Literatuur
Bijbelteksten

Jezus Christus (nederdaling hel)

De uitdrukking dat Jezus is nedergedaald ter helle komen we in de Apostolische Geloofsbelijdenis tegen.

Bijbel

In de Bijbel komen we deze uitdrukking niet tegen. De Apostolische Geloofsbelijdenis heeft het afgeleid van Efeziërs 4:9 waar we lezen dat Jezus "is nedergedaald in de nederste delen der aarde". Elders lezen we de vergelijking met Jona die drie dagen in de vis zat en "de Zoon des mensen drie dagen en drie nachten wezen in het hart der aarde" (Mat. 12:40). Op basis hiervan lijkt het te gaan om het dodenrijk, of de plek waar de gestorvenen begraven zijn. Dit wordt bevestigd door Petrus die uitlegt in Handelingen 2:25-32 "Want Gij zult mijn ziel in de αδου ^G86 hades niet verlaten" (Hand. 2:27; cf. שְׁא֑וֹל ^H7585 šĕʾôl Ps. 16:10). Hierbij is hades en šĕʾôl gelijk te stellen met het dodenrijk.

In dit verband wordt vaak ook verwezen naar 1 Petrus 4:6 "Want daartoe is ook den doden het Evangelie verkondigd geworden", echter dit lijkt te verwijzen naar 1 Petrus 3:19-20 "In Denwelken Hij ook, henengegaan zijnde, den geesten, die in de gevangenis [zijn], gepredikt heeft, Die eertijds ongehoorzaam waren, wanneer de lankmoedigheid Gods eenmaal verwachtte, in de dagen van Noach, als de ark toebereid werd; waarin weinige (dat is acht) zielen behouden werden door het water." en waar het dan gaat om degenen die bij de zondvloed zijn omgekomen.

Terminologie

→ Hel

Hel had de oorspronkelijke betekenis van 'onderwereld, dodenrijk', waarbij het mogelijk is afgeleid van helen in de zin van verbergen (Etymologiebank, hel), denk bv. aan het verbergen, kopen van gestolen waren door een heler (Etymologiebank, helen), i.e. het verbergen van de dode in het graf. Tegenwoordig heeft het (in het christendom) vooral de betekenis van een 'toestand van straf en afwezigheid van God waar de zielen van verstokt zondige, verdoemde mensen zich na de dood in bevinden' (WikiWoordenboek, hel).

Zowel in de Apostolische Geloofsbelijdenis als in Efeziërs 4:9 wordt het woord κατώτερος ^G2737 "lagere [aarde]" gebruikt en waarmee het graf en daaruit volgend het dodenrijk (Hebreeuws שְׁאוֹל ^H7585 sheol, Grieks ᾅδης ^G86 hades) wordt bedoeld.

In de Bijbel komen we meerdere woorden tegen waarmee de plek wordt aangegeven waar de mens na zijn dood en engelen/demonen zullen heengaan. Hierbij zien we dat er meerdere 'lagen' zijn, welke globaal als volgt zijn in te delen:

Met name de plekken waar engelen en demonen zijn (Abussos, Tartaros) komen niet altijd even specifiek overeen in de Bijbel versus de Griekse mythologie.

Christendom

De uitdrukking komt voor in de Apostolische Geloofsbelijdenis (regel 4), waar staat κατελθόντα εἰς τὰ κατώτατα (katelthónta eis tá katótata lett. nedergedaald in het lagere). In de Latijnse vertaling is het weggelaten, terwijl in de Nederlandse vertaling het is weergegeven als 'nedergedaald ter helle'.

In de Heidelbergse Catechismus wordt bij Zondag 16 bij vraag 44 "Waarom volgt er: neergedaald in de hel?" als antwoord gegeven: "Daardoor mag ik er in mijn felste aanvechtingen zeker van zijn en er rijke troost uit putten, dat mijn Here Jezus Christus mij van de angst en pijn van de hel verlost heeft. Hij heeft deze verlossing bewerkt door zijn onuitsprekelijke angsten, smarten, verschrikking en helse kwelling, waarin Hij gedurende heel zijn lijden, maar vooral aan het kruis verzonken was."

Aangemaakt 15 oktober 2005, laatst bijgewerkt 4 juni 2023

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!