Literatuur
Bijbelteksten

Conjunctie

Conjunctie 11 mei 2011

Een conjunctie is een samenstand van planeten, dat houdt in dat vanaf de aarde bezien het lijkt of ze op één plek aan de hemel staan. Dit wordt soms uitgebreid als een planeet dicht bij een ster staat. Een occultatie, ook wel 'bedekking' genoemd, is een gebeurtenis waarbij een groter voorgrondobject (bv. de Maan) zich voor een kleiner achtergrondobject (bv. een planeet of ster) voortbeweegt.

Als een of meerdere planeten in een sterrenbeeld staan, wordt dit niet een conjunctie genoemd.

Bijbel

In de Bijbel worden geen conjuncties van planeten vermeld. Wel zijn er diverse hypotheses dat de Ster van Bethlehem een conjunctie was geweest.

Ster van Bethlehem

Een drievoudige conjunctie van Jupiter en Saturnus van 1º welke plaats vond in de jaren 7-6 v.C. plaats. Zie het hoofdartikel → Mira Ceti.

Conjunctie in sterrenbeeld Leo

Nu was, met betrekking tot conjuncties, de periode van halverwege 3 v.C. tot en met het einde van 2 v.C. bijzonder interessant. Er waren in deze anderhalve jaar 3 verschillende soorten conjuncties en allemaal in het sterrenbeeld Leo. Ten eerste was er de meervoudige conjunctie tussen de planeten Venus en Jupiter (12 aug. 3 v.C. & 17 juni 2 v.C.). Ten tweede de conjunctie van de planeten Mercurius, Venus, Mars en Jupiter (27 aug. 2 v.C.) en als laatste de, tot 3 maal toe, bedekking van de ster Regulus (α Leonis) door de planeet Jupiter. Dat de conjunctie tussen de planeten Venus en Jupiter te maken heeft met de ster van Bethlehem, wordt ondersteund door Ernest L. Martin. Volgens hem was de conjunctie van 17 juni 2 v.C. dermate indrukwekkend, dat op die dag het leek of de twee planeten samengevoegd waren (ze waren in werkelijkheid slechts een kleine 0.04° van elkander gescheiden), dat net na zonsondergang ze verschenen als een gigantische ster hoog aan de westelijke hemel. Zo'n verschijning had in generaties niet plaatsgevonden.

Volgens Martin, was de planeet Jupiter de “koningsplaneet” en had het een bijzondere betekenis dat deze in het sterrenbeeld Leo een conjunctie had. Leo, de Leeuw was nu het teken van de stam Juda en hij ziet hierin een eerste aanwijzing. De ster Regulus (α Leonis) nu is de helderste ster in Leo en het geloof was dat deze als Sharru (= Babylonisch “de koning”), de hemelse zaken regelde en onder zijn gesternte werden koningen geboren. De tweede aanwijzing ziet hij in de bedekking van deze koninklijke planeet met de koninklijke ster α Leonis, er wordt in dit kader gewezen op een oude tekst van Babylonische magiërs, waarin vermeld wordt “dat bij retrogressie van de planeet Jupiter rondom Regulus, een indicatie was dat een buitenlandse koning zal komen en de troon zal bestijgen.” Deze retrogressie is de schijnbare teruggang, van een planeet met de klok mee ten opzichte van de achtergrondsterren, terwijl een normaal tegen de klok in beweegt ten opzichte van de achtergrond sterren. Bij de planeet Jupiter gebeurt dit gemiddeld eens in de 13 maanden, en vlak voordat dit gebeurd lijkt het of de planeet stil blijft staan. Dit is vrij eenvoudig te verklaren, normaal zien we de planeet ten opzichte van de sterren langzaam naar het oosten bewegen (“proper motion” wordt dit genoemd), de Aarde echter, waar vanaf wij observeren, bevind zich dichter bij de Zon en beweegt dus sneller en zal dus langzaam aan Jupiter inhalen. Op een gegeven moment, als beide planeten bijna parallel ten opzichte van elkaar liggen, zal het lijken of Jupiter stil komt te staan, vervolgens weer terug gaat (de Aarde heeft Jupiter dan gepasseerd), dit duurt een paar dagen, dan ligt Jupiter achter ons, zijn retrograde beweging neemt af tot hij weer stilstaat en loopt daarna, ten opzichte van de achtergrondsterren weer met ons mee. Dit stilstaan ziet men dan als derde aanwijzing, want er wordt gesproken dat de ster stil bleef staan boven Bethlehem.

Er blijven echter een aantal vragen, hoe wisten de magiërs dat het sterrenbeeld Leo het symbool was van Juda, temeer daar in die tijd dit sterrenbeeld het teken was van Armenië, Bitynië, Cappadocië, Macedonië en Frygië, landen die allemaal ten noorden van Judea lagen. Was het dan niet logischer geweest dat men de pasgeboren koning daar had gezocht.

Als tweede tegenargument, er wordt gesproken over “we zagen zijn ster”, in het enkelvoud, terwijl het hier om verschillende astronomische fenomenen gaat. Weliswaar probeert men dit terug te redeneren, dat het hier alleen om de planeet Jupiter gaat, maar dit is niet volledig bevredigend. Een ander bezwaar is dat ‘de ster’ de magoi ‘voorging’. Martin zegt: “If the Magi began their own journey toward Jerusalem near this time this apparent westward motion of Jupiter each day could have indicated to the Magi to proceed in the same westward direction toward Jerusalem.” In al de genoemde conjuncties is Jupiter het enige bewegende element de ster Regulus staat vast aan de hemel en beweegt niet, de enige uitzondering is de conjunctie met de planeet Venus. Het is niet logisch om een deel van een samengestelde conjunctie als de ‘ster van Bethlehem’ te zien, terwijl de rest wordt weggeredeneerd.

Als laatste argument wordt de dood van Herodes de Grote verschoven naar het jaar 1 v.C., maar dit levert als probleem op dat zijn zoons Archelaüs en Philip al voor zijn dood in 4 v.C. zouden regeren, dit volstrekt tegenstrijdig is met de politiek van Herodes die zijn andere zoon Antipas vermoordde, juist omdat die een poging ondernam om de macht grijpen. De oplossing van antidatering is dan ook niet acceptabel.

• Allen, R.H. , "Starnames, Their Lore and Meaning", Dover Publ, New York (USA), 1963 (1st ed. 1899).
• Ideler, L., “Untersuchungen über den Ursprung un die Bedeutung der Sternnamen”, Berlin, 1809
• Malgo, M., “Heilshistorische Constellaties”, Den Haag, 1979, p. 41-49.
• Martin, E.L., “New Star Over Bethlehem”, Pasadena, 1980.
• Martin, E.L., The Star that Astonished the World”, Pasadena, 1996.

Occultatie Jupiter Maan

Occultatie Jupiter Maan

Occultatie Jupiter Maan

In de reeks verschillende hypotheses wat de Ster van Bethlehem geweest kan zijn, is een van de laatste tijd die opgang doet, dat het om een bedekking van Jupiter door de zeer jonge maansikkel was, op 17 april in het jaar 6 v.C. direct na zonsondergang in het sterrenbeeld Ram.

Deze hypothese is door de Amerikaanse astronoom Michael R. Molnar, van de Rutgers-universiteit, in het januarinummer (1992) van Sky and Telescope voor het eerst bekend gemaakt. Molnar heeft dit later uitgewerkt in zijn boek The Star of Bethlehem: The Legacy of the Magi. Volgens hem stond de astrologische betekenis van Jupiter voor succes, overheersing en macht, terwijl de Ram het astrologische symbool voor onder andere Judea was. Tijdens deze conjunctie stond ook Mars in dit sterrenbeeld, hetgeen de astrologische implicaties voor Judea zou versterken.

Molnar heeft dit alles afgeleid uit astronomische afbeeldingen op munten uit Antiochië, de derde grote stad in het Romeinse rijk (gelegen in het gebied dat nu tot Turkije behoort). Volgens hem is het hemelverschijnsel in de heldere schemering misschien niet zichtbaar geweest, maar zou het door de astrologen gemakkelijk voorspeld kunnen zijn. Het belangrijkste was dat het verschijnsel zich boven de plaatselijke horizon zou afspelen. Molnar meent dat ook niet waarneembare hemelverschijnselen in die tijd een diepe betekenis konden hebben en dat het voor de Drie Wijzen een teken kon zijn geweest om op pad te gaan.

• Bruce Gerig, Have Astronomers Found the Star of Bethlehem?, http://epistle.us/articles/star.html
• Michael R. Molnar, Revealing the Star of Bethlehem , http://www.michaelmolnar.com/
• Michael R. Molnar, The Historical Evidence for the Star of Bethlehem, http://artsci.shu.edu/physics/news-main.html
• Michael R. Molnar, The Star of Bethlehem: The Legacy of the Magi, Rutgers University Press, 1999
• Sky and Telescope, January 1992

Geschiedenis

Conjunctie 21 dec. 1982

Aristoteles heeft een observatie genoteerd van een conjunctie door de planeet Jupiter en een van de sterren in het sterrenbeeld Gemini, die zover bekend, één van de oudste observaties van dit soort is in dit sterrenbeeld, en is vermoedelijk halverwege de 4^de eeuw v.C. gemaakt. In China is een observatie gedaan van een conjunctie van de toen alle bekende planeten Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en Saturnus op 28 februari 2449 v.C. in de buurt van de ster β Pegasi. Een soortgelijke conjunctie, waarbij alle 9 planeten zich op een lijn zouden bevinden, was in 1982 en deden ook de hedendaagse mens nog verontrusten.

Overzicht bekende conjuncties

Astrologie en eindtijd

Onder bepaalde groepen christenen meent men aan de hand van bepaalde conjuncties van planeten kan berekenen of de dag des Oordeels of de wederkomst van Christus aanvangt. Zo is er de hype dat op 23 september 2017 een conjunctie van Jupiter en Venus in het sterrenbeeld Virgo is die 'slechts eenmaal in de 7000 jaar voorkomt' en wordt beschreven in Openbaring 12. In bovengenoemde lijst blijkt dat deze bewering niet waar is en dat dit type conjunctie vaker voorkomt. Hieronder een overzicht van de afgelopen 300 jaar van enkele conjuncties van Venus, Jupiter met de ster Regulus waar de discussie omgaat en waaruit ook blijkt dat het vaker voorkomt:

Conjunctie van Venus, Jupiter en Regulus duurt van 2015/6/23 tot 2015/8/4.
Venus en Jupiter zijn het dichtst bij elkaar op 2015/7/2 (0.4°).
Venus en Regulus zijn het dichtst bij elkaar op 2015/7/16 (2.4°).
Jupiter en Regulus zijn het dichtst bij elkaar op 2015/8/4 (1.8°).

Conjunctie van Venus, Regulus en Jupiter duurt van 1885/7/25 tot 1885/8/11.
Venus en Regulus zijn het dichtst bij elkaar op 1885/7/29 (1.1°).
Venus en Jupiter zijn het dichtst bij elkaar op 1885/8/7 (0.4°).

Conjunctie van Jupiter, Regulus en Venus duurt van 1861/6/19 tot 1861/8/6.
Jupiter en Regulus zijn het dichtst bij elkaar op 1861/7/16 (0.5°).
Regulus en Venus zijn het dichtst bij elkaar op 1861/7/30 (1.1°).
Jupiter en Venus zijn het dichtst bij elkaar op 1861/8/2 (0.6°).

Conjunctie van Venus, Jupiter en Regulus duurt van 1837/7/24 tot 1837/8/3.
Venus en Jupiter zijn het dichtst bij elkaar op 1837/7/28 (0.7°).
Venus en Regulus zijn het dichtst bij elkaar op 1837/7/31 (1.2°).
Jupiter en Regulus zijn het dichtst bij elkaar op 1837/7/31 (3.6°).

Conjunctie van Venus, Regulus en Jupiter duurt van 1802/7/16 tot 1802/8/1.
Venus en Regulus zijn het dichtst bij elkaar op 1802/7/19 (1.1°).
Venus en Jupiter zijn het dichtst bij elkaar op 1802/7/27 (0.5°).

Conjunctie van Jupiter, Regulus en Venus duurt van 1778/6/12 tot 1778/8/2.
Jupiter en Regulus zijn het dichtst bij elkaar op 1778/7/11 (0.5°).
Regulus en Venus zijn het dichtst bij elkaar op 1778/7/19 (1.2°).
Jupiter en Venus zijn het dichtst bij elkaar op 1778/7/21 (0.6°).

Conjunctie van Venus, Jupiter en Regulus duurt van 1754/7/12 tot 1754/7/31.
Venus en Jupiter zijn het dichtst bij elkaar op 1754/7/16 (0.8°).
Venus en Regulus zijn het dichtst bij elkaar op 1754/7/21 (1.2°).
Jupiter en Regulus zijn het dichtst bij elkaar op 1754/7/31 (2.5°).

Sinds het begin van onze jaartelling tot en met 2017 zijn er 81 conjuncties geweest tussen Venus, Jupiter en de ster Regulus, waarbij de onderlinge afstand minder dan 5.488° was. Enkele van deze conjuncties waren te dicht bij de Zon om met het blote oog waargenomen te worden.

Daarnaast is een ander probleem, wil men dit "teken" in Openbaring letterlijk nemen dan zal men ook met de verklaring moeten komen dat het sterrenbeeld Virgo naar de Aarde afdaalt, veranderd in een fysieke vrouw en de woestijn invlucht (vs. 6). Zoals vaker het geval is wordt aan deze belangrijke contextuele vragen geen aandacht besteed. In feite is deze hype niets anders dan een van de vele varianten van eindtijdprofetie die in de categorie astrologie valt.

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!