Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Een priem of els is een stuk gereedschap dat bestaat uit een metalen stift met een scherpe punt en wordt toegepast om een (klein, ondiep) gaatje in een voorwerp te prikken.
Het gereedschapsstuk wordt tweemaal in de Bijbel genoemd om het oor te doorboren van een slaaf als die vrijwillig besluit om voortaan bij zijn meester te blijven (Ex. 21:6; Deut. 15:17 †). Hierbij is opvallend dat een slaaf (of slavin) deze keuze krijgt, omdat in omliggende landen uit die tijd een slaaf per definitie altijd het bezit was van een eigenaar en vrijlating een grote uitzondering was. Tevens valt op dat in Codex Hammurabi we lezen dat als een slaaf ontkent dat hij een slaaf is zijn oor wordt afgesneden (Codex Hammurabi, 282), terwijl hier deze doorboring juist een teken is dat de slaaf vrijwillig heeft ingestemd om slaaf te zijn.
Hebreeuws מַרְצֵעַ H4836 marṣēaʿ "priem", afgeleid van רָצַע H7527 rāṣaʿ "doorboren" met prefix מַ◌ (E. Klein, p. 386). Ook in het hedendaags Hebreeuws wordt met marṣēaʿ een priem of els bedoeld (J. Pimentel, p. 274).
Het onderscheid tussen een priem en een els is dat de stift van een priem vierkant is met een vierkante punt en die van een els rond is met een ronde punt. Tegenwoordig worden de namen veelal zonder onderscheid door elkaar gebruikt.
De priem is een van de oudste gereedschappen. De eersten waren gemaakt van botten, die waarschijnlijk voornamelijk werden gebruikt bij de vervaardiging van bontkleding. Diverse vondsten van dit soort priemen uit de Bandkeramische cultuur (5500 - 4400 v.C.) zijn teruggevonden. Ook de bekende gletsjermummie Ötzi had een priem (of een naald) van bot bij zich (PLOS ONE, 13(6)).
In Tel Tsaf (ten zuid-oosten van Beth Shean) is in een graf een koperen priem gevonden (LiveScience, 22 augustus 2014; Newser, 25 augustus 2014) en welke als een van de oudste metalen priemen (ca. 5100-4600 v.C.) wordt beschouwd.
In het wapen van de voormalige gemeente Evingsen (Duitsland) is een priem afgebeeld en stond symbool voor de lokale nijverheid, die jarenlang werd bepaald door de productie van schoenartikelen, waaronder vooral priemen.
Aangemaakt 3 juni 2023, laatst bijgewerkt 10 juni 2023
  |
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
