hemel en drie op de aarde. Een dubbel getuigenis! Waarvan? Dat Jezus Christus de Zoon van God is en Hij is gekomen naar onze wereld. Maar God is toch Eén? Dat ook. Maar Hij is ook Drie: Vader, Zoon (het Woord), en Heilige Geest. Moeilijk te begrijpen, hè?! Geloof maar: heel de volheid van God woont in Christus (Colossensen 1:19-20; 2:9). Blijf naar Hem kijken! (Anco van Moolenbroek)
Aantekeningen
Want Drie zijn er, Die getuigen in den hemel, de Vader, het Woord en de Heilige Geest; en deze Drie zijn Een.
- De SV en HSV hebben de toevoeging "in de hemel: de Vader, het Woord en de Heilige Geest; en deze drie zijn één" waarbij de SV als kanttekening heeft "Dit vers, daar het een zeer klaar getuigenis bevat van den Heilige Drievuldigheid, schijnt door de Arianen uit enige boeken uitgelaten te zijn, maar wordt in meest alle Griekse boeken gevonden en zelfs ook bij vele oude en aanzienlijke leraars, die voor de tijden der Arianen geleefd hebben, tot bewijs der Heilige Drievuldigheid daaruit bijgebracht", als we echter bij de vertaalnotities kijken dan zien we dat de meeste oude manuscripten (incl. de Byzantijnse) deze niet hebben, vandaar dat de HSV de meer correctere aantekening heeft "Deze woorden komen niet in alle Griekse manuscripten voor". Er zijn slechts een tweetal manuscripten voor de 15de eeuw die dit in de tekst hebben, terwijl enkele anderen voor de 15de eeuw het in de kantlijn hebben, pas na de 15de eeuw komt het vaker voor als onderdeel van de tekst.
Vertaalnotities
Zie hier voor een verklaring van de gebruikte coderingen.
Zie hier over het gebruik van de interlineair.
μαρτυρουντες
er, Die getuigen
|
Want Drie zijn er, Die getuigen in den hemel, de Vader, het Woord en de Heilige Geest; en deze Drie zijn Een.
- Het Comma Johanneum is een korte zin ("Comma") welke gewoonlijk begrepen wordt als een duidelijke verwijzing naar de Drie-eenheid van Vader, Zoon en Geest. De Drie-eenheid zelf komt als zodanig niet voor in andere teksten van de Bijbel. 1) Geen Comma. μαρτυροῦντες, τὸ πνεῦμα καὶ τὸ ὕδωρ καὶ τὸ αἷμα. [... die getuigen: de geest en het water en het bloed.] Codex Sinaiticus, Codex Alexandrinus, Codex Vaticanus, en andere codices; Unciaal 048, 049, 056, 0142; 33, 81, 88, 104, en andere minuskels; de Byzantijnse tekst; de meerderheid van de lectionaria, met name het menologion van Lectionarium 598; de Oud Latijnse vertaling, de codices Vercellensis IV en Schlettstadtensis VII/VIII), Vulgaat (John Wordsworth en Henry Julian White-editie en de Stuttgart-editie), de Syrische, Koptische (zowel de Sahidische als de Bohairische), en andere vertalingen; Irenaeus († 202), Clemens van Alexandrië († 215), Tertullianus († 220), Hippolytus van Rome († 235), Origenes († 254), Cyprianus († 258), en andere Kerkvaders. 2) Het Comma in het Grieks. Als enig niet-lectionarium: 61 (Codex Montfortianus), ca. 1520, 629 (Codex Ottobonianus, Latijn en Grieks, 14/15de eeuw), 918 (16de eeuw), 2318 (18de eeuw). 3) Het Comma in de kantlijn van het Grieks, 88 (Codex Regis, 11de eeuw; aantekeningen in de kantlijn uit de 16de eeuw), 221 (10de eeuw, aantekeningen in de kantlijn uit de 15e/16de eeuw), 429 (14de eeuw: aantekeningen in de kantlijn uit de 16de eeuw), 636 (16de eeuw); sommige minderheidsvarianten in lectionaria. 4) Het Comma in het Latijn. testimonium dicunt [of dant] in terra, spiritus [of: spiritus et] aqua et sanguis, et hi tres unum sunt in Christo Iesu. 8 et tres sunt, qui testimonium dicunt in caelo, pater verbum et spiritus. [... getuigen op aarde, de Geest, het water en het bloed, en deze drie zijn een in Christus Jezus. 8 En de drie, die getuigen in de hemel, zijn de Vader en het Woord en de Geest.] (Clementijnse editie van de Vulgaat). Als tekstuele getuigen uit de vroeg-christelijke periode worden slechts genoemd: Pseudo Augustinus, Speculum Peccatoris (V), en ook, met een kleine variant: Priscillianus, († 385), Liber Apologeticus en Fulgentius of Ruspe, († 527), Responsio contra Arianos;
____
- μαρτυροῦντες, 8 τὸ πνεῦμα καὶ τὸ ὕδωρ καὶ τὸ αἷμα א A B K L P (Ψ 1844 1852 μαρτυροῦνσιν) 048 049 056 0142 33 81 88text 104 181 322 323 326 330 436 451 614 630 945 1067 1175 1241 1243 1292 1409 1505 1611 1735 1739 1846 1877 1881 2127 2138 2298 2344 2412 2464 2492 2495 Byz Lect (l884 βάπτισμα voor αἷμα) itar vgww vgst syrp syrh copsa copbo armmss eth geo arab slav Irenaeus Irenaeuslat Tertullian Hippolytus (Origenlat) Rebaptism Faustinus Hilary Lucifer Athanasius Basil Gregory-Nazianzus Ambrose Didymus Epiphanius Chrysostom Jerome Augustine (Cyril) Ps-Dionysiusvid Quodvultdeus Facundus (John-Damascus) NR CEI Riv TILC Nv NM; μαρτυροῦντες ἐν τῷ οὐρανῷ, ὁ πατὴρ ὁ λόγος καὶ τὸ ἅγιον πνεῦμα, καὶ οὗτοι οἱ τρεῖς ἕν εἰσιν. 8 καὶ τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες ἐν τῇ γῇ, τὸ πνεῦμα καὶ τὸ ὕδωρ καὶ τὸ αἷμα (61 629 omissie van het volgende καὶ οἱ τρεῖς εἰς τὸ ἕν εἰσιν) (88v.r.) (177v.r. πατὴρ λόγος καὶ ἅγιον) 221v.r. (429v.r.) (636v.r.) (918) 2318 lAD vgcl armmss ς ND Dio; testimonium dicunt (oppure dant) in terra, spiritus (oppure spiritus et) aqua et sanguis, et hi tres unum sunt in Christo Iesu. 8 et tres sunt, qui testimonium dicunt in caelo, pater, verbum et spiritus (itc itdem itdiv omissie in Christo Iesu) itl itm itp (itq omissie et hi tres unum sunt in Christo Iesu) vgmss (Cyprian) (Ps-Cyprian) (Priscillian) Ps-Vigilius Cassian Speculum Varimadum Fulgentius Ps-Athanasius Ansbert mssvolgens Victor-Vita; "in den hemel, de Vader, het Woord en de Heilige Geest; en deze Drie zijn Een" komt niet voor in de meeste handschriften (derhalve ook niet in de NBG51, NBV, WV96).
- Lacune in minuscule 122, δ 258 (C.R. Gregory, Textkritik des Neuen Testamentes, p. 153): Hand. 1:1-14; 21:15-22:28; Rom. 1:1-7:13; 1 Cor. 2:7-14:23; 1 Joh. 4:20-Judas einde;
Koop nu
Commentaar
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!