Schorpioen
σκορπίος G4651 "schorpioen", עַקְרָב H6137 "schorpioen",

Zie ook: Beeldbank, Dieren / Fauna, Spin,

Schorpioenen (Scorpiones; Hebreeuws עַקְרָב H6137, Grieks σκορπίος G4651) zijn een orde van geleedpotige dieren die behoren tot de klasse spinachtigen. Schorpioenen behoren tot de oudst bekende spinachtigen en worden daarnaast gezien als een vrij primitieve groep binnen deze klasse. Er zijn tegenwoordig ongeveer 1800 soorten bekend, naast vele uitgestorven soorten die als fossiel tot ons zijn overgeleverd.

Inhoud

Bijbel

Dat het geen lieverdjes zijn blijkt uit de verschillende Bijbelverzen waar ze worden genoemd. Zo lezen we in Opb. 9: 5 dat ze steken en iets verder in vers 10 dat met name de angel te vrezen is.

In het Oude Testament worden ze aangehaald door koning Rehabeam als hij direct na zijn troonsbestijging tegen het volk verteld Mijn vader heeft u een zwaar juk opgelegd, ik zal het nog verzwaren. Mijn vader heeft u gehoorzaamheid geleerd met zwepen, ik zal u gehoorzaamheid leren met schorpioenen! (1 Kon. 12:11ev; 2 Kron. 10:11ev) en de profeet Ezechiël (2:6) als hij over de weerspannigheid van het volk Israël spreekt.


Etymologie

Schorpioen, ontleend aan het Oud-Frans scorpion, via het Latijn scorpio (genitief scorpionis) ontleend aan het Grieks σκορπίος G4651 skorpios (Etymologiebank.nl, lemma schorpioen).

עַקְרָב H6137 ʿaqrāb van onbekende oorsprong, gerelateerd aan het Aramees עַקְרַבָּא, Syrisch עֶקַּרְבָּא, Mandaïsch ארקבא, Arabisch ‘aqrab, Ethiopisch ‘aqrāb, ‘arqab, Akkadisch aqrabu (E. Klein, p. 483).


Beschrijving

Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren)
Stam: Arthropoda (Geleedpotigen)
Klasse: Arachnida (Spinachtigen)
Orde: Scorpiones

Schorpioenen (Scorpiones) zijn een orde van geleedpotigen, behorend tot de klasse der spinachtigen. Schorpioenen zijn het nauwst verwant aan spinnen, mijten, teken en hooiwagens. Toch zijn ze eenvoudig van de andere groepen te onderscheiden door het langgerekte lichaam, de grijpscharen en de dikke staart met een gifstekel. Alle soorten zijn giftig, maar veruit de meeste zijn niet gevaarlijk voor de mens. Omdat schorpioenen kannibalistisch zijn, leven ze solitair.

De vijfstreepschorpioen (Leiurus quinquestriatus), is een geel gekleurde schorpioen uit de familie Buthidae. Het is een van de meest giftige schorpioenen ter wereld en komt ook in Israël voor. Hij is 3 tot 7 cm lang en houdt zich overdag meestal schuil onder stenen.

De andere soort welke in Israël voorkomt is de zwarte Scorpio maurus fuscus met afmetingen van 7,5 tot 10 cm lang en komt vooral voor in de woestijnen.

In de Ayyalon Cave in Israël is de uitgestorven Akrav israchanani gevonden, welke in 2007 is beschreven (Levy, 2007 "The first troglobite scorpion from Israel and a new chactoid family (Arachnida: Scorpiones)", DOI). Het was een blind dier dat in grotten leefde.

Verspreidingsgebied

Schorpioenen komen voor in subtropische en tropische landen, maar ook in Europa. Ze komen op alle continenten voor, maar niet op Antarctica. Ook in Nieuw-Zeeland komen van nature geen soorten voor (hoewel ze door de mens zijn geïmporteerd). In Europa en Azië komen de verschillende soorten alleen in het zuiden voor (onder de 45 breedtegraad). In Europa zijn schorpioenen te vinden tot het midden van Frankrijk, de grens van het verspreidingsgebied loopt net ten zuiden van Duitsland. Als exoot komt de Zuid-Europese en Afrikaanse Europese zwarte schorpioen (Euscorpius flavicaudis) ook voor in Engeland.

In Israël komt oa. de Scorpio maurus fuscus voor (7,5 tot 10 cm lang en zwart van kleur) en de vijfstreepschorpioen (Leiurus quinquestriatus) die uiterst giftig is (3 tot 7 cm lang en geel van kleur) en komt vooral in het noorden voor.

Schorpioenen leven in spleten en holen, soms graven ze zelf een ondergrondse gang of hol en er zijn zelfs soorten die in bomen leven.


Aangemaakt 8 maart 2016, laatst bijgewerkt 24 september 2020


Koop nu