Looft Hem met de trommel en fluit; looft Hem met snarenspel en orgel!

Psalm 150:4 (SV)

Een van de hot-items en dan vooral in traditionele kerken is het orgel, voor hen is dit het "heilige muziekinstrument" dat tijdens de eredienst bespeelt moet worden. Tijdens discussies wordt dan vooral verwezen naar bovengenoemde tekst en dan in de versie van de Statenvertaling, want andere vertalingen zouden dit instrument zomaar veranderd hebben. Deze keer wil ik dan ook in mijn reeks over muziek en muziekinstrumenten in de Bijbel dit bewuste instrument behandelen.

Het bewuste woord dat in de Statenvertaling met orgel en andere vertalingen met fluit is vertaald is in het Hebreeuws Ugav en komt maar een paar keer voor in de Bijbel. Zo lezen we dat de uitvinder van de muziek Jubal dit instrument bespeelde (Gen. 4:21), waarmee het meteen een van de oudste muziekinstrumenten is die in de Bijbel worden genoemd. Daarnaast wordt het nog tweemaal genoemd in Job (21:12; 30:31). Alle passages geven geen duidelijk beeld of het een blaas- of een snaarinstrument is geweest. Veel commentaren denken dat het een blaasinstrument is geweest omdat dit volgens de context (als tegenstelling tot het snaarinstrument) het beste past. Volgens Onkelos (35-120 n.C.), die de Thora naar het Aramees vertaalde, zou het een soort panfluit zijn geweest.

De vraag is dan ook hoe kwamen de Statenvertalers er dan bij om het met orgel te vertalen. In hun kanttekeningen geven ze al aan dat de betekenis van het instrument onzeker is. Daarnaast is het belangrijk om te weten dat in de tijd het begrip orgel ook de betekenis had van een muziekinstrument in het algemeen. We moeten dan ook constateren dat de vertalers een zeer correct neutraal woord hebben gebruikt, die pas eeuwen later in sommige kerkelijke kringen verkeerd is opgevat.

Dat ons bekende kerkorgel niet in de Bijbel voorkomt, wil natuurlijk absoluut niet zeggen dat deze dus niet tijdens de eredienst gebruikt mag worden.

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij