Literatuur
Bijbelteksten

Centurio

Een Romeins officier welke het bevel voerde over een 'centuri' van ongeveer 100 soldaten. In de praktijk kon zo'n eenheid echter veel groter zijn. Het was de hoogste officiersrang die door mannen van gewone komaf bereikt kon worden.

De centurio kon worden herkend aan drie kenmerken: zijn wijnstok (vitis), zijn eretekens op de borst (phalerae) en de dwars geplaatste kam (cresta) met pluimversiering op zijn helm (galea).

Bijbel

In de Bijbel worden 7 centurions genoemd:

• Een niet bij naam genoemde, wiens dienstknecht ziek was (Mat 8, Luk 7)
• Een niet bij naam genoemde, die tot bekering kwam bij het kruis (Mat 27; Luk 23)
• Cornelius (Hand 10) vermoedelijk behorende bij de Romeinse legereenheid Cohors Secunda Italica Civium Romanorum die daar toen aanwezig was.
• Meerdere centurions bij de arrestatie van Paulus (Hand 21:32ev)
• De niet bij name genoemde centurio, bij de geseling van Paulus (Hand 22: 25)
• Meerdere centurions, die worden gewaarschuwd, als de Joden Paulus willen vermoorden terwijl hij afgevoerd zou worden (Hand 23:17ev)
• Julius, een centurio van het cohors Augusta, die Paulus naar Rome moet brengen (Hand 27:1ev). Dit is vermoedelijk dezelfde als de centurion die in Hand 28:16 wordt genoemd.

Geschiedenis

In de 1^ste eeuw v.C. bestond een cohort uit 6 centuria van 80 soldaten, elk onder leiding van een centurio met een titel die de oude manipelordening weerspiegelt: de pilus prior, de pilus posterior, de princeps prior, de princeps posterior, de hastatus prior en de hastatus posterior. Tijdens het principaat (de staatsvorm die Imperator Caesar Augustus heeft geënt op de overblijfselen van de oudere Romeinse Republiek) waren het hoofdzakelijk legioensoldaten die dertien tot twintig jaar dienstgedaan hadden, maar ook praetorianen, equestri (ridders) of mensen van de municipale overheid konden zich kandidaat stellen.

De centurio stond in voor de opleiding, de dagelijkse karweitjes en de discipline van zijn manschappen. De hoogste rang was die van pilus prior, voor degenen die konden rekenen en schrijven én uitzonderlijke virtus (moed) hebben getoond in de strijd. Deze functie werd slechts voor één jaar vervuld, waarna opname volgde in de ordo equester. Zo'n equester kon dan met pensioen gaan of als primipilaris (ex-primuspilus) bevorderd worden tot praefectus castrorum (kampprefect) of tribunus (soort van rechter) in de Praetoriaanse wacht of in de stadscohorten van Rome. Door hun goede loon en de betrekkelijk hoge status die ze genoten waren ze vaak loyaal aan de princeps (de Romeinse keizers).

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!