Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Kruis (Grieks σταυρός G4716), een martelwerktuig om mensen te doden, met name bekend onder de Romeinen.
In de oude catacomben van Rome wordt het kruis al regelmatig gezien. De oudsten zijn van de 1ste eeuw soms gecombineerd met een anker of vijgenboom of naast een Ichthus, na de 3de eeuw zien we dat ze zeer veelvuldig voorkomen en als een vierkant kruis uitzien. Ook in Israël is het symbool gevonden op graven van christenen uit de 1ste eeuw, waaronder het kruis.
Ook in sommige manuscripten zien we bijvoorbeeld het zogeheten staurogram ⳨, een samengesteld teken van de Griekse letter τ tau en ρ rho, welke een kruis voorstelt (bv. Mat. 26:2 p45, 10x in Joh. 19 p66, Luk. 14:27 p75).
De Romeinen hadden verschillende soorten kruizen. Waarbij de belangrijkste onderdelen de stipex (de rechtopstaande paal) en de patibulum (de dwarsbalk) waren. Volgens Seneca de Jongere waren er vele varianten: "Ik zie daar kruisen, niet alleen van één soort, maar op veel verschillende manieren gemaakt: sommigen hebben hun slachtoffers met het hoofd op de grond; sommigen spuwen hun geslachtsdelen; anderen strekken hun armen uit op de galg" (Seneca, Dialogue "To Marcia on Consolation", 6.20.3).
Het IHS-symbool, ook wel Christogram genoemd, is een afkorting van ΙΗΣ en afgeleid van ΙΗΣΟΥΣ ιησυς (iēsus, "Jezus"), varianten hierop zijn IX, XPO, XPS, XPI, XPO, XPM met veelal een kruis erin verwerkt. Het was oa. verwerkt in een van de militaire standaards van keizer Constantijn. Sommige, met name Evangelische christenen (cf. A. Hislop, The Two Babylons, p. 164), stellen dat de initialen IHS staan voor "Isis, Horus en Seb" en zijn gerelateerd aan de Egyptische zonaanbidding, maar dit is een valse claim die nog nooit door solide bewijsmateriaal is gestaafd (SymbolDictionary, lemma IHS).
Op basis van bovengenoemde en het idee dat het kruis een Romeins martelwerktuig is en derhalve gelinkt zou zijn aan de Rooms Katholieke kerk willen sommige groeperingen, zoals de messiaanse beweging en de Jehovah getuigen, er een executiepaal of boom van maken. Als bewijs voeren ze dan aan dat σταυρός G4716 oorspronkelijk een paal betekende, maar vergeten dan dat dit de betekenis was 600 jaar eerder in de Griekse betekenis. Dat de Romeinen daar een specifiek woord voor hadden Crux en dat dit ook de latere betekenis is van σταυρός G4716. Ander zogenaamd bewijs is dat vaak wordt verwezen naar de Afstraffing van Marsyas (Louvre, Torment of Marsyas), waarbij opnieuw wordt vergeten dat het hier om totaal iets anders gaat. Verder wordt vaak aangehaald dat volgens W.E. Vine het kruis, in de vorm van een tau, werd gebruikt door aanbidders van Tammuz (W.E. Vine, lemma Cross, Crucify), maar hier zijn geen bewijzen voor gevonden.
Aangemaakt 19 januari 2009
     |
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
