G1342_δίκαιος
rechtvaardig
Taal: Grieks

Onderwerpen

Rechtvaardigheid,

Statistieken

Komt 81x voor in 20 Bijbelboeken.

Zie hier voor een verklaring van de gebruikte coderingen.

Woordstudie

dikaios̱,
Bronnen

Lexicon G. Abbott-Smith

Voor meer informatie: G. Abbott-Smith's A Manual Greek Lexicon of the New Testament (New York: Scribner's, 1922)

δίκαιος, -α, -ον (< δίκη), [in LXX chiefly for צַדִּיק H6662 (for rendering of צַדִּיק H6662 in sense of correct, v. Deiss., BS, 115 f.); sometimes for נָקִי H5355 as Pr 1:11, al. ;] (a) of persons, observant of δίκη, custom, rule, right, righteous in performing duties to gods and men ; (b) of things, righteous, in accordance with right. 1. righteous (a) of persons: of God, Ro 3:26, I Jn 2:29 3:7; of Christ, Ac 3:14 7:52 22:14, I Pe 3:18, I Jn 2:1; of men, Mt 1:19 (Abbott, Essays, 75 f.) 10:41 13:17, 43, 49, Lk 1:6, 17, Ro 5:7, I Ti 1:9, Ja 5:6, I Pe 3:12, I Jn 3:7, Re 22:11, al.; δ. καὶ εὐλαβής, Lk 2:25; ἅγιος, Mk 6:20; ἀγαθός, Lk 23:50; φοβούμενος τ. θεόν, Ac 10:22; opp. to ἀμαρτωλοὶ καὶ ἀσεβεῖς, I Pe 4:18; ἄδικοι, Mt 5:45, Ac 24:15; δ. ἐκ πίστεως, Ro 1:17, Ga 3:11, He 10:38 (LXX); δ. παρὰ τ. θεῷ, Ro 2:13 (b) of things: ἔργα δ., opp. to πονηρὰ, I Jn 3:12; ἐντολή, Ro 7:12; metaph., αἷμα, Mt 23:35; τὸ δ., Lk 12:57; δ. ἐστιν, Ac 4:19, Eph 6:1, Phl 1:7; , Mt 20:4; ὅσα, Phl 4:8 2. (a) of persons, as in later cl. writers, just, rendering to each his due: Tit 1:8, I Jn 1:9; δ. κριτής, II Ti 4:8 (b) of things: τὸ δ., Col 4:1; δ., sc. ἐστιν, II Th 1:6; κρίσις δ., Jo 5:30; ὁδοί, Re 15:3

SYN.: ἀγαθός G18 (q.v.), καλός G2570, χρηστός G5543 (Cremer, 183, 690).

Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon

Voor meer informatie: Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon (1940)

δίκαιος ῐ, α, ον,
  also ος, ον Euripides Tragicus “Heraclidae” 901 (Lyric poetry), “IT” 1202, Diodorus Siculus Historicus 5.72 : (δίκη):
__A in Homerus Epicus and all writers, of persons, observant of custom or rule, Odyssea Homerus Epicus “Odyssey” 3.52 ; especially of social rule, well-ordered, civilized, ὑβρισταί τε καὶ ἄγριοι οὐδὲ δ. 9.175, compare 8.575; Γαλακτοφάγοι δικαιότατοι Ilias Homerus Epicus “Illiad” 13.6; Χείρων δικαιότατος Κενταύρων 11.832, compare Theognis Elegiacus 314, 794 ; δ. πολίτης a good citizen, Demosthenes Orator 3.21, etc. : metaphorically of the sea, Solon Lyricus 12.2 (Sup.) ; δικαίη ζόη a civilized way of living, Herodotus Historicus 2.177. adverb δικαίως, μνᾶσθαι woo in due form, decently, Odyssea Homerus Epicus “Odyssey” 14.90; ὑπὸ ζυγῷ λόφον δ. εἶχον loyally, Sophocles Tragicus “Antigone” 292.
__A.2 observant of duty to gods and men, righteous, Odyssea Homerus Epicus “Odyssey” 13.209, etc.; δ. πρὸς πᾶσαν ὁμιλίην Hippocrates Medicus “περὶ ἰητροῦ” 2; ἰθὺς καὶ δ. Herodotus Historicus 1.96 ; opposed to δυσσεβής, Aeschylus Tragicus “Septem contra Thebas” 598, compare 610; δ. καὶ ὅσιος Plato Philosophus “Gorgias” 507b; δικαίων ἀδίκους φρένας παρασπᾷς Sophocles Tragicus “Antigone” 791 (Lyric poetry) ; also of actions, etc., righteous, ἐπὶ ῥηθέντι δικαίῳ a thing rightly said, Odyssea Homerus Epicus “Odyssey” 18.414, etc.
__A.3 ὁ δίκαιος, euphemistic of a sacred snake, “GDI” 5056 (from Crete).
__B later:
__B.I equal, even, well-balanced, ἅρμα δίκαιον evengoing chariot, Xenophon Historicus “Institutio Cyri (Cyropaedia)” 2.2.26: so metaph., νωμᾷ δικαίῳ πηδαλίῳ στρατόν Pindarus Lyricus “P.” 1.86; δικαιόταται ἀντιρροπαί Hippocrates Medicus “περὶ ἄρθρων ἐμβολῆς” 7 ; δικαιότατα μοχλεύειν prev. passage: hence, fair, impartial, βάσανος Antipho Orator 1.8; συγγραφεύς Lucianus Sophista “Hist.Conscr.” 39.
__B.I.b legally exact, precise, τῷ δικαιοτάτῳ τῶν λόγων to speak quite exactly, Herodotus Historicus 7.108, compare Thucydides Historicus 3.44 ; of Numbers, αἱ ἑκατὸν ὀργυιαὶ δίκαιαι Herodotus Historicus 2.149 . adverb -αίως, πάντα δ. ὑμῖν τετήρηται Demosthenes Orator 21.3; δ. ἐξετάζειν prev. work154.
__B.I.2 lawful, just, especially τὸ δ. right, opposed to τὸ ἄδικον, Herodotus Historicus 1.96, Aeschylus Tragicus “Prometheus Vinctus” 189 (Lyric poetry), etc.; τὸ δ. τὸ νόμιμον καὶ τὸ ἴσον Aristoteles Philosophus “Ethica Nicomachea” 1129a34; δ. διορθωτικόν, διανεμητικόν, prev. work 1131b25, 27 ; τὸ πολιτικὸν δ. prev. work 1134b18; ἔστι ἐπιεικὲς τὸ παρὰ τὸν γεγραμμένον νόμον δ. prev. author “Rh.” 1374a27, compare “EN” 1137b12; καὶ δίκαια κἄδικα Aristophanes Comicus “Nubes” 99; τὰ ἴσα καὶ τὰ δ. Demosthenes Orator 21.67 ; τοὐμὸν δ. my own right, Euripides Tragicus “Iphigenia Aulidensis” 810 ; ἐλθεῖν ἐπὶ τοῦτο τὸ δ. bring the case to this issue, Antipho Orator 6.24 ; οὐδὲν τῶν δ. ποιεῖν τινί not to do what is just and right by a man, Xenophon Historicus “Historia Graeca (Hellenica)” 5.3.10 ; τὰ δ. ἔχειν, λαμβάνειν, receive one's due, prev. author “An.” 7.7.14, 17 ; τὰ δ. πράττεσθαι πόλιν give a city its deserts, Aeschylus Tragicus “Agamemnon” 812 ; ἐκ τοῦ δικαίου, ={δικαίως}, Aristophanes Comicus “Aves” 1435, compare Thucydides Historicus 2.89 ; so ἀπὸ τοῦ δικαίου, τῶν δικαίων, “Inscription Prien.” 50.8 (2nd c.BC), 123.8 (1st c.BC) ; μετὰ τοῦ δ. Lysias Orator 2.12, Demosthenes Orator 21.177 ; τὸ δίκαιον lawful claim, ἃ ἔχομεν δίκαια πρός.. Thucydides Historicus 3.54, compare Demosthenes Orator 21.179, Plutarchus Biographus et Philosophus “Lucullus” 3, etc. ; τὰ πρὸς ἀλλήλους δ. mutual obligations or contracts, Polybius Historicus 3.21.10 ; ἐπὶ συγκειμένοις τισὶ δικαίοις on certain agreed terms, Dionysius Halicarnassensis 3.51 . adverb -αίως rightly, justly, Herodotus Historicus 6.137; μεῖζον ἢ δ. Aeschylus Tragicus “Agamemnon” 376 (Lyric poetry); καὶ δ. καὶ ἀδίκως Andocides Orator 1.135.
__B.II of persons and things, meet and right, fitting, δ. τοῦδε τοῦ φόνου ῥαφεύς Aeschylus Tragicus “Agamemnon” 1604; κόσμος οὐ φέρειν δ. prev. author “Eu.” 55 ; ἵππον δ. ποιεῖσθαί τινι make a horse fit for another's use, Xenophon Historicus “Memorabilia” 4.4.5, compare “Cyn.” 7.4 (ἵππος δ. τὴν σιαγόνα having a good mouth, 2nd c.AD(?): Pollianus Epigrammaticus 1.196).
__B.II.b normal, σχήματα Hippocrates Medicus “περὶ ἄρθρων ἐμβολῆς” 69; φύσις prev. author “Fract.” 1 (Sup.).
__B.II.2 real, genuine, γόνος Sophocles Tragicus “Fragmenta” 1119; ποιῶν τὰ ἐν τῇ τέχνῃ δ. “Supp.epigram” 2.184.7 (Tanagra, 2nd c.BC). adverb, εἴπερ δικαίως ἐστ᾽ ἐμός really and truly mine, Sophocles Tragicus “Ajax” 547, compare Plato Philosophus “Cratylus” 418e.
__B.II.3 ὁ δ. λόγος the plea of equity, Thucydides Historicus 1.76 . adverb -αίως with reason, prev. author 6.34, compare Sophocles Tragicus “Oedipus Tyrannus” 675 : comparative -ότερον Aristophanes Comicus “Vespae” 1149, etc.; also -οτέρως Isocrates Orator 15.170 : superlative -ότατα Aristophanes Comicus “Aves” 1222 ; Aeolic dialect δικαίτατα “IG” 12(2).526c17 (from Eresus).
__B.III ψυχὴ ἐς τὸ δ. ἔβη 'the land of the leal', “IG” 7.2543.3 (from Thebes).
__C in Prose, δίκαιός εἰμι, with infinitive, δίκαιοί ἐστε ἰέναι you are bound to come, Herodotus Historicus 9.60, compare 8.137; δ. εἰμεν ἔχειν prev. author 9.27 ; δ. εἰμι κολάζειν I have a right to punish, Aristophanes Comicus “Nubes” 1434, compare Sophocles Tragicus “Antigone” 400; δ. ἐστι περιπεσεῖν κακοῖς Antipho Orator 3.3.7 ; δ. εἰσι ἀπιστότατοι εἶναι they have most reason to distrust, Thucydides Historicus 4.17; δ. βλάπτεσθαι Lysias Orator 20.12; δ. ἐστιν ἀπολωλέναι dignus est qui pereat, Demosthenes Orator 6.37 ; ὁ σπουδαῖος ἄρχειν δ. has a right to.., Aristoteles Philosophus “Politica” 1287b12 ; with a non-personal subject, ἔλεος δ. ἀντιδίδοσθαι Thucydides Historicus 3.40 : less frequently in comparative and superlative, δικαιότεροι χαρίσασθαι Lysias Orator 20.34; δικαιότατος εἶ ἀπαγγέλλειν Plato Philosophus “Symposium” 172b ; but δίκαιόν ἐστι is also found, Herodotus Historicus 1.39, Aeschylus Tragicus “Prometheus Vinctus” 611, etc.: pl., δίκαια γὰρ τόνδ᾽ εὐτυχεῖν Sophocles Tragicus “Ajax” 1126, compare “Tr.” 495, 1116 ; δικαίως ἄν, with optative, Plato Philosophus “Phaedrus” 276a. δικαίων with penultimate short in Orphica “Fragmenta” 247.2 ; compare οὐ δίκαον· οὐ δίκαιον, 5th c.AD(?): Hesychius Legal icographus

Synoniemen en afgeleide woorden

Grieks δικαιοσύνη G1343 "rechtschapen, deugd"; Grieks δικαιόω G1344 "rechtvaardig maken, rechtmaken"; Grieks δικαίως G1346 "rechtvaardig, billijk, rechtschapen"; Grieks δίκη G1349 "gebruik, zede, gewoonte, recht, billijk"; Grieks ὅσιος G3741 "onbezoedeld, zuiver, heilig, vroom";

Literatuur


Commentaar

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!


Mede mogelijk dankzij

StudieboekenStudieboeken