‹ Opwekkingsliederen versus gezangenHebraïsmen: Lazarus ›
Acrostichon
Gepubliceerd op 30-04-2006

In de Bijbel vinden we verschillende vormen van dichtvorm, één die vooral in de Psalmen wordt gebruikt is het acrostichon. Een acrostichon (ook wel naamdicht of lettervers) is een gedicht waarvan bepaalde, meestal de eerste, letters van iedere regel of strofe achter elkaar gelezen zelf ook een woord of zin vormen.
Update: Of de letters van een alfabet volgen.

Acrostichon is de samenvoeging van de Griekse woorden akros (uitstekend) en stichos (rij, vers).

Het bekendste voorbeeld uit de Nederlandse literatuur is de tekst van het Nederlandse volkslied, het Wilhelmus, waarvan de eerste letters van de orginele coupletten samen de naam 'Willem van Nassov' vormen (Tegenwoordig is dat 'Willem van Nazzov').

Helaas is deze dichtvorm in veel vertalingen verdwenen, een grote uitzondering is de Naardense Bijbel, die getracht heeft dit te behouden door vervangende Nederlandse woorden te vinden. Soms komt dit wat krampachtig over, maar geeft wel een goede indruk van de Hebreeuwse dichtkunst. De Statenvertalers zaten met het zelfde probleem en kozen er voor om (in schuine letters) de Hebreeuwse letters te schrijven, helaas hebben ze dit niet overal gedaan (bv. Nahum 1)

Deze dichtkunst is ondermeer toegepast in de Psalmen (Psalm 9; 10;; 25; 34; 37; 111; 112; 119; 145), in de onderwijzing van Lemuël (Spr 31:10-31), in de eerste vier gedichten in Klaagliederen (Kl 1; 2; 3; 4) en tot slot in het eerste hoofdstuk van Nahum.

In sommige Psalmen zien we dat er letters worden overgeslagen, voorbeelden zijn Psalm 145 waar de נ nun afwezig is, Psalm 34 (de ו waw), Psalm 25 (de כ kaf, terwijl de ו waw dubieus is), en Psalm 9-10 waar we verschillende letters missen.

Hieronder Psalm 111:


1.
הַ֥לְלוּ יָ֨הּ
אֹודֶ֣ה יְ֭הוָה בְּכָל־לֵבָ֑ב
בְּסֹ֖וד יְשָׁרִ֣ים וְעֵדָֽה׃
2.
גְּ֭דֹלִים מַעֲשֵׂ֣י יְהוָ֑ה
דְּ֝רוּשִׁ֗ים לְכָל־חֶפְצֵיהֶֽם׃
3.
הֹוד־וְהָדָ֥ר פָּֽעֳלֹ֑ו
וְ֝צִדְקָתֹ֗ו עֹמֶ֥דֶת לָעַֽד׃
4.
זֵ֣כֶר עָ֭שָׂה לְנִפְלְאֹתָ֑יו
חַנּ֖וּן וְרַח֣וּם יְהוָֽה׃
5.
טֶ֭רֶף נָתַ֣ן לִֽירֵאָ֑יו
יִזְכֹּ֖ר לְעֹולָ֣ם בְּרִיתֹֽו׃
6.
כֹּ֣חַ מַ֭עֲשָׂיו הִגִּ֣יד לְעַמֹּ֑ו
לָתֵ֥ת לָ֝הֶ֗ם נַחֲלַ֥ת גֹּויִֽם׃
7.
מַעֲשֵׂ֣י יָ֭דָיו אֱמֶ֣ת וּמִשְׁפָּ֑ט
נֶ֝אֱמָנִ֗ים כָּל־פִּקּוּדָֽיו׃
8.
סְמוּכִ֣ים לָעַ֣ד לְעֹולָ֑ם
עֲ֝שׂוּיִ֗ם בֶּאֱמֶ֥ת וְיָשָֽׁר׃
9.
פְּד֤וּת ׀ שָׁ֘לַ֤ח לְעַמֹּ֗ו
צִוָּֽה־לְעֹולָ֥ם בְּרִיתֹ֑ו
קָדֹ֖ושׁ וְנֹורָ֣א שְׁמֹֽו׃
10.
רֵ֘אשִׁ֤ית חָכְמָ֨ה ׀ יִרְאַ֬ת יְהוָ֗ה
שֵׂ֣כֶל טֹ֖וב לְכָל־עֹשֵׂיהֶ֑ם
תְּ֝הִלָּתֹ֗ו עֹמֶ֥דֶת לָעַֽד׃


Tags: Uncategorized

Commentaar

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!


Mede mogelijk dankzij

Livius Onderwijs