Context
Literatuur
Vertalingen

Romeinen 11:17

Algemeen

Afgerukt of ingesneden

• Is hier sprake van het afbreken van een tak, of gaat het over enten, waarbij de tak maar deels wordt ingesneden? Dat laatste lijkt logisch. Dat heeft consequenties voor wat deze tekst ons vertelt over de betekenis van Israël. Is Israël als tak weggesneden, en dus weggeworpen? Of is er een inkeping gemaakt waarop de wilde olijf, de kerk, is geënt? In dat geval krijgt de boom een stimulans om meer vrucht te dragen. Dat geldt dan zowel voor Israël als voor de kerk (HSV Mannenbijbel).

Aantekeningen

Enten

En zo enige der takken afgebroken zijn, en gij, een wilde olijfboom zijnde, in derzelver [plaats] zijt ingeënt, en des wortels en der vettigheid des olijfbooms mede deelachtig zijt geworden,

• Enten is een methode van vermenigvuldigen waarbij een tak van een boom of plant wordt verenigd met de wortels en tak van een andere boom of plant. De Romeinen waren fervente tuinierders, het is dan ook niet verwonderlijk dat de techniek van enten bij hen bekend was. Zij werd met name toegepast bij vruchtbomen zoals de olijfboom om zo een betere vruchtopbrengst te krijgen. Zo lezen we aan het eind van Cato’s De agricultura een technische verhandeling over het enten van diverse soorten bomen. F.J. Bruijel geeft nog een andere verklaring: "Wanneer een boom oud geworden is en in vruchtbaarheid sterk achteruitgegaan is, wordt een krachtige wortel op eenigen afstand van den stam blootgelegd en er aan de bovenzijde een diepe insnij­ding in gemaakt. In deze insnijding steekt men een jonge krachtige olijfscheut, die op deze wijze op den ouden boom ingeënt wordt. Dan wordt de entplaats omwikkeld en de wortel met aarde bedekt. Het merkwaardigste van deze gewoonte is nu, dat deze scheut zeer dikwijls van een wilden olijfboom wordt afgenomen, daar deze voor krachtiger gelden dan de tamme scheuten. De op den wortel ingeënte scheut groeit snel op tot een krachtigen stam en begint een kroon te vormen. Dan worden de takken van de wilde loot afge­sneden en de overgebleven stam wordt geënt met loten van den ouden olijfboom. Deze groeien in eenige jaren tot een kroon uit en gaan vrucht dragen. Dan wordt de oude olijfboom omgehakt, maar de wilde stam met de edele kroon door den wortel van den ouden stam gevoed, schiet steeds krachtiger op en draagt goede vrucht" (F.J. Bruijel, De olijfboom, p. 10-11).
  Daarnaast moeten we goed beseffen dat door de geënte takken gebruik maken van zijn gastheer en niet zich daarmee vermengd. Dit kan dan ook niet als bewijstekst worden gebruikt dat de christenen uit de heidenen nu Israëlieten zijn geworden. Vandaar dan in het volgende vers wordt gesteld dat we niet moeten roemen.
• En zo enige der takken afgebroken zijn, De theologische vraag is, of Israël nu is weggesneden of niet. Zoals je kunt zien op de foto is niet alles weggehaald, er is een inkeping gemaakt waarin de ent is geplaatst. De reden is dat deze “wilde olijf”, de ent, een stimulans is dat de boom meer vrucht gaat dragen. Technisch vanuit het standpunt van de hovenier is de edele olijf, Israël, niet weggesneden, maar heeft er een kleine operatie plaatsgevonden (→ methodiek enten), door de wilde olijf, de christenen, er op te planten met als doel dat de boom in zijn geheel meer vrucht gaat dragen. Door deze enting zal zowel Israël als de christenen vrucht gaan dragen. Dat Israël niet is weggesneden blijkt ook uit de vraag die Paulus zelf stelt: “Dan is nu mijn vraag: heeft God zijn volk soms verstoten? Beslist niet.” (Rom. 11:1) om direct daarna nogmaals te herhalen “God heeft zijn volk, dat hij al van tevoren uitgekozen heeft (“kende” HSV), niet verstoten.”
• Verschillende commentaren determineren de ἀγριέλαιος met de Oleaster (Elaeagnus angustifolia). Echter deze is geen familie van de Olijfboom (Olea europaea Lin.), wat de beschrijving van deze enting alleen maar vreemder maakt, hoewel het in principe niet onmogelijk is om twee verschillende bomen te enten.
• Wat opvalt is dat hier gesproken wordt van een wilde variant die wordt geënt op een gecultiveerde soort. Tegenwoordig is het meestal andersom, dat één of meerdere takken van een gecultiveerde vorm op een wilde stam wordt geënt om zo sneller resultaat te krijgen. Het woord dat Paulus gebruikt voor wilde olijfboom is ἀγριέλαιος agrielaios wat een samenstelling is van ’agrios en ’elaia. Deze samenstelling komt alleen voor in dit gedeelte (en in Rom. 11:24) en is ook niet teruggevonden bij andere schrijvers uit de oudheid.
• M. Zohary, die een lijst heeft gemaakt van bomen die gecultiveerd zijn in de oudheid, stelt dat er geen verschil is tussen de wilde olijfboom en zijn gecultiveerde vorm. Theobald Fischer en anderen melden echter dat men in het verleden wilde takken op een de veredelde olijfboom entte om zo de boom versneld vruchten te laten dragen. Als dit zo is, dan krijgen we een totaal ander beeld wat Paulus met zijn uitleg bedoelt. De heidenen (de wilde loot) die geënt worden op de veredelde Olijfboom zouden dan een positieve invloed hebben en ervoor zorgen dat zo het geloof een positieve impuls krijgt en meer vrucht gaat dragen.
• des olijfbooms, David Baron schrijft dat "De edele olijf uit Rom. 11 waarop de niet-Joden geënt zijn, staat symbool voor de verbonden die God met Israël gesloten heeft." (D. Baron, p. 33).

Vertaalnotities

Zie hier voor een verklaring van de gebruikte coderingen.
    Zie hier over het gebruik van de interlineair.

En zo enige der takken afgebroken zijn, en gij, een wilde olijfboom zijnde, in derzelver [plaats] zijt ingeënt, en des wortels en der vettigheid des olijfbooms mede deelachtig zijt geworden

• ἐκκλάω ^G1575 "afbreken, afsnijden"; Het gebruikte Griekse woord ἐκκλάω heeft de betekenis van “afbreken”, maar ook “afsnijden” en dat laatste is veel logischer, want als je gaat enten dan snij je een deel van een tak af, maakt er een inkeping in waarop de ent wordt geplaatst (zie foto).
• ἀγριέλαιος ^G65 "wilde olijfboom" (Rom. 11:17, 24 †)
• ἐν voorz. "in, door, met"; αὐτός autos, vnw. "zelf"; lett. "in hetzelfde, door hetzelfde". NBV "overgebleven" wat niet logisch is omdat je niet tussen takken ent.
• πιότης ^G4096 hapax, "vettigheid, vet"; hier vertaald met "opbrengst" ter verduidelijking;

• τῆς ῥίζης τῆς πιότητος ‭א^* B C Ψ 1175 1506 1912 2464 l⁵⁹⁹ it^b it^o (cop^sa cop^bo τῆς πιότητος τῆς ῥίζης) Origen^lat(1/4) Gildas John-Damascus WH (TILC) Nv NM; τῆς ῥίζης καὶ τῆς πιότητος ‭א² A D² L P 6 33 81 88 104 181 256 263 326 330 365 424 436 451 459 614 629 630 1241 1319 1573 1739 1852 1877 1881 1962 1984 1985 2127 2200 2492 2495 Byz Lect it^ar it^dem it^x it^z vg syr^p syr^h goth arm geo slav Origen^lat(3/4) Chrysostom (Pelagius τῆς πιότητος καὶ τῆς ῥίζης) Augustine^2/5 Cyril Theodoret Antiochus ς NR CEI ND Riv Dio; τῆς πιότητος p⁴⁶ D^* F G it^d it^f it^g cop^bo(ms) cop^fay Irenaeus^lat Aphraates Pacian Augustine^3/5; τῆς ῥίζης (eth) Ambrosiaster

Koop nu

Commentaar

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!