Literatuur
Bijbelteksten

Orgaandonatie

Orgaandonatie is het afstaan van weefsel of organen uit het lichaam van een mens aan iemand die dat nodig heeft.

Bijbel

De medische kennis ten tijde van de Bijbel was niet zover dat er sprake kon zijn van orgaandonatie en daarom is hier niet over geschreven. Wil men het Bijbels onderbouwen dan kan dit alleen via indirecte stellingen, zoals:

• Is ziekte van God en mogen we als mens daar iets tegen doen.
• Als hersendood (de eis om organen te mogen oogsten) niet dood is, is het dan moord en wat staat daarover in de Bijbel.
• Mag men zijn leven geven om die van iemand anders te redden.

Beschrijving

Van een levend persoon

Een aantal organen kunnen worden weggenomen van een levend persoon (meestal een familielid) zonder dat dit al te veel schade toebrengt bij deze persoon. Dit betreft bv. de nieren (waarvan iedereen er twee heeft), weefsel, bloed, melk, of sperma.

Van een hersendood persoon

Als een persoon hersendood is verklaard kunnen in principe alle organen en weefsel worden gebruikt. Is iemand klinisch of biologisch dood dan is de tijd na overlijden voor gebruik van veel organen zeer beperkt en in veel gevallen niet meer mogelijk. Het is om deze reden dat vooral van mensen die hersendood zijn verklaard organen worden geoogst. Voor een beschrijving van de terminologie klinisch, biologisch en hersendood → dood.

Argumenten

In discussies beperken de argumenten zich meestal tot het feit of iemand organen mag afstaan na zijn overlijden. Hierbij is vooral belangrijk wat onder dood wordt verstaan.

De hieronder genoemde argumenten zijn gebaseerd op reacties welke op diverse fora zijn verschenen. Onderbouwde aanvullingen zijn welkom.

Voor

• Als je dood bent heb je niets meer aan je organen. Je wordt begraven en deze zullen met de rest van je lichaam vergaan. Bij je opstanding heb je bovendien je organen niet meer nodig. Dus waarom dan niet aan iemand geven die het nodig heeft.
• God heeft ons kennis gegeven om orgaandonatie mogelijk te maken en daarom moeten we dat toepassen.
• Wie zijn organen geeft lijkt op Jezus die ook Zijn lichaam gaf om anderen te helpen.
• Er is een groot tekort aan donoren en daarom moet iedereen deze na zijn overlijden geven.

Tegen

• De definitie "hersendood" houdt volgens sommige medici in dat men nog niet dood is. Cardioloog Dr. David W. Evans stelt dan ook “Het fundamentele probleem is dat je geen organen kunt transplanteren van een echte dode. Vandaar ook de pogingen om ‘dood’ opnieuw te definiëren, zoals met ‘hersendood’ om transplantatie tóch mogelijk te maken.”, terwijl cardioloog dr. Pim van Lommel hierover zei “Als arts had ik altijd geleerd dat iemand die bewusteloos is, geen bewustzijn kan ervaren. Wat uit onze wetenschappelijke studie naar voren kwam is dat het bewustzijn heel helder kan zijn als de hersenen niet meer functioneren. Patiënten bevinden zich in een toestand van tijdloosheid. Ze zien zichzelf vaak op de operatietafel liggen en horen wat er wordt gezegd.” Cor Hoffer, die een voorstander van orgaandonatie is, stelt dat "hersendoodcriterium uiteindelijk op een bepaalde (culturele) interpretatie berust" (C. Hoffer, Transplantatiegeneeskunde en lichaamsbeelden. in Medicine Anthropology Theory, 1 maart 2002). Ger Lodewick formuleert het als volgt: "Geen enkele orgaandonor is overleden want dan zouden de organen niet meer bruikbaar zijn voor transplantatiedoel einden. Zelfs de Reclame Code Commissie heeft die terminologie afgewezen" ("Hoe integer zijn de wetten op orgaandonatie?", in Spiegelbeeld, dec. 2017).
• Het feit dat iemand nog niet dood is voor de organen worden geoogst en daaraan overlijdt is vergelijkbaar met moord en daarom een reden om zowel geen organen te geven als om aan te nemen.
• Het is in strijd met het verbod "Gij zult niet doodslaan" (Ex. 20:13; Deut. 5:17; Mat. 5:21).
• Het is in strijd met Artikel 289 Wetboek van Strafrecht "Hij die opzettelijk en met voorbedachten rade een ander van het leven berooft, wordt, als schuldig aan moord, gestraft met levenslange gevangenisstraf of tijdelijke van ten hoogste dertig jaren of geldboete van de vijfde categorie."
• De Reclame Code Commissie heeft in vijf zaken (8 november 2016 (dossier 2016/00445-CVB), 21 februari 2017 (dossier 2016/00960), 11 augustus 2017 (dossier 2017/00354), 22 augustus 2019 (dossier 2019/00341-CVB) en 12 september 2019 (dossiers 2019/00427 en 2019/00427A) uitgesproken dat de reclame uiting “na overlijden” in strijd is met artikel 5 NRC en geadviseerd om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
• De Nederlandse verplichting tot Actieve Donor Registratie (ADR) gaat tegen de Grondwettelijke rechten van de Nederlander in waarin wordt gesproken over het "recht op onaantastbaarheid van zijn lichaam" (Grondwet 11).
• Hierbij is het ook nog eens kwalijk dat de overheid bewust kwalijke kanten van het dwingende ADR van D66 verzwijgt, met als gevolg dat "de geloofwaardigheid en integriteit van onze overheid in het geding is" (G. Lodewick, "Hoe integer zijn de wetten op orgaandonatie?", in Spiegelbeeld, dec. 2017).
• God heeft je gemaakt zoals je bent, als je ziek wordt dan is dat van God en mag je daar niets tegen doen. Het is om die reden dat iemand geen organen mag nemen van iemand anders. Het is om dezelfde reden dat sommigen geen medicaties nemen.

Wetgeving

Per 2020 is in Nederland iedereen donor tenzij een persoon uitdrukkelijk te kennen heeft gegeven dit niet te willen.

Aangemaakt op 2 maart 2018, laatst gewijzigd 24 november 2019

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!