Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Pergamus, ook wel Pergamon (Latijn Pergamum), het huidige Bergama in Turkije, was in de oudheid een stad in Klein-Azië, die zich na het uiteenvallen van het rijk van Alexander de Grote ontwikkelde tot een van de rijkste en machtigste steden. Bekend zijn de tempels van Dionysos en Athena Polias en het altaar van Zeus.
De plaats wordt tweemaal genoemd in Openbaring (Opb. 1:11; 2:12), als een van de plaatsen in Klein-Azië waar een brief naartoe werd gestuurd en welke ook in Openbaring is opgenomen (Opb. 2:12-17).
Volgens de overlevering werd Antipas op dit altaar in een bronzen stier geworpen (het symbool van Zeus) die enorm verhit werd, waardoor hij levend verbrand werd. De zinsnede daar waar de satan woont zou een verwijzing zijn naar dit altaar (Op. 12:13).
Pergamon was dankzij haar rijkdom en de kunstzinnigheid van haar leiders een van de mooiste steden van de oude wereld. Vooral de vele monumentale tempels, gymnasia, theaters en fonteinen vallen op, naast de vele andere bouwwerken. Oorspronkelijk bestond Pergamon uit drie dorpen die met elkaar waren verbonden door middel van trappen en terrassen. Hierbij bevond zich in het bovenste gedeelte de vele publieke gebouwen, terwijl in het onderste gedeelte zich het handelscentrum bevond, met bedrijfstakken in de parfumerie, perkament en lakens.
Het beroemdste gebouw van de stad is het monumentale altaar, dat waarschijnlijk aan Zeus en Athena was gewijd. De fundamenten bevinden zich nog steeds in de Bovenstad, maar de overblijfselen van de Pergamon-fries, die het oorspronkelijk heeft gedecoreerd, worden tentoongesteld in het Pergamon-museum in Berlijn, waar de delen van de friezen die naar Duitsland zijn gebracht, in een gedeeltelijke reconstructie zijn geïnstalleerd.
Voor de constructie van het altaar werd het vereiste vlakke gebied vakkundig gecreëerd door middel van terrassen, zodat het kon worden georiënteerd in relatie tot de naburige Tempel van Athena. De basis van het altaar was ongeveer 36 x 33 meter groot en was aan de buitenkant versierd met een gedetailleerde afbeelding in hoogreliëf van de Gigantomachy, de strijd tussen de Olympische goden en de Giants. De fries is 2,30 meter hoog en heeft een totale lengte van 113 meter, waarmee het de op een na langste fries is die overleefde uit de oudheid, na de Parthenon-fries in Athene. Een 20 meter brede trap gesneden in de basis aan de westelijke kant leidt naar de bovenste structuur, die is omgeven door een colonnade, en bestaat uit een zuilengalerij binnenplaats, gescheiden van de trap door een colonnade. De binnenmuren van deze colonnade hadden een verdere fries, die het leven van Telephus, de zoon van Heracles en mythische stichter van Pergamon afschildert. Deze fries is ongeveer 1,60 meter hoog en is dus duidelijk kleiner dan de buitenste fries.
De oudste tempel van Pergamon is een heiligdom van Athena uit de 4de eeuw v.C.. Het was een noordelijke Dorische Peripteros-tempel met zes kolommen aan de korte kant en tien aan de lange zijde en een cella verdeeld in twee kamers. De fundamenten, die rond de 12.70 x 21.80 meter liggen, zijn vandaag nog steeds zichtbaar. De kolommen waren ongeveer 5,25 meter hoog, 0,75 meter in diameter en de afstand tussen de kolommen was 1,62 meter, dus de colonnade was erg licht voor een tempel uit deze periode. Dit komt overeen met de vorm van de triglyphs, die meestal bestaat uit een reeks van twee trigliefen en twee metopen, maar in plaats daarvan bestaan uit drie trigliefen en drie metopen. De zuilen van de tempel zijn niet-verdunde en behouden bossage, maar het is niet duidelijk of dit het resultaat was van onvoorzichtigheid of onvolledigheid.
Aan Eumenes II is een twee verdiepingen tellende Stoa toegevoegd die de tempel aan drie zijden omringt, samen met de propylon in de zuidoosthoek, die nu grotendeels gereconstrueerd wordt gevonden in het Pergamon-museum in Berlijn. De balustrade van het bovenste niveau van de Noord- en Oost-stoas was versierd met reliëfs met wapens die de militaire overwinning van Eumenes II herdachten. De constructie gemengde Ionische kolommen en Dorische triglyfen (waarvan vijf trigliefen en metopen overleven). In het gebied van het heiligdom construeerden Attalos I en Eumenes II overwinningsmonumenten, met name de Gallische inwijding. De noordelijke stoa lijkt de plaats te zijn van de bibliotheek van Pergamon.
Het goed bewaarde theater dateert uit de Hellenistische periode en had ruimte voor ongeveer 10.000 mensen, in 78 rijen zitplaatsen. Op een hoogte van 36 meter is het de steilste van alle oude theaters. Het zitgedeelte (koilon) is horizontaal verdeeld door twee loopbruggen, genaamd diazomata, en verticaal door 0,75 meter brede trappen in zeven secties in het laagste gedeelte van het theater en zes in het midden en bovenste gedeelte. Onder het theater is een 247 meter lang en tot 17,4 meter breed terras, dat op een hoge steunmuur rustte en aan de lange zijde werd omlijst door een stoa. Komende van de bovenste Agora, kon men dit betreden vanuit een torengebouw aan de zuidkant. Dit terras had geen ruimte voor het circulaire orkest dat normaal was in een Grieks theater, dus er werd alleen een houten podiumgebouw gebouwd dat kon worden afgebroken wanneer er geen uitvoering plaatsvond. Zo was het uitzicht op het terras naar de tempel van Dionysos aan de noordkant onbelemmerd. Een gebouw met een marmeren podium werd pas in de 1ste eeuw v.C. gebouwd. Meer theaters werden gebouwd in de Romeinse tijd, één in de Romeinse nieuwe stad en de andere in het heiligdom van Asklepios
     |
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
