Zonnewijzer (v. Achaz)
מַעֲלָה H4609 "treden, trap",

Zie ook: Beeldbank, Tijd, Zon,

De zonnewijzer van Achaz is de enige verwijzing in de Bijbel dat er gebruik gemaakt werd van zonnewijzers.

Inhoud

Bijbel

In Jesaja 38 vers 7 en 8 lezen we "En dit zal u een teken zijn van den HEERE, dat de HEERE het woord, dat Hij gesproken heeft, doen zal: Zie, Ik zal de schaduw der graden, die met de zon in de graden van Achaz' zonnewijzer nederwaarts gegaan is, tien graden achterwaarts doen keren. Dies is de zon tien graden teruggekeerd, in de graden, die zij nederwaarts gegaan was."

Bij het opzoeken in de verschillende commentaren blijkt dat velen nooit hebben onderzocht wat daar nu gebeurde, velen verklaren de teruggang van de schaduw geestelijk, zij zien in deze terug een visualisering dat de zieke koning Hizkia extra tijd om te leven krijgt. Daarbij vergeten zij te verklaren wat deze visualisering nu was. De vraag die bij mij dan ook naar boven kwam was, als het een natuurlijk te verklaren gebeurtenis was, welke mogelijkheden en/of hypotheses zijn er dan.

Alvorens deze hypotheses te behandelen is een andere vraag minstens zo belangrijk, om wat voor soort zonnewijzer gaat het. In de loop der eeuwen zijn heel veel verschillende soorten zonnewijzers ontwikkeld en ieder met zijn eigen eigenaardigheden. Ook belangrijk in ons onderzoek is de vraag of het een eenmalige gebeurtenis is, of dat deze regelmatig voorkwam. Als het een regelmatig terugkerend fenomeen was, waarom ging koning Hizkia dan daarmee akkoord?

Valt er naast bovengenoemde vragen nog meer te vertellen over de gebeurtenis, zoals bijvoorbeeld het tijdstip dat het wonder gebeurde, of valt er iets te zeggen over de oriëntatie van de zonnewijzer. Zijn er verslagen van soortgelijke gebeurtenissen uit andere landen.


De Zonnewijzer

Als we de beschrijving lezen van Achaz zonnewijzer dan valt ons op dat er gesproken wordt over ma'aloth wat vertaalt kan worden met "treden", "graden", daarnaast lezen we dat de schaduw tien ma?aloth naar beneden is gegaan.

Griekse Zonnewijzer Egyptische Schaduwklok

Aan de hand van deze korte beschrijving kunnen we concluderen dat het om een zogeheten "Egyptische schaduwklok" gaat en niet om een Griekse of Babylonische, bij welke de schaduw om de "gnomon" heen draait. Hier wordt gesproken dat de schaduw omlaag gaat, wat het geval was bij Egyptische schaduwklokken, vaak werden deze gebouwd in de vorm van trappen (zie Figuur 3). In de rest van ons betoog gaan we er dan ook van uit dat met "graden" de treden van een trap wordt bedoeld.

Schaduwklok Jaipur (India) Egyptische Schaduwklok UC 16376

De Hypotheses

  1. Atmosferische Reflectie
    Onder atmosferische reflectie wordt de afbuiging van zonlicht verstaan door waterdeeltjes in de lucht. Het meest bekende fenomeen in deze categorie is de "regenboog" welke vaak na of tijdens een regenbui te zien is.
    1. Kleine kring van 22°
    2. Bijzon van kleine kring.
    3. Grote kring van 46°
    4. Zuil
    5. Parhelische kring
    6. Omhullende halo
    7. Circumzenithale boog.
    Een van deze atmosferische reflecties is de bijzon. We kunnen dit vergelijken met een ruit of een spiegel waar de Zon in wordt weerkaatst en daardoor een andere schaduw veroorzaakt bij een object. Deze bijzonnen kunnen soms erg helder zijn, en vooral als de Zon zelf nog eens bedekt is door een wolk een apart schaduwen spel veroorzaken. De duur van zo'n fenomeen is van een paar secondes tot hooguit een kwartier.
    Een probleem is echter dat een bijzon (van de kleine kring) slechts op 22° van de Zon bevindt en de zeldzame verschijning van een bijzon van de grote kring slechts op 46° van de Zon. Dit is in beide gevallen te weinig om de schaduw 10 treden terug te laten gaan.

     

  2. Een Zonsverduistering
    Er zijn 2 theorieën betreffende een zonsverduistering. De eerste theorie stelt dat vlak voor een zonsver-duistering de schaduw van de Maan er voor heeft gezorgd dat de schaduw 10 treden achteruit ging, Probleem is echter dat in dit geval er helemaal geen teruggang is maar dat er een totale schaduw is. De andere theorie baseert zich op deze totale schaduw en kijkt dan naar het astronomische taalgebruik. Nu blijkt dat er in zowel de Akkadische als Ugaritische literatuur voorbeelden zijn met dit taalgebruik. In het Ugaritische tablet KTU 1.78 wordt vermelding gemaakt van een zonsverduistering welke waarschijnlijk plaatsvond op 5 maart 1223 v.C.: In de 2de maand (=Maart) de poorten van de dag werden vernieuwd na de ondergang van de Zon door de poortwachter Rsp (= de god van de onderwereld; Mars?) En in Akkadische geschriften zien we vaak de term umu utarra wat betekent "de dag gaat terug". Dat past perfect met de opmerking achterwaarts doen keren. Tevens wordt in seculiere bronnen, zoals Flavius Josephus en de Babylonische Talmud, gesproken over een zonverduistering vlak voordat Merodach-baladan contact opneemt met Hizkia. Deze zonsverduistering vond plaats op 11 Januari 689 v.C.

Bovennatuurlijk fenomeen

Onder een bovennatuurlijk fenomeen, wordt bedoeld dat het niet verklaard kan worden met iets uit de natuur, Dat God dit kan valt niet aan te twijfelen, echter bij veel verschijnselen welke in Bijbel worden beschreven blijkt dat God vaak zich uit in natuurlijke verschijnselen, gezocht dient dan ook of dit op een andere manier is te vergelijken.


Aardbeving

Een van de hypotheses die proberen te verklaren dat de schaduw terugging op de zonnewijzer van Achaz is dat er een aardbeving plaatsvond. Op zich is dit geen vreemde gedachte, want in Israël zijn regelmatig aardbevingen. Als we het Bijbelboek Jesaja lezen, dan zien we dat hiervan regelmatig melding wordt gemaakt, zoals in de volgende passages: "Ik zal de hemel doen wankelen, de aarde raakt bevend van haar plaats" (Jes 13: 13), "De aarde zwalkt en waggelt als een dronkaard" (Jes 24:10) en "Want de HEER van de hemelse machten zal ingrijpen, met donder, aardschokken en oorverdovend lawaai, met wervelende stormen en een verterende vlammenzee." (Jes 29:6).
Bij aardbevingen gebeurt het regelmatig dat gebouwen ontzet worden, de fundamenten van hun plaats verschoven worden. Het is dan ook zeker een logische gevolgtrekking dat bij een aardbeving ook een zonnewijzer kan verschuiven. Het maakt dan niet uit of deze zonnewijzer een trap was, zoals de oude Egyptische schaduwklokken, of een ander soort zonnewijzer. Door deze verschuiving zal de schaduw, zover de zonnewijzer niet al te zwaar beschadigd is, een andere tijd aangeven.
De vraag die we ons moeten stellen, dat als aardbevingen zo regelmatig voorkomen, is het dan logisch dat deze aardbeving niet in wordt genoemd en dat Hizkia hier volledig aan voorbijgaat en het als een wonder ziet dat de schaduw is verschoven. Is het niet veel logischer dat hij de aardbeving, die precies op dat moment plaatsvond, een wonder zou vinden.


Rotatieverandering van de Aarde

De Aarde draait eens in de 24 uur om zijn eigen as, vanaf de Aarde bezien lijkt het dat de Zon vanuit het oosten opgaat en na een aantal uren weer in het westen ondergaat. Echter volgens sommige geleerden, zou er een verandering in de rotatie snelheid hebben plaatsgevonden. Aanwijzingen hiervoor vinden ze in de Bijbel bij de zonstilstand in Jozua (Jozua 10) en in het gedeelte waar de zonnewijzer van Achaz wordt beschreven.
Een vraag die je bij deze hypothese direct stelt is wat de invloed van zo'n rotatie verandering op de Aarde heeft. Je kunt dit het beste vergelijken met een auto die op een rotonde rijdt en die plotseling op de rem trapt. Als eerste merk je als passagier of bestuurder dat je naar voren wordt gedrukt, daarnaast zul je merken dat door de middel vliedende krachten dat je naar de buitenkant van de rotonde "vliegt". Een zelfde effect is als je een emmer met water ronddraait en deze plotseling loslaat, je zult merken dat deze van je afgaat. Deze zelfde krachten gelden ook voor de Aarde, Israël zou door de inhoud van de Middellandse Zee bedolven worden. Het westelijke gedeelte van Europa en Afrika zouden bedolven worden door de grote hoeveelheden water uit de Atlantische Oceaan. Hier is echter geen sprake van in de geschiedenis en er zijn ook geen archeologische vondsten van zo'n catastrofe gevonden. Vandaar dat we deze theorie moeten afwijzen en onderzoeken of er een andere mogelijkheid is.
Verschillende aanhangers van deze hypothese zagen ook dit probleem en kwamen met een aangepaste versie: De aarde zou niet alleen een rotatie verandering hebben ondergaan, maar op het zelfde ogenblik zou de aarde ook naar een andere baan om de zon zijn gegaan. Ook dit levert problemen op, want niet alleen de aarde maar ook de maan zou diezelfde verandering van baan moeten hebben ondergaan. Daarnaast is er nog een ander probleem, als de aarde naar een andere baan zou gaan, dan zou dit direct van invloed zijn van allerlei factoren als verandering van temperatuur en de daarbij behorende weersveranderingen. Los van deze vragen is er nog een die gesteld moet worden, waardoor is deze verandering van baan ontstaan? Is dit door de zwaartekracht van andere planeten die ook uit hun baan waren (Venus, Mars) zoals sommige Velikovskianen stellen? Waarom is er dan zo weinig hierover terug te vinden in de overgeleverde bronnen van andere culturen. De Babyloniërs zwijgen in alle (toenmalige) talen en ook bij de Chinezen is niets terug te vinden. De Dresden Codex van de Maya's welke veel gegevens bevatten over Venus en Mars en hun bewegingen laten geen afwijkingen zien. Tot slot zouden we verwachten dat deze schaduwteruggang ook bij andere volken vermeld zou zijn. Dit laatste is niet het geval, de paar overleveringen die er zijn komen daarnaast niet overeen met de periode dat Hizkia regeerde.
De verklaring dat de Zon van plaats veranderde, geeft dezelfde problemen als hierboven vermeld, naast de vraag waardoor de Zon dan plotseling van positie zou zijn veranderd. Als dit door een andere ster zou zijn gebeurd, is de kans bizonder klein dat de Aarde dit had overleefd.


Aangemaakt 21 augustus 2005



Commentaar

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!