Heilige Geest
παράκλητος G3875 "ontboden, erbij geroepen, te hulp geroepen", πνεῦμα G4151 "luchtbeweging, geest, levensbeginsel", רוּחַ H7307 "wind, adem, geest",

Zie ook: God, Godheid, Pinksterfeest,

Heilige Geest, de geest van God, onderdeel van de Drie-eenheid.

Inhoud

Bijbel

In het Oude Testament komt de term "Heilige Geest", tweemaal voor (Ps. 51:13; Jes. 63:10-11) al is het wel met een suffix. Daarnaast zijn er verschillende passages waar "geest" (רוּחַ H7307) in combinatie met God voorkomt.

Jezus belooft dat de Heilige Geest, als Trooster, zou komen (Joh. 14:16).

In de vorm van een duif

Als Jezus wordt gedoopt dan wordt in alle evangeliën vermeld dat de Heilige Geest als een duif naar beneden kwam (Mat.3:16, Mark.1:10, Luk.3:22; Joh. 1:32). Het idee dat de Heilige Geest de vorm van een duif heeft komen we ook tegen in de Joodse literatuur, zo wordt in de Targum "de stem van de (tortel)duif" in Hooglied 2:12 vertaald met "de stem van de Heilige Geest". De Bijbelpassage in Genesis 1:2 "Gods Geest zweefde over het oppervlak van de wateren", wordt door Ben Zoma geïnterpreteerd als "als een duif die broedt over haar jonge zonder ze aan te raken" (Bab. Talmud, Ḥagigah 85).

Uitstorting Heilige Geest

In Handelingen 2:1 lezen we dat de Heilige Geest op de gelovigen wordt uitgestort. Dit wordt bij de christen herdacht tijdens het Pinksterfeest en viel samen met het wekenfeest.


Terminologie

Oude Testament

De term ‬רוּחַ הַקֹּדֶשׁ‬ Ruach HaKodesh (lett. "De Heilige Geest) komt alleen als verwijzing voor in Ps. 51:13 וְר֥וּחַ קָ֝דְשְׁךָ֗ "Uw Heilige Geest" en Jes. 63:10 en 11 ר֥וּחַ קָדְשֹֽׁו "Zijn Heiligen Geest". In het Judaïsme heeft het met name de betekenis van "Goddelijke Inspiratie" die oa. de profeten hadden (Babylonische Talmoed, Makkot 23b; cf. Jewish Encyclopedia, lemma Holy Spirit).

Nieuwe Testament

In het Nieuwe Testament wordt de Heilige Geest op verschillende manieren omschreven.


Jodendom

De term ruacḥ haqodesh wordt regelmatig gebruikt in de Talmoed (Babylonische Talmoed, Makkot 23b) en Midrasj. In sommige gevallen betekent het profetische inspiratie, terwijl het in andere gevallen wordt gebruikt als een hypostatisering of een metonym voor God. Het rabbijnse begrip van de Heilige Geest heeft een zekere mate van personificatie, maar het blijft "een eigenschap die bij God hoort, een van zijn attributen".

In het rabbijnse jodendom zijn de verwijzingen naar "de Geest van God", de Heilige Geest van JHWH, overvloedig aanwezig, maar afgezien van de kabbalistische mystiek heeft het elk idee van God verworpen als zijnde dualistisch, tri-persoonlijk of ontologisch complex. Het idee van God als een dualiteit of drie-eenheid wordt beschouwd als shituf (= niet puur monotheïstisch).

Shekinah

In de Joodse traditie wordt het concept van de Shekinah ("aanwezigheid") ook geassocieerd met Heilige Geest, zoals blijkt uit het volgende Jiddische volkslied (Ruth Rubin, p. 234):

Golus, golus, vi groys biztu!
Sh'chine, sh'chine, vu vayt biztu!
Golus, golus, ver avekgenumen,
Vel ich, sh'chine, tsu dir kumen.
Ballingschap, ballingschap, hoe groot ben je!
Shekinah, Shekinah, hoe ver ben je!
Ballingschap, ballingschap, verdwijn,
Dan zal ik, Shekinah, naar je toe komen.

Hierbij is Sh'chine (=Shekinah) door Ruth Rubin vertaald met "Heilige Geest".


Aangemaakt 6 april 2005


Koop nu