Context
Literatuur
Vertalingen

Genesis 22:14

Algemeen

Aantekeningen

En Abraham noemde den naam van die plaats: De HEERE zal het voorzien!
Waarom heden ten dage gezegd wordt: Op den berg des HEEREN zal het voorzien worden!

• de berg van de HEER, zie vs. 2 over de berg Moriah; Reisel "Met de berg van de Paraatblijkende wordt hier de tempelberg bedoeld, die volgens oude overleveringen dezelfde was als deze berg Moria. Vergelijk 2 Kronieken III:1: 'Salomo begon het huis voor de Paraatblijkende in Jeruzalem op de berg Moria te bouwen, waar Hij aan zijn vader David verschenen was...'" (Dr. M. Reisel, Genesis, p. 110).
• We zien nu dat Abraham deze plaats in het land Moriah de naam JHWH-jireh geeft, waarbij vertalingen als SV, HSV en NBV het overzetten met "De HEER zal het voorzien!", de WV96 heeft afwijkend "de HEER ziet", dit geeft meteen een andere betekenis en de vraag is waarom komen zij met een afwijkende vertaling. Ook het tweede gedeelte "Op de berg voorziet de HEER!" vertalen zij iets anders "Op de berg van de HEER laat Hij zich zien." Dit komt omdat in het Hebreeuws het werkwoord niet in bedrijvende maar in lijdende vorm is geschreven, dus letterlijk "op de berg wordt het de HEER gezien". Dit doet een aantal vragen oprijzen, wat wordt met de "berg van de HEER" bedoeld, omdat in het voorgaande hier niets over te vinden is. Bovendien is er de moeilijkheid van het onbepaalde "het", wat wordt gezien? Wordt daarmee de HEER bedoeld, wat onwaarschijnlijk is omdat de Engel vanuit de hemel Abraham toeriep. Veel vertalers willen dan ook in bedrijvende vorm vertalen, "op de berg voorziet de Heer". Het is dan ook een typische woordspeling in het Hebreeuws tussen enerzijds: "voorzien; bestemmen",  anderzijds: "gezien worden; zich vertonen". En dat geeft ons inzicht in wat hier wordt bedoeld, namelijk dat God het niet alleen al van te voren voorzag en er een bestemming voor had, maar ook dat Hij juist in deze hele geschiedenis gezien wil worden, dat Hij in deze geschiedenis alles in Zijn hand heeft.

Vertaalnotities

Zie hier voor een verklaring van de gebruikte coderingen.
    Zie hier over het gebruik van de interlineair.

En Abraham noemde den naam van die plaats: De HEERE zal het voorzien!
Waarom heden ten dage gezegd wordt: Op den berg des HEEREN zal het voorzien worden!

• הר "berg"
• יְהֹוָה יִרְאֶה ^H3070 hapax, "JHWH-jireh" = "de Heere zal voorzien"; בְּהַ֥ר יְהוָ֖ה יֵרָאֶֽה bəhar JHWH yērā’eh problematisch is dat het werkwoord niet in bedrijvende maar in lijdende vorm is geschreven "op de berg wordt het de HEER gezien" (cf. "in monte Dominus videbitur", Pagninus, Montanus, Tigurine versie) of "op de berg van de HEER wordt het gezien" (cf. J. Dasberg, De Pentateuch met Haftaroth, [1970], Dl. 1 p. 38 "Op de berg van de Eeuwige wordt het gezien"), wat de vraag doet rijzen wat met de "berg van de HEER" wordt bedoeld, omdat in het voorgaande hier niets over te vinden is. Bovendien is er de moeilijkheid van het onbepaalde "het", wat wordt gezien? Wordt daarmee de HEER bedoeld, wat onwaarschijnlijk is omdat de Engel vanuit de hemel Abraham toeriep. Veel vertalers willen dan ook in bedrijvende vorm vertalen, "op de berg voorziet de Heer" (cf. "Dominus videbit", V. L. Montanus, Drusius, Schmidt; "Dominus providebit", Junius & Tremellius, Piscator) waarmee veel problemen mee worden opgelost (Dr. G. Ch. Aalders, Korte verklaring van de Heilige Schrift: Genesis, Vol 2, p. 128-129). Reisel "Hier blijkt in het Hebreeuws een bepaald type van woordspeling tussen twee vormen van het werkwoord R'H (zien). Nl. enerzijds: voorzien; bestemmen; anderzijds: gezien worden; zich vertonen." (Dr. M. Reisel, Genesis, p. 110), in de Naardense Vertaling is getracht beide betekenissen weer te geven met ‘op de berg van de Ene is uitzicht!’;
• הַיֹּ֔ום "tot op deze dag"; (cf. B. Childs, “A Study of the Formula ‘Until this Day’,” JBL 82 (1963): p. 279-292).

• אַבְרָהָ֛ם MT (1QGen) SP;
• omissie MT; אתx1QGen SP;
• שֵֽׁם MT 1QGen SP;
• הַמָּקֹ֥ום MT (1QGen) SP;
• יְהוָ֖ה MT LXX; [א]ל[ה]יםx4QGen-Exod^a;
• יִרְאֶ֑ה אֲשֶׁר֙ MT 4QGen-Exod^a SP;
• יֵאָמֵ֣ר MT (4QGen-Exod^a) SP;
• Voorkomend in 1Q1=1QGen (fragmentarisch); 4QGen-Exod^a (fragmentarisch);

Koop nu

Commentaar

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!