Aantekeningen bij de Bijbel: Exodus 20:13

Exodus 20:13

Algemeen

Gij zult niet doodslaan.

Hieronder moet iedere vorm van moorden worden verstaan, ie. vermoorden, moorden uit bloedwraak (Num 35:27), per ongelijk doodslaan (Deut. 4:42, Joz 20:3); door verkrachting sterven (Richt 20:4), euthanasie, maar ook onderdrukking van armen, woekeren, etc. (cf. Jes 1:21; Jer 7:6,9; Hos 4:2, 6:9). Volgens professor Lettinga is dit een nadrukkelijk of categorisch verbod, dus iedere vorm van doden/moorden wordt er mee bedoeld (J.P. Lettinga, § 72.i.4), terwijl professor Siebesma stelde dat je met dit verbod zelfs (taalkundig) kan onderbouwen dat je geen vlieg mag neer meppen. Christus noemt dit verbod dan ook als verwijt richting de Farizeeën en en Schriftgeleerden (Mat. 5:21).
Het is vooral een persoonlijk verbod en slaat niet op een overheid die wettelijk een doodstraf mag opleggen (cf. Ex. 21:12ev.; Lev. 20:10ev.; 24:16ev.; Num. 15:35ev.; etc.). Ook slaat dit niet op het doden tijdens een oorlog (cf. Lev. 26:8; Joz. 11:20; etc.). Wel kan men zich afvragen of met deze wettelijke grondslag de Mozaïsche wetgeving, welke door God is gegeven, wordt bedoeld of de wetgeving van een willekeurige regering.

Zie hier voor een verklaring van de gebruikte coderingen.
Zie hier over het gebruik van de interlineair.

לֹ֥֖א

niet

תִּֿרְצָֽ֖ח

zult Gij doodslaan

Gij zult niet doodslaan.

לא ^H3808 "niet"; Met de negatie לֹ֥֖א wordt het imp. o.a. gebruikt als vetitivus, om een nadrukkelijk of categorisch verbod tot uitdrukking te brengen (J.P. Lettinga, § 72.i.4). Hoewel anderen deze vetitivus als achterhaald beschouwen en deze constructie meer zien als een aansporing, dat een bepaalde handeling beter niet verricht kan worden (B. Becking, p. 10).
רצח ^H7523 ww. "moorden", in de zin van niet volgens de wet doden. Waarbij betwist kan worden of daarmee de Mozaïsche wetgeving, welke door God is gegeven, wordt bedoeld of de wetgeving van een willekeurige regering.

____

____

Diversen manuscripten (MT^Ginsburg, MM) vers 13-16 לֹ֥֖א תִּֿרְצָֽ֖ח׃ ס לֹ֣֖א תִּֿנְאָֽ֑ף׃ ס לֹ֣֖א תִּֿגְנֹֽ֔ב׃ ס לֹֽא־תַעֲנֶ֥ה בְרֵעֲךָ֖ עֵ֥ד שָֽׁקֶר׃ ס beschouwen als één vers (vs. 13).
Diverse manuscripten (MM) beschouwen dit vers als vers 12.
Aan het einde van de regel is een ס gesloten parshiya.

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!