Wekelijks lezen we in de media wel van vondsten die de Bijbel zouden ontkrachten, maar hoeveel van deze vondsten hebben uiteindelijk de toets van de kritiek doorstaan.

Zo werd tijdens een conferentie van het Bethlehem Bible College kort geleden gesteld dat nergens in de oorspronkelijke Bijbel en andere oude manuscripten een verwijzing was naar de Joden of dat Jezus een Jood was. Dit is makkelijk te weerleggen want er zijn vele manuscripten en eeuwenoude Bijbels in de grondtekst te vinden op internet en iedereen die een beetje Grieks en Hebreeuws kent zal constateren dat dit een op niets gebaseerde stelling is. Moeilijker wordt het met pas gevonden (delen van) manuscripten, er zijn nl. veel fraudeurs omdat veel geld kan worden verdient met deze “vondsten”, terwijl aan de andere kant ook goedwillenden zonder kennis van zaken soms bewijsmateriaal vernielen zonder dat ze zich er van bewust zijn. Voordat we dan ook enthousiast worden bij een nieuwe ontdekking is het belangrijk om te controleren of zo'n document echt is. Ik heb getracht hieronder (zonder volledig te zijn) een aantal criteria op te stellen, waaraan zo'n manuscript moet voldoen:

• Is de originele vindplaats bekend (zo ja, dan kan worden gezocht naar meer materiaal, of bewijzen die de authenticiteit van het manuscript ondersteunen);
• Is degene die het heeft gevonden betrouwbaar (in veel gevallen zijn het anonieme handelaren, waardoor de herkomst van het manuscript niet valt te achterhalen);
• Zijn degenen die het hebben onderzocht specialisten en betrouwbaar (regelmatig komt het voor dat de genoemde personen geen kenners zijn);
• Is de tekst vrij gegeven, zodat ook andere deskundigen het kunnen controleren (alleen al deze houding geeft aan dat de onderzoekers of degenen die het hebben gevonden;
• Is onderzoek gedaan naar het papyrus/perkament op ouderdom (op zich bewijst dit niets want het kan voorkomen dat een fraudeur een oud perkament heeft gebruikt, maar ook daar valt nog iets uit op te maken);
• Is onderzoek gedaan naar de samenstelling van de inkt op ouderdom (zie punt hierboven);
• Is onderzoek gedaan naar de tekst en vergeleken met andere betrouwbare en vergelijkbare teksten uit die tijd;
• Is grammaticaal en stilistisch onderzoek gedaan naar de tekst en zijn hier opmerkingen over;
• Komt de inhoud overeen met de tijd waarin het document geschreven zou zijn. (iets uit 1000 n.C. over specifieke zaken uit het leven van Christus welke niet in eerdere bronnen voorkomen is onbetrouwbaar);
• Is onderzoek gedaan naar de tekst en vergeleken met hedendaagse tekstkritische teksten (slechte fraudeurs willen nog wel eens een stukje “citeren” hieruit)

En als zo'n pas gevonden manuscript aan deze eisen voldoet wil dat dan zeggen dat de inhoud ervan waar is. Zoals ook bij veel moderne boeken bestaat de mogelijkheid dat wat er staat niet waar is, het kan een onderdeel van een (verzonnen) verhaal zijn, of de schrijver probeerde een bepaalde persoon of groepering zwart te maken of in het gunstigste geval was niet bekend met alle feiten en schreef iets te goedertrouw op zonder te controleren of het waar is. Moderne onderzoekers zijn dan ook genoodzaakt om zo'n manuscript te vergelijken met ander materiaal wat uit diezelfde periode aanwezig is en dat gaat om het zelfde onderwerp. In de meeste gevallen is dit niet aanwezig, wat dan strikt genomen betekent dat er een constatering is gemaakt waar geen directe conclusies aan kan worden verbonden.

Een belangrijke vraag is dan ook hoe we als gelovigen met dit soort ontdekkingen moeten omgaan. Tijdens een discussie over dit onderwerp werd meteen als stelling geponeerd “What if this is real..? it would change so much!” Zelf constateer ik dat de afgelopen 2000 jaar er veel kritiek is geweest op de Bijbel en dat vooral de laatste 200 jaar vaak de Bijbel als onbetrouwbaar wordt afgeschilderd. Natuurlijk we weten een heleboel niet en er zijn nog een heleboel open vragen, maar dat is nog geen reden om te zeggen dat de Bijbel niet waar is. Zo verscheen er kortgeleden een lijst met 50 mensen die in de Bijbel voorkomen en waarvan door opgravingen is bevestigd dat ze bestonden, opvallend is dat verschillende van deze personen hiervoor als “fantasiepersonen” werden beschouwd. Hetzelfde geldt voor vele plaatsen, gebeurtenissen als oorlogen, culturele en sociologische omstandigheden welke in de loop der tijd door de wetenschap zijn bevestigd. In al dat onderzoek is tot nu toe nog nooit iets naar voren gekomen die de Bijbel volledig onderuit haalde, of iets gedetailleerder het geloof onderuit zou halen. Ik verwacht dan ook niet dat zoiets dan ook zal gebeuren, ondanks wat er in de populaire en niet wetenschappelijke media wordt gesuggereerd.

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij