In 2017 wordt het begin van de Reformatie 500 jaar geleden groots gevierd. In dat kader heeft de Joodse gemeenschap aan de PKN gevraagd of zij ter gelegenheid van deze herdenking excuus wil aanbieden voor de vreselijke woorden die Luther aan tegen het einde van zijn leven zei over de Joden. Nu is dat ook gebeurd en te lezen in de verschillende media.

Op zich lijkt dit een goed gebaar, want vooral in zijn boek "De Joden en hun leugens", maakte Luther het behoorlijk gortig en hoewel Luthers antisemitisme door theologen altijd is gebagatelliseerd, toont R. Süss aan dat diens aversie tegen de Joden een structureel karakter draagt en reeds aantoonbaar is in zijn vroegste geschriften. Het is om die reden dan ook goed dat de PKN afstand neemt van Luther's stellingen.

Toch blijf ik met een dubbel gevoel zitten, want was het niet dezelfde PKN die vorig jaar nog openlijk afstand heeft genomen van de band met Israël? Met andere woorden, Jezus was misschien een Jood maar heeft verder niets met Israël te maken? Waarom ondersteunen en omhelzen ze nog steeds antisemitische groeperingen als Sabeel?

Zou het niet veel logischer zijn om eerst afstand te doen van hun eigen antisemitische gevoelens en daar openlijk afstand van te doen, dan van 500 jaar oude uitspraken?

Verdere bronnen:

• Maarten Luther, The Jews and their lies, , [2004]
• Harry Oelke, Martin Luthers »Judenschriften«, Die Rezeption im 19. und 20. Jahrhundert, [2016]
• R. Suss, Luthers theologisch testament, over de Joden en hun leugens : inleiding, vertaling, commentaar, [2010]

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij