Literatuur
Bijbelteksten

Izebel van Thyatira

Izebel (Grieks Ἰεζαβήλ ^G2403), vrouw uit Tyatira, welke verkeerd onderwijs gaf.

Zie hier voor Izebel de vrouw van Achab.

Bijbel

In het begin van Openbaring zijn een aantal brieven aan verschillende gemeentes opgenomen. In de vierde brief aan Thyatira lezen we de kritiek op een profetes die "Izebel" wordt genoemd (Opb. 2:20).

Wat opvalt is dat de apostel Johannes haar omschrijft als de Izebel uit het Oude Testament (1 Kon.18-21; 2 Kon. 9), die haar man Achab en Israël verleidde om de Baäl te dienen. Het is dan ook zeer waarschijnlijk dat het niet haar eigen naam was (die Johannes ongetwijfeld wist), maar een symbolische naam, omdat ze net als de echte Izebel de gelovigen tot afgoderij en losbandigheid bracht.

In de NBV komt het niet zo duidelijk naar voren, maar in de Staten Vertaling lezen we de woorden leert en verleidt, welke samen een stijlfiguur (hendiadys) vormen, dat wil zeggen dat ze een handeling uit drukken, namelijk het brengen van dwaalleer.

Ze wordt hier niet berispt omdat ze onderwijs gaf, maar om de inhoud van haar onderwijs. In het jodendom uit die periode zien we dat soms de vrouwen het hoofd van een synagoge waren. Ook in het vroege christendom zien we dat diverse vrouwen zoals Febe (Rom. 16:1-2), Priscilla (Hand.18:2, 18, 26; Rom 16:3-4) en Junia (Rom. 16:7), belangrijke posities innamen in de gemeente en dat dit (nl. de positie van de vrouw in het ambt) geen probleem was.

Deze profetes verleidt de gemeente met dezelfde zonden die ook de gemeente van Pergamus (vs. 14) bedreef. Weliswaar deed een (groot) gedeelte van de gemeente uit Thyatira niet mee aan het eten van afgodenvlees en het bedrijven van ontucht en overspel, maar hun fout was dat ze daar niet tegen optraden en haar haar gang lieten gaan. De genoemde zonden hielden verband met de feesten van de plaatselijke beroepsgilden. En uit de houding van deze gemeente kunnen we opmaken dat er christenen waren die van mening waren dat deze lichamelijke daden los staan van de geest, hierdoor hadden ze een 'vrije' levensstijl, die we ook bij de vroege gnostiek tegenkomen. Ook in veel huidige kerken zien we zo’n levensstijl terug. Het is dan ook belangrijk om op te merken, dat zo’n compromis zonde is. Voor de christenen uit Thyatara betekende het dat ze niet meer in hun gilde konden blijven, voor de hedendaagse kerk dat ze niet te veel met de wereld gelijkvormig moeten worden.

Omdat 'Izebel' duidelijk een codenaam of bijnaam is van een vrouw zijn er in de loop der tijd diverse pogingen ondernomen om erachter te komen wie ze was. Links zijn gemaakt met Lydia de purperverkoopster (Hand. 16:14-15), Sibyl Sambathe, of de vrouw van leider van de kerk te Thyatira (T. Rasimus, p. 18), waarbij het duidelijk moge zijn dat het niet meer dan hypotheses zijn en, hoe interessant het ook moge wezen, niet leidt tot de ware identiteit van deze vrouw bekend wordt.

Christendom

Geest van Izebel

Tegenwoordig wordt in Evangelische en Charismatische kringen het manipulerend gedrag van (leidinggevende) personen de Geest van Izebel genoemd en bezien als een demon. In de Bijbel komen twee personen voor met de naam Izebel, de valse profetes te Tyatira die Izebel wordt genoemd (zie hierboven), en Izebel de vrouw van Achab, echter beide waren mensen en geen geest of demon. In de Bijbel vinden we dan ook nergens een verwijzing naar de geest van Izebel (S.G. Stark. Dissertation, p. 2).

Als onderbouwing schrijft Frangipane  "… to understand the spirit of Jezebel, we must understand the genesis of this personality in the Bible. The first mention of Jezebel is seen in the rebellious, manipulative wife of King Ahab. It was actually this spirit, operating through Jezebel …" (F. Frangipane, p. 119) en waarbij hij een direct link maakt tussen de Izebel geest  en de historische Izebel. Direct hierna stelt hij "that the spirit which produced Jezebel existed before its namesake was born" (F. Frangipane, p. 120), waarbij we ons moeten afvragen of Izebel werd gemaakt door een slechte geest (cf. S.G. Stark. Dissertation, p. 20). Jackson schreef ook hierover en stelde "I believe an evil spirit motivated Jezebel's actions … I also believe the influence of this Spirit exists today and has never been eradicated from the Church" (J.P. Jackson, p. 12-15) en de Izebel geest beschouwd als een hemelse kracht die wereldwijde invloed heeft.

Beschrijvingen van deze Izebel geest lopen uiteen, op de website Bible Knowledge lezen we "Without question, the nastiest, evil, most disgusting, cunning, and seductive spirit in Satan’s hierarchy has to be what many call the Jezebel spirit. This evil spirit has been responsible for not only tearing down churches, pastors, and different Christian ministries, but it has also been responsible for breaking up many marriages, friendships, companies, along with getting many people to commit cold-blooded murders and suicides" terwijl de website Truth in Reality dertig karaktertrekken geeft van deze Izebel geest. Stark gaat uitvoerig op al deze toeschrijvingen in (S.G. Stark. Dissertation, p. 22-25) om tot de conclusie te komen dat "no Scriptures cited in his discussion reveal Jezebel as a spirit" (S.G. Stark. Dissertation, p. 29), terwijl later ze constateert dat "Both Frangipane and Jackson move from their experiences with the Jezebel phenomenon to the Biblical texts concerning queen Jezebel, which is not a conventional method in the interpretation of the Bible" en "it is still significant that they present a particular kind of hermeneutic which lacks textual apparatus and bibliographical support" (S.G. Stark. Dissertation, p. 69-70), met opnieuw de constatering "We can conclude that the Bible does not offer any theological foundation for the 'Jezebel Spirit'" (S.G. Stark. Dissertation, p. 77). Ook Kurt Koch komt tot eenzelfde conclusie en stelt "but the Jezebel teaching is a false teaching, a product of Latter Rain or Dominion theology (also known as Kingdom Now theology), a heresy rejected by the Assemblies of God Church more than fifty years ago" (Walter Martin, p. 629).

We moeten ons dan ook afvragen of er echt een Izebel geest of demon is of dat dit wordt toegeschreven aan manipulerend gedrag bij mensen.

Aangemaakt 25 oktober 2016, laatst gewijzigd 7 september 2017

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!