Context
Literatuur
Vertalingen

Psalm 58:9

Algemeen

Aantekeningen

Sphincterochila boissieri

Laat hem henengaan, als een smeltende slak; laat hen, [als] ener vrouwe misdracht, de zon niet aanschouwen.

• smeltende slak, In alle commentaren wordt gewezen naar het populaire geloof dat het gaat om het slijmerige pad dat de slak op zijn weg achterlaat, de ontbinding van zijn substantie is (cf. A. Cohen, p. 184). De Naardense vertaling heeft “Als een verslijmde slak”, terwijl de NBV heeft “als een slak die kruipend oplost in slijm”, met als verklarende notitie “Dat dachten ze echt, vroeger in Israël: dat een slak (een weekdier immers) helemaal bestond uit slijm, en dat hij al kruipend steeds meer slijm verloor, totdat er niets van over was.” (cf. Bijbel.eo.nl, Psalm 58)
  Er zijn echter vraagtekens te stellen bij het idee of het daadwerkelijk om het slijmerige spoor van een slak gaat of dat men vroeger de simplistische gedachte zou hebben dat een slak langzaam door het verliezen van zijn slijm zou verdwijnen. In het tweede gedeelte van deze tekst verwenst de Psalmist de goddelozen dat ze “als de misgeboorte van een vrouw, de zon niet zien”, ook in de voorgaande teksten zien we een totale vervloeking. Het slijmerige spoor van een slak mag dan misschien opdrogen, maar de slak zelf blijft leven.
  Trekt men door de Negeb (Yom-Tov, Yoram (1970). "The Effect of Predation on Population Densities of Some Desert Snails". Ecology. Ecology, Vol. 51, No. 5. 51 (5): 907–911. doi:10.2307/1933987. JSTOR 1933987) of Sinaï woestijn (Shachak M.; Chapman E.A.; Orr Y. (1976). "Some aspects of the ecology of the desert snail Sphincterochila boissieri in relation to water and energy flow". Israel journal of medical sciences. 12 (8): 887–891. PMID 977309) dan komt men, vooral in de buurt van wadi’s, regelmatig de huizen van slakken tegen. Op het eerste gezicht lijken het fossiele schelpen die daar half tussen het zand verborgen liggen. Echter het betreft de restanten van de woestijnslak Sphincterochila boissieri. Deze diertjes, welke tot 2 cm groot worden, weten in de woestijn te overleven door in de nachtelijke uren op zoek te gaan naar eten om dan vervolgens tegen de ochtend onder stenen en rotsen een schuilplaats te zoeken. Het is ook om dezelfde reden dat deze slakken geen slijmerig spoor achterlaten, omdat dit teveel vochtverlies oplevert en in de woestijn water altijd een schaarste is.
  Al in maart kan de temperatuur in deze woestijnen oplopen tot 30 graden, terwijl in de zomer dit nog verder kan oplopen tot temperaturen van 45 graden. Dit gegeven, samen met het feit dat het een droge lucht is, zorgt ervoor dat als een slak niet snel genoeg is en niet op tijd een schuilplaats kan vinden, deze door de hitte van de ochtendzon kan worden verrast en dan letterlijk smelt. Uit observatie is geconstateerd dat binnen een uur de weke delen van deze slakken niet alleen volledig zijn gesmolten, maar ook volledig zijn verdampt. We kunnen er met een redelijke zekerheid van uitgaan dat de psalmist David, die zelf lange tijd in de woestijn verbleef, dit fenomeen ook heeft gezien en juist hiernaar verwijst. Het is dit wat David de goddelozen toewenst: een totale vernietiging.
  David I. Macht meent dat het gaat om het zuur dat een slak afscheidt en daarmee zijn pad vernietigt en suggereert "The metaphor therefore may be taken to express the prayer of the Psalmist not only that the wicked may pass into dissolution as a snail appears to do, but that they may perish and dissolve themselves into nothingness because of the destruction that they spread along their path." (David I. Macht, A Pharmacological Note on Psalm 58:9 in Journal of the American Oriental Society, Vol. 42 (1922), pp. 280-285).
• ener vrouwe misdracht, een miskraam. Zie ook Job 3:16 en Prediker. 6:3 waar eenzelfde woordgebruik is.
• Let op het parallellisme, "de slak/de miskraam" en "lost op door de zon/ziet de zon niet". Van beiden blijft niets over.
• [als] ener vrouwe misdracht, de zon niet aanschouwen. Dr. Willem-Jan de Wit geeft de volgende suggestie: "de goddelozen worden in vers 5 vergeleken met slangen. Nu weten we van bijvoorbeeld de Griekse geschiedschrijver Herodotus (Historiën 3.109; vijfde eeuw v.Chr.) dat men in de oudheid geloofde dat bepaalde Arabische slangen bij hun geboorte de baarmoeder doorknaagden en zich dan via de buik van hun moeder naar buiten werkten. Volgens Herodotus was dit “wraak” voor het feit dat hun moeder op haar beurt hun vader had gedood op het moment dat hij haar bezwangerde. Maar hoe dan ook, zulke slangenjongen waren moedermoordenaars vanaf het moment dat ze ter wereld kwamen. Als we bij vers 4 al aan dit beeld mogen denken, zou je het “vervreemd zijn” en “dwalen” vanaf de moederschoot en buik dan ook in eerste instantie heel letterlijk kunnen nemen: door niet gewoon via de baarmoedermond naar buiten te komen, gingen ze meteen vanaf het begin de verkeerde weg." (Dr. Willem-Jan de Wit, Dag 26: De misdracht van Psalm 58).

Vertaalnotities

Zie hier voor een verklaring van de gebruikte coderingen.
    Zie hier over het gebruik van de interlineair.

Laat hem henengaan, als een smeltende slak; laat hen, [als] ener vrouwe misdracht, de zon niet aanschouwen.

• כְּמֹ֣ו בְּלוּל תֶּ֣מֶס יַהֲלֹ֑ךְ In de Perek Shirah wordt deze tekst als volgt aangehaald: שַׁבְּלוּל אוֹמֵר. כְּמ֣וֹ שַׁ֭בְּלוּל תֶּ֣מֶס יַהֲלֹ֑ךְ נֵ֥פֶל אֵ֝֗שֶׁת בַּל־חָ֥זוּ שָֽׁמֶשׁ׃ "De slak zegt: 'Zoals de slak die wegsmelt, de doodgeborene van een mol die de zon niet ziet." (Aharon Varady, Siddur Livnat HaSapir L’Kabbalat Shabbat, p. 62-63).
• שַׁבְלוּל ^H7642 hapax "slak"; 1) Volgens Cohen verwijst de tekst in Ps. 58:9 naar het populaire geloof dat het slijmerige pad dat de slak op zijn weg achterlaat, de ontbinding van zijn substantie is (A. Cohen, p. 184); 2) Een andere, meer waarschijnlijkere, mogelijkheid is dat hier wordt verwezen naar de Sphincterochila boissieri die in de Negev (Yom-Tov, Yoram (1970). "The Effect of Predation on Population Densities of Some Desert Snails". Ecology. Ecology, Vol. 51, No. 5. 51 (5): 907–911. doi:10.2307/1933987. JSTOR 1933987) en de Sinaï woestijn (Shachak M.; Chapman E.A.; Orr Y. (1976). "Some aspects of the ecology of the desert snail Sphincterochila boissieri in relation to water and energy flow". Israel journal of medical sciences. 12 (8): 887–891. PMID 977309) voorkomt (en vaak verward wordt met een fossiele schelp) die door de hitte is opgedroogd.
• תֶּמֶס ^H8557 hapax "smelten, slijm'";
• נֶפֶל ^H5309 "misdracht, miskraam" MT (Job 3:16; Pred. 6:3);

• Afwijkende versnummering: hoofdstuk/vers MT 58:8; LXX 57:9;
• שַׁ֭בְּלוּל MT; שכלול Kennicott³⁵;
• כְּמֹ֣ו בְּלוּל תֶּ֣מֶס יַהֲלֹ֑ךְ MT ; ὡσεὶ κηρὸς ὁ τακεὶς "als gesmolten (bijen)was worden zij verwijderd" LXX; ωσεί κηρός τακείς ABP;
• תֶּ֣מֶס MT; תמם Kennicott^{43 73 76 255};
• יַהֲלֹ֑ךְ MT; יהלוך Kennicott^{35 40 74 97 117 156 170 178 206 224 240 259 274};
• נֵ֥פֶל אֵ֝֗שֶׁת בַּל־חָ֥זוּ שָֽׁמֶשׁ MT; ἐπέπεσε πῦρ καὶ οὐκ εἶδον τὸν ἥλιον "vuur viel en zij hebben de zon niet gezien" LXX; έπεσε πυρ επ΄ αυτούς και ουκ είδον τον ήλιον ABP;
• נֵ֥פֶל MT; omissie Kennicott¹⁷⁰; כנפל Kennicott³⁹; נפש נפל Kennicott⁴;
• בַּל MT; aanvankelijk כל Kennicott⁸⁰;

• Varianten Kennicott Vetus Testamentum Hebraicum (1780):
  

Koop nu

Commentaar

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!