Context
Literatuur
Vertalingen

Deuteronomium 33:2

Algemeen

Sommigen willen in dit en het volgende vers een oude hymne zien waarin we de godin Asherah naast God zien (Sternberg, Asherah in Deuteronomy 33).

Aantekeningen

Hij zeide dan: De HEERE is van Sinaï gekomen, en is hunlieden opgegaan van Seir; Hij is blinkende verschenen van het gebergte Paran, en is aangekomen met tien duizenden der heiligen; tot Zijn rechterhand was een vurige wet aan hen.

• Seir, Het gebergte Seïr ligt halverwege de Dode Zee en de Golf van Akaba.
• Hij is blinkende verschenen, met luister kwam hij (NBV), in glans verschenen (NB).
• Paran; een streek in de Negev, genoemd naar de wadi die daar is.
• tien duizenden der heiligen, of engelen (Targums van Onkelos en Jonathan, en ook Jarchi).

Vertaalnotities

Zie hier voor een verklaring van de gebruikte coderingen.
    Zie hier over het gebruik van de interlineair.

Hij zeide dan: De HEERE is van Sinaï gekomen, en is hunlieden opgegaan van Seir; Hij is blinkende verschenen van het gebergte Paran, en is aangekomen met tien duizenden der heiligen; tot Zijn rechterhand was een vurige wet aan hen.

• וְזָרַ֤ח van זָרַח ^H2224 "opgaan"; [als de zon] kwam … op HSV; licht bescheen hen NBV; voor hen gaan stralen NB
• פָּארָן ^H6290 "Paran", als berg (Deut. 33:2; Hab. 3:3 †), als woestijn (Gen. 21:21; Num. 10:12; 12:16; 13:3, 26; Deut. 1:1; 1 Sam. 25:1; 1 Kon. 11:18 †);
• מֵרִבְבֹ֣ת קֹ֑דֶשׁ "met tien duizenden der heiligen", met een kleine wijziging מִמְרִבַת קָדֵשׁ wordt de vertaling "van Meribah Kadesh" (cf. Deut. 32:51), echter gezien de context van de 'heilige oorlog' lijkt de MT de voorkeur te hebben. Anderzijds zien we ook in andere teksten waar God als Strijder op deze manier tevoorschijn komt (Richt. 5:4-5; Hab. 3:3); De NBV vertaalt met "talloze engelen vergezelden hem" en combineren daarmee de ἄγγελοι ^G32 in de LXX met de engelen (cf. Targums van Onkelos en Jonathan, en ook Jarchi).
• אֵשְׁדָּת ^H799 hapax; De samenstelling van אֵ֥שׁ דָּ֖ת ^{H784 H1881} "vurige wet" (SV, HSV, Naardense Bijbel) ligt niet voor de hand daar דָּת ^H1881 "wet" een leenwoord is van het oud-Perzisch dāta– (E. Klein, p. 133) en niet kan voorkomen in zo'n oud gedicht omdat de Joden pas in de zesde eeuw v.C. werden verbannen. Sommigen menen dat het een corruptie is van אֲשֵׁרָה ^H842 Asherah en verwijzen dan naar de inscripties die in Kuntillet Ajrud en Khirbet el-Qom zijn gevonden – waar JHWH met "zijn Asherah" (of correcter asheratah) wordt genoemd. Michael S. Heiser stelt dat dit echter nog geen bewijs is dat God oorspronkelijk een vrouw had, alleen dat "at some point during the biblical period in Israel, someone believed Yahweh had a wife" en somt dan een viertal problemen op (M.S. Heiser, 22 maart 2011), naast dat het opvallend is dat in de Hebreeuwse manuscripten we zo'n variant nergens tegenkomen (Nb. in de Dode Zee-rollen 4QDeut^l en 4QpaleoDeut^r is dit gedeelte helaas niet overgeleverd).
  Vanwege de problematiek dat het niet דָּת ^H1881 "wet" kan betekenen zijn er dan ook diverse verklaringen verzonnen. C.J. Ellicott (1878–1884) geeft de volgende verklaring "The LXX. has “angels” (ἄγγελοι ^G32), instead of the combination eshdath. Possibly the word was taken as ashdoth (plural of the Chaldee ashda), meaning “rays” (of light?) and so “angels.” Comp., “He maketh His angels spirits, and His ministers a flame of fire;” they “ran and returned as a flash of lightning” (Psalm 104:4; Ezekiel 1:14). It is also possible that the LXX. read r instead of d in the word which they had before them, and that they arrived at the meaning “angels” through the Hebrew word shârath ^H8334, “to minister.” The confusion between r and d, which are extremely alike in Hebrew, is very common." (Ellicott's Commentary for English Readers, Deut. 33:2).
  Keil & Delitzsch geven "It must be read as one word, אשׁדת, as it is in many MSS and editions – not, however, as connected with אשׁד, אשׁדות ^H793, the pouring out of the brooks, slopes of the mountains (Num. 21:15), but in the form אשּׁדת, composed, according to the probable conjecture of Böttcher, of אשׁ ^H784, fire, and שׁדה (in the Chaldee and Syriac), to throw, to shoot arrows, in the sense of "fire of throwing," shooting fire, a figurative description of the flashes of lightning. Gesenius adopts this explanation, except that he derives דּת from ידה, to throw. It is favoured by the fact that, according to Exodus 19:16, the appearance of God upon Sinai was accompanied by thunder and lightning; and flashes of lightning are often called the arrows of God, whilst שָׁדָה, in Hebrew, is established by the name שׁדיאוּר ^H7707 (Num. 1:5; 2:10). To this we may add the parallel passage, Habakkuk 3:4, "rays out of His hand," which renders this explanation a very probable one.". Ook de NBV volgt dit met "bliksem flitste uit zijn rechterhand", terwijl de NETBible het om die reden als een meervoudsvorm van אֵשְׁהַת ^H801 ziet.
  
  

• מִסִּינַ֥י MT 4QDeut^l SP; מסני Kennicott²⁶⁰;
• בָּא֙ MT 4QDeut^l SP;
• פָּארָ֔ן MT; פראן SP;
• וְאָתָ֖ה MT; ואתו SP;
• מֵרִבְבֹ֣ת MT; מרבבותx(4QpaleoDeut^r) SP; met tien duizenden der heiligen SV HSV menigten van heiligen NB; talloze engelen NBV;
• מִֽימִינֹ֕ו MT; מימנו SP
• אֵשְׁדָּת K Kennicott^{(SP) 61, 333, 363}; אֵ֥שׁ דָּ֖ת Q SP; ἄγγελοι "engelen" LXX (cf. Gal. 3:19);
• Voorkomend in 4Q39=4QDeut^l (extreem fragmentarisch, volgt MT); 4Q45=4QpaleoDeut^r (erg fragmentarisch, met enkele unieke gedeelten);

• 4QpaleoDeut^r is in Paleo-Hebreeuws geschreven, waarbij de woorden zijn gescheiden met een spatie van ~0,2cm (DJD, IX p. 132);

• Varianten Kennicott Vetus Testamentum Hebraicum (1780):
  

Koop nu

Commentaar

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!