Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Pluralis majestatis (uit Latijn: pluralis maiestatis, letterlijk meervoud van verhevenheid; ook: majesteitsmeervoud of koninklijk meervoud. Is het gebruik van het meervoud terwijl men (in de hedendaagse grammatica) naar zichzelf verwijst, dus in plaats van "ik", om de eigen belangrijkheid te benadrukken. Bij Semitische talen slaat het dan op het 'allerbelangrijkste' of het 'totaal' van het onderwerp en wordt om die reden dan ook vaak een pluralis intensivus genoemd.
In het dagelijks spraakgebruik is een pluralis majestatis het gebruik van het meervoud terwijl men naar zichzelf verwijst, dus in plaats van “ik” wordt “wij” gebruikt, om de eigen belangrijkheid te benadrukken. Een bekend voorbeeld is van koningin Victoria die zei "We are not amused". Ook in Nederland is dit bekend als we bijv. in wetten lezen "Wij Willem-Alexander…".
In de Semitische talen verwijst de term pluralis majestatis naar twee verschillende fenomenen (John C. Beckman, p. 145-148) welke onder verschillende benamingen voorkomt.
De eerste betreft zelfstandige naamwoorden die in het meervoud staan en die verwijzen naar een enkelvoudig persoon of object waaraan bijzondere eer te danken is of wordt gegeven (John C. Beckman, p. 145-148). Deze wordt ook wel een pluralis intensivus (J.P. Lettinga, §24.k; B.K. Waltke, §7.4.3.a; Aaron Ember, "The Pluralis Intensivus in Hebrew" in AJSLL Vol. 21, No. 4 (Jul., 1905), pp. 195-231), of een pluralis excellentiae (GKC, 124 g-i, 132 h, 124 a-c, 135 p) genoemd, en slaat dan op het 'allerbelangrijkste' of het 'totaal' van het onderwerp. Andere terminologie die wordt gebezigd is plural of respect, honorific plural, en royal plural (Williams' Hebrew Syntax, §8).
Het tweede komt voor in combinatie met een werkwoordsvorm en wordt ook wel opgevat als een plural of deliberation of een plural of fullness (G.F. Hasel, p. 64; D.F. Payne, p. 23) om het te onderscheiden van het tegenwoordige gebruik van de pluralis majestatis. Een voorbeeld in het Nederlands hiervan is "laten we eens kijken".
De pluralis majestatis zien we meermalen terug in de Bijbel (Gen. 1:26; 24:9; 2 Sam. 7: 23; 2 Kon. 22:20; Spr. 9:1; 9:10; Jes. 54:5; Jer. 23:36; Mal. 1:6) en wordt in het Hebreeuws meestal gebruikt wanneer er wordt gerefereerd naar God of naar Israël (John C. Beckman, p. 145-148; Christo H. van der Merwe, Biblical Hebrew Reference Grammar, (1999), p. 363; Ronald James Williams & John C. Beckman, Williams' Hebrew Syntax, (2007), p. 2). Gesenius noemt dit een pluralis excellentiae (GKC, 124 g-i, 132 h, 124 a-c, 135 p), terwijl Lettinga en Waltke het omschrijven als een pluralis intensivus (J.P. Lettinga, §24.k, 65.k; B.K. Waltke, §7.4.3.a).
Het woord אֱלֹהִים H430 "Heere" wordt als een specifiek soort pluralis majestatis of pluralis intensivus gezien (zie de woordstudie) en is meestal met het enkelvoud verbonden, יַּ֥רְא אֱלֹהִ֖ים "God zag" (Gen. 1:10), hoewel het soms ook bij het meervoud aanwezig is, אֱלֹהִ֣ים חַ֔י "de levende God" (2 Kon. 19:4) naast אֱלֹהִ֣ים חַיִּ֔ים (Jer. 23:36). We zien dit ook terug bij het meervoudige קְדֹשִׁ֖ים H6918 kadoshim "het Allerheiligste" (alleen van JHWH, Hos. 12:1, Spr. 9:10, 30:3 - cf. אֱלֹהִ֥ים קְדֹשִׁ֖ים ’ĕlōhîm qəḏōšîm in Jozua 24:19 en het enkelvoudige Aramees קַדִּישֵׁ֖י H6922 qadîšê "de Allerhoogste", Dan. 7:18, 22, 25). Ook de בְּהֵמוֹת H930 "Behemoth" (Job 40:15, 16 "zijn") kunnen we als dusdanig beschouwen (B.K. Waltke, §7.4.3.a).
Een twijfelachtig geval is Klaagliederen 3:38 waar het ongebruikelijke meervoud הָרָעֹ֖ות H7451 gecombineerd met de 3pers. enk. תֵצֵ֔א H3318 staat (Mark P. Stone, p. 112).
Een paar maal komen we tegen dat een persoon zichzelf met 'wij' of 'ons' aanspreekt. In het antwoord van Arthahsasta aan Rehum en anderen lezen we "De brief, dien gij aan ons geschikt hebt, is duidelijk voor mij gelezen" (Ezr. 4:18). Hoewel sommigen van mening zijn dat met 'ons' hier niet de koning zelf maar "mijn hof" wordt bedoeld (G.F. Hasel, p. 63).
Opvallend is dat de drie keren dat God met zichzelf spreekt (en niet tot anderen) er ook "ons" wordt gebruikt (Gen. 1:26; 11:7; Jes. 6:8). Omdat het woord עָשָׂה H6213 nergens anders in het Hebreeuws wordt gebruikt als pluralis majestatis wil men het liever een plural of deliberation (Joüon & Muraoka 347, §114e, n. 7, 469, §136d, n. 3), een plural of self-deliberation (GKC, §124g note 5), of een plural of fullness (G.F. Hasel, p. 64; D.F. Payne, p. 23) noemen.
Aangemaakt 9 september 2017, laatst bijgewerkt 16 augustus 2019
     |
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!