Samenvatting

'Koosjer Nederland' is het grote woordenboek van Nederlandse judaïsmen, joodse woorden en uitdrukkingen die in Nederland zijn gebruikt nadat Portugees en Jiddisch als omgangstaal hadden afgedaan. Sommige daarvan zijn voor buitenstaanders 'Hebreeuws', andere zijn in bredere kring bekend, maar hebben betrekking op specifiek joodse zaken, weer andere zijn zo ingeburgerd dat ze vaak niet meer als 'joods' worden herkend. De eerste opgave van de samenstellers van het verzamelen van een tekstcorpus van meer dan 18.000 citaten. Steunend op dit uitgebreide bronnenmateriaal tonen de auteurs de geweldige variatie van dit bijzondere deel van onze taal. Bij elk lemma wordt verwezen naar vindplaatsen. Dit levert duizenden ontroerende, scherpe, geestige en verhelderende citaten op uit de Nederlandse literatuur van de laatste eeuwen.

Recensie(s)

Goochem, lef, gannef, gabber, kinnesinne, smeris, makke - vul het lijstje maar aan. Allemaal woorden met een Hebreeuwse oorsprong, die in de spreektaal zijn opgenomen. Zo groot is de invloed van de Nederlandse Joden op hun omgeving geweest, met name in de vooroorlogse periode. De auteurs hebben het monnikenwerk op zich genomen om het Joods-Nederlands te inventariseren, maar veel uitgebreider dan de eerdere woordenboeken van Voorzanger en Beem, waardoor dit werk een onmisbaar handboek is geworden. Elk woord of uitdrukking wordt opgegeven in verschillende spellingen, verklaard, en etymologisch geduid, maar bovendien wordt uit de Nederlandse literatuur een aantal citaten gegeven, waarin het woord voorkomt. En daarvoor werd niet alleen naar vooroorlogse, maar ook naar recente teksten gekeken. Achterin vindt men een lange lijst van gebruikte bronnen. De opgenomen woorden zijn niet alleen via het Jiddisj uit het Hebreeuws afkomstig, maar ook uit andere talen zoals het Hoogduits en het Pools. Een speciale groep zijn de leenwoorden uit het Portugees, in gebruik bij de Portugese Joden.

Prof. dr. K.A.D. Smelik

Recensie

Boekinformatie

Bestellen

Commentaar

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!