Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Een van de meest elegante katachtigen is de Panter (Panthera pardus) ook wel Luipaard of Pardel genoemd. De leefomgeving van dit dier is heel Afrika (met uitzondering van de Sahara), het Midden-Oosten en het zuidelijke gedeelte van Azië, zij het vrijwel overal schaars. Deze katachtige is in 2 variëteiten aanwezig in Israël. De kleine Panthera pardus nimr met een gewicht van 32 kg (de vrouwtjes 23-25 kg) komt voor in de Negev en de Judea woestijn. Zijn grotere broer, de Panthera pardus tulliana met een gewicht van 80 kg en in Gallilea voorkomt. In mijn diensttijd begin jaren 80 in de Libanon werden we gewaarschuwd dat we deze panters tegen het lijf konden lopen. Helaas (gelukkig!) is dit nooit voorgekomen.
Uit bovenstaande foto blijkt dat een van de prooidieren van de panter de klipdas is. Naast de klipdas houdt hij van hazen, apen, jakhalzen, knaagdieren, vogels, slangen, vissen tot zelfs insecten. Maar ook grotere dieren als herten, zwijnen en geiten versmaad hij niet. De panter jaagt voornamelijk 's ochtends vroeg, of in de avondschemering. Overdag slaapt hij meestal. Meestal beloert de panter zijn prooi vanuit een hinderlaag (een boom of andere hoge plek) of besluipt het zijn prooi met dodelijke rust en behendigheid. Heeft het zijn prooi gevangen dan neemt het dier zijn mee een boom in en eet hem daar op.
Dat deze dieren ook intelligent zijn blijkt uit de vele waarnemingen. In het Serengeti park (Afrika) heeft men kunnen zien dat panters hun natuurlijke angst voor mensen, waardoor ze zich elders altijd schuil houden, hebben afgelegd en zich gedroegen alsof er geen terreinwagen met mensen bestond. Zo is zelfs geconstateerd dat een panter een keer tijdens de jacht op een rietbok, gebruik maakte van een terreinwagen door zich hierachter te verschuilen en van daar een aanval op zijn prooi te doen. Een ander geval van hun intelligentie werd tentoongespreid in de dierentuin van Tel Aviv, waar een panter zichzelf heeft aangeleerd haar kooi te openen. Met haar poot haalde ze de kling voorzichtig en nauwkeurig van het slot. De beheerders kwamen daarachter doordat ze spionagecamera's geplaatst hadden om erachter te komen wie iedere nacht de kooi opende, het beest werd immers iedere ochtend buiten haar kooi aangetroffen. (Zie de video)
In het Oude Testament wordt het dier נָמֵ֖ר (Nameer) genoemd, bekend is de spreuk "Zal ook een Moorman zijn huid veranderen? of een luipaard zijn vlekken?" (Jer 13:23) waarin hun vlekken worden geroemd, hun snelheid wordt geprezen in "Want zijn paarden zijn lichter dan de luipaarden" (Hab 1:8). Over het leefgebied wordt gesproken in Hooglied: "van de bergen der luipaarden" (Hoogl 4:8) en ook de plaats "wateren van Nimrim" (Jes 15:6; lett. De wateren van de panters) is een aanduiding, dat regelmatig panters daar kwamen drinken. In feite is de panter één van de weinige katachtigen die verzot is op water, in Israël is de moeraskat (Felis chaus) de enig ander kat die deze liefhebberij deelt. In Jozua lezen we over een andere plaats Beth-nimra (Joz 13:27; Huis van de panters). Uit de benaming van deze plaatsen blijkt dat de panters geduchte roofdieren waren en regelmatig in contact kwamen met mensen. Dit blijkt ook uit de waarschuwing van de profeet Hosea "als een luipaard loerde Ik op den weg" (Hos 13:7). Ook Jeremia waarschuwd hierover: "een luipaard waakt tegen hun steden" (Jer 5:6).
Een toekomstig beeld over de panter wordt gegeven in Jesaja waar "de luipaard bij den geitenbok [zal] nederliggen" (Jes 11:6). Daniel spreekt in zijn visioen over "een ander dier, gelijk een luipaard, en het had vier vleugels eens vogels op zijn rug; ook had hetzelve dier vier hoofden, en aan hetzelve werd de heerschappij gegeven." (Dan 7:6), dit beeld wordt later in het Nieuwe Testament weer gebruikt "En het beest dat ik zag, was een pardel gelijk, en zijn voeten als eens beers voeten, en zijn mond als de mond eens leeuws; en de draak gaf hem zijn kracht, en zijn troon, en grote macht." (Opb 13: 2). De pardel is het oude woord voor panter, afgeleid van het Grieks παρδαλει (pardalei).
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
