Literatuur
Bijbelteksten

MENE, MENE, TEKEL, UPHARSiN

Het מְנֵ֥א מְנֵ֖א תְּקֵ֥ל וּפַרְסִֽין "MENE, MENE, TEKEL, UPHARSiN" wordt in Daniël 5:5, 25 beschreven en staat ook bekend als het "teken aan de wand" of "Belsazars feest".

Bijbelse context

Terwijl de stad Babylon wordt belegerd door het Perzische leger, houdt koning Belsazar in de grote feestzaal van zijn paleis een groot drankgelag. Plotseling verschijnt er een vinger van een mens (dus niet een hele hand) die iets op de muur schrijft (Dan. 5:5). Geen van de geleerden en wijzen uit het Babylonische koninkrijk weet te vertellen wat er staat en op advies van de koningin (Nitocris, dochter van Nebukadnezar, vrouw van Nabonidus, moeder van Belsazar; G.W. Lorein, p. 56) wordt Daniel ingeroepen (Dan. 5:10). Deze verklaart het op de muur geschrevene als volgt (Dan. 5:25-28):

• מְנֵ֕א MENE: God heeft de dagen van uw koningschap geteld en Hij heeft er een einde aan gemaakt. (vs. 26)
• תְּקֵ֑ל TEKEL: u bent gewogen in de weegschaal en u bent te licht bevonden. (vs. 27)
• פְּרֵ֑ס PERES: uw koninkrijk is verdeeld en het is aan de Meden en de Perzen gegeven. (vs. 28)

Schijnbaar begreep Belsazar niet de volledige betekenis van wat tegen hem werd gezegd, daar hij Daniel na de uitlegging tot derde van het koninkrijk maakt (vs. 29). Nog diezelfde nacht werd Belsazar gedood (vs. 30).

De hele gebeurtenis speelde zich af in de feestzaal van het Babylonische paleis, welke 52 m lang en 17 m breed, met de ingang in het midden van de lange zijde, en met in de korte zijde een nis voor troon. Waarschijnlijk ontstond het geschrift op de met wit gips voorziene wand aan de achterkant van deze nis (G.W. Lorein, p. 54). De reden waarom Belsazar's geleerden het schrift niet konden uitleggen is op verschillende manieren verklaart, 1) Het was in het Hebreeuwse of Aramese schrift geschreven welke alleen bestaat uit medeklinkers en daarom niet leesbaar voor de geleerden, maar wel voor Daniel die als eerste ze omzette naar zelfstandige naamwoorden of werkwoorden en ze zo interpreteert (Seow, p. 80); 2) Er waren geen letters, maar de afkortingen van monetaire gewichten afgebeeld, waarbij mena het equivalent is van de Joodse mina (60 shekel), de tekel een shekel is en parsin een halve betekent en een woordspel is op de Perzen die de stad belegerden, maar ook dat zij slechts de helft zijn die, samen met de Meden, het Babylonische koninkrijk zouden overnemen (Seow, p. 82-84; Lorein, p. 57); 3) Het schrift was van boven naar beneden geschreven (cf. het schilderij van Rembrandt).

Geschiedenis

Cyrus belegerde de stad Babylon en wist deze in de nacht van 12 oktober 539 v.C. binnen te dringen. Dit deed hij door de bedding van de Eufraat te verleggen, zodat deze doorwaadbaar werd (Herodotos, i.191). Eenmaal in de stad zagen ze dat soldaten ook een feestje hadden gebouwd en dronken in de straten lagen (Xenophon, vii.5.15).

→ val van Babylon

Tegenwoordig

Op basis van de tekst in Daniël 5:25 komt de Nederlandse uitdrukking "een teken aan de wand". Ook de uitdrukking "gewogen en te licht bevonden" is afgeleid van deze tekst (Onze Taal, 25-7-2011).

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!