Dit is een gastbijdrage van professor Aren M. Maeir, verbonden aan de Bar-Ilan Universiteit (Israël) en leiding geeft aan de opgravingen in Tell es-Safi/Gath.

Indrukken van een bezoek aan de plaatsen van de bloedbaden van 7 oktober

Het vers in de titel, uit Psalm 23:4, en het hele hoofdstuk waaruit het is afgeleid (“De Heer is mijn herder”), worden elke sabbat door Joodse gemeenschappen gereciteerd, en door veel Joodse en Christelijke gemeenschappen bij begrafenissen. Dit hoofdstuk, met zijn krachtige boodschap, heeft reeds als kind aan de basis van mijn bewustzijn gestaan. Meer dan eens, toen ik me in een beangstigende of verdrietige situatie bevond, herinnerde ik me deze passage.

Sinds de bloedbaden uitgevoerd door HAMAS op 7 oktober 2023, en sinds ik enkele van de plaatsen van deze gruwelijke misdaden twee en een halve week nadat ze plaatsvonden bezocht, heeft dit vers een geheel nieuwe – en gruwelijke – betekenis voor mij gekregen.

Ik bezocht drie verschillende locaties: het muziekfestival in de buurt van kibboets Re’im, en privéwoningen in kibboets Kfar Aza en kibboets Be’eri.

Ik kwam daar met verschillende petten op: als een bezorgde en geschokte Israëliër – een zoon, een echtgenoot, een vader en een grootvader, een mens die probeert te begrijpen hoe zulke gruwelijke dingen hebben kunnen gebeuren, en als een archeoloog, die gewoonlijk tekenen van geweld en de dood ziet, die door eeuwen of millennia zijn gefilterd, waardoor de klap wordt ‘verzacht’.

Op de plaats van het muziekfestival zag ik de grote open ruimte waar honderden en honderden mensen, jonge volwassenen, gezinnen met jonge kinderen en muziek- en vredesliefhebbers van alle leeftijden, achtergronden en afkomsten, in paniek vluchtten voor de HAMAS terroristen die op hen schoten. Overal om ons heen konden we hun schoenen en tassen zien, hun ondergoed en cosmetica, het babyspeelgoed en de veiligheidszitjes, die ze lieten vallen en achterlieten terwijl ze in paniek wegrenden. De terroristen, die hen aan alle kanten omsingelden, en op hen joegen, welke honderden neerschoten, verkrachtten en vermoordden vervolgens meisjes en vrouwen, en namen vervolgens tientallen gevangenen mee terug naar Gaza. Sommige van de festivaldeelnemers probeerden zich te verstoppen in koelkasten die in de bars en eetkraampjes op het festival stonden, en de terroristen gingen systematisch langs elke koelkast en maakten die open en schoten degenen die zich daar in grote angst hadden verstopt neer. Dit bloedbad werd niet toevallig uitgevoerd – verschillende rapporten geven aan dat de timing van de HAMAS aanval hen in staat zou stellen het festival aan te vallen – en dit was in feite een van de eerste doelwitten van hun aanval.

We gingen toen naar kibboets Kfar Aza, gelegen vlak naast de grens met de Gazastrook, en een van de eerste plaatsen die werd aangevallen. Honderden terroristen bestormden de kibboets en urenlang vocht alleen het lokale civiele responsteam terug – van wie de meesten het niet overleefden.

Hoewel de lichamen van de vermoorde Israëliërs – en van de terroristen die waren omgekomen tijdens hun aanval op de kibboets – al waren verwijderd, kon hier tastbaar bewijs van de verschrikkelijke terreur worden gezien. Direct naast de plek waar de HAMAS terroristen de kibboets binnenstormden, lag een kleine wijk, bestaande uit een kleine weg met aan weerszijden huizen en appartementen, ongeveer twintig in totaal. Dit was de buurt waar de jongvolwassenen van de kibboets woonden. De moordzuchtige terroristen gingen van huis tot huis, appartement voor appartement, en vermoordden de bewoners.

Ik zag bloed en hersenen gespetterd op de vloeren, muren en ramen; Ik zag een bank met een grote bloedvlek op de rugleuning, en een kogelgat dat liet zien hoe de persoon die op de bank zat, was neergeschoten, en precies boven de bank, ter hoogte van het hoofd van de persoon, en een kogelgat in de muur en bloed en hersenen spatten op de muur; en in de volgende kamer, de zogenaamde ‘veilige kamer’, die als schuilplaats diende, waren bloedvlekken op de matras en de vloer het bewijs van weer een moord. Dit waren de scènes in kamer na kamer. Mensen die gevangen zitten in hun huizen, zich in paniek verstoppen in veilige kamers, en moordzuchtige terroristen die binnenstormen en hen vermoorden, zonder genade of morele wroeging.

De geur van de dood was overal – een sterke en overweldigende combinatie van opdrogend bloed, rook, buskruit en verbrand hout.

Terwijl ik in dit bloedbad en deze ruïnes stond, kon ik niet anders dan denken dat dit de “vallei van de schaduw en van de dood” was! Dit was wat het betekent – niet op een theoretische manier, en zelfs niet door te kijken naar andere plaatsen van bloedbaden uit relatief recente tijden (zoals de Holocaust, de Killing Fields (Cambodia) of soortgelijke plaatsen). Hier kon ik de werkelijke overblijfselen van de vermoorde mensen zien, bewijs van hun leven voordat ze werden afgeslacht, en de bezienswaardigheden en geuren van hun vreselijke dood.

Vervolgens gingen we naar kibboets Be’eri, ook een plek waar een onbeschrijfelijk bloedbad en moorddadige chaos had plaatsgevonden. Hier zag ik gezinswoningen die samen met hun bewoners waren afgebrand, aangezien de families in hun veilige kamers bleven en niet naar buiten kwamen, en terwijl de HAMAS terroristen deze huizen volledig plat brandden, werden de bewoners daar levend verbrand.

In sommige huizen was de verwoesting zo groot dat de stoffelijke resten van de bewoners in de as lagen en niet konden worden geïdentificeerd. Om te helpen bij het identificeren van de overblijfselen van al die vermoorde mensen hielpen mijn collega's van de Israel Antiquities Authority, waarbij ze archeologische technieken gebruikten om de overblijfselen van de vermoorde mensen te vinden. Ik was in de gelegenheid om mijn dappere collega's dit onbeschrijfelijk zware en hartverscheurende werk te zien uitvoeren, soms onder vijandelijk vuur! Hoewel ik vaak overblijfselen heb opgegraven van mensen uit de Oudheid die het slachtoffer waren van dood en vernietiging, werd dit hier uitgevoerd bij mensen die minder dan drie weken geleden waren vermoord. De archeologen zijn er bij het doorzoeken van de overblijfselen in deze huizen in geslaagd om botten en tanden van enkele overledenen te vinden, wat identificatie – en begrafenis – mogelijk zal maken. Er is een nieuw soort archeologie geboren: de archeologie van het terrorisme…

Misschien wel het moeilijkste en meest verontrustende tafereel dat ik zag, tussen alle verschrikkelijke beelden van bloed, hersenen, bloedbad en vernietiging, welke plaatsvond in een van de huizen in Be'eri. Toen we het huis naderden, hing er opnieuw een sterke alles doordringende doodslucht. Op de veranda, voor de hoofdingang van het huis, lag een grote plas gestold bloed. Tussen dit bloed zag ik een vleesmes, twee messen en een hamer, de wapens die werden gebruikt om de persoon te doden wiens bloed op de grond lag. Ik ging het huis binnen en vlak achter de hoofddeur, naast de eettafel, lag er nog een grote bloedvlek op de vloer, met daarin een groot mes – wederom een wapen dat werd gebruikt om dit slachtoffer te vermoorden. Toen we verder het huis binnengingen, waren er in de ‘veilige kamer’ grote bloedvlekken op het matras van het bed in die kamer en overal waren spetters bloed om mij heen zichtbaar. Hier was een gruwelijk, onbeschrijfelijk bewijs van de moord op een heel gezin.

Het allerbelangrijkste is dat dit waarschijnlijk niet werd gepleegd door de ‘Nukhba’-terroristen (de elite-eenheid van de HAMAS) die de aanval leidden, maar zeer waarschijnlijk door de reguliere Gazanen die hen volgden, nadat de verschillende gemeenschappen waren overwonnen. Deze inwoners van Gaza doodden, verkrachtten, plunderden en namen op eigen gelegenheid gevangenen. Ze doodden niet met reguliere wapens – ze doodden met het huishoudelijke keukengerei dat ze vonden.

Terwijl ik buiten dit huis stond, op adem probeerde te komen en hard werkte om niet in te storten, dacht ik aan het gedicht dat Haim Nahman Bialik, de Israëlische nationale dichter, schreef nadat hij getuige was geweest van de Kishinev pogrom van 1903. Dit gedicht, ‘De Stad der Slachting”, werd een iconische tekst in het vroege zionisme.

Hier is een fragment uit de Nederlandse vertaling van dit Hebreeuwse gedicht:

Sta op, ga naar de Stad der Slachting en kom naar de rechtbank,
Met je ogen zul je het zien en met je hand de hekken aanraken
Het geronnen bloed en de gestolde hersenen
Op de bomen en op de stenen en op het pleisterwerk van de muren

Ga naar de ruïnes, naar de gapende gaten,
Naar muren en haarden, verbrijzeld als door de donder:
In de diepte knetterde de explosie, de gaten worden groter,
De blootliggende zwarte steen en de naaktheid van de verbrande baksteen,

Zij zijn als open gaten vol van menselijke en zwarte wonden
Voor wie geen geneesmiddel en geen dokter bestaat,
Laat je voeten in het pluis zinken en struikel over de heuvels
Van scherven vaatwerk, gescheurde vodden en vernietigde boeken en boekrollen,

Beetje bij beetje werden ze vergaard door zware arbeid – en in een flits,
Is alles vernietigd…

Hoewel er bij deze pogrom minder dan vijftig Joden werden vermoord, had het een diepgaand effect op de moderne geschiedenis van het Joodse volk. Op 7 oktober was het dodental ongeveer 30 keer erger! Het is duidelijk dat deze verschrikkelijke gebeurtenis een keerpunt zal zijn in de Joodse geschiedenis, en misschien wel in de wereldgeschiedenis. De tijd zal het leren.

Ik hoorde ook uit de eerste hand berichten over de ongelooflijke moed van de burgers in de verschillende gemeenschappen, van IDF-soldaten en -officieren, die dapper vochten, tegen onuitsprekelijke verwachtingen, tijdens de aanvallen, waarbij honderden burgers werden gered. Ik sprak met leden van het civiele eerstehulpteam van kibboets Be’eri. Hoewel het team uit slechts ongeveer tien leden bestond, van wie de meesten alleen gewapend waren met pistolen, en die tijdens de gevechten verschillende leden van het team verloren, slaagden ze er vanaf het begin in om de terroristen te verslaan, zonder vrijwel enige hulp van de IDF, van de vroege ochtend tot laat in de middag. Hoewel ze de terroristen er niet van konden weerhouden bijna honderd kibboetsleden te vermoorden, slaagden ze er dankzij hun grote moed wel in om honderden anderen te redden. Als ooit iemand een eremedaille verdiende, zou die naar de leden van deze civiele eerstehulpteams moeten gaan!

Ik had geluk. Ik was niet op een van deze locaties tijdens deze verschrikkelijke terreuraanslagen. Ik werd op zaterdag 7 oktober wakker, zoals elke normale dag, en realiseerde me pas dat er iets mis was toen de luchtalarmsirenes constant afgingen vanwege de rakettenzee die vanuit Gaza werd afgevuurd. Ik was niet aanwezig toen deze gruwelijke terroristen vreedzame burgergemeenschappen aanvielen, waarbij ze honderden honderden zuigelingen, kinderen, mannen, vrouwen, ouderen en zieken vermoordden, verkrachtten, martelden en ontvoerden.

Ik had geluk. Echter, als ik deze locaties bezoek, waar zulke moorddadige, barbaarse aanvallen hebben plaatsgevonden, en het gruwelijke bewijs zag van de moorddadige razernij – het bloed en de hersenen, de vernietiging en verbranding – zal ik nooit meer dezelfde zijn – in een van de hierboven genoemde ‘petten’. Ik eindigde deze dag in een staat van afgrijzen en kon niet helder nadenken. Het enige wat ik wilde was huilen. Ik kwam thuis, trok mijn kleren en schoenen uit, die nog steeds naar dood en verderf stonken, deelde enkele van mijn emoties met Adina, mijn partner, en viel in slaap.

Maar 's ochtends werd ik wakker en besloot dat ik mijn eerste gevoelens hierover moest opschrijven – die je hier ziet – en hopelijk zal ik binnenkort nog wat meer schrijven, en dan zullen we de films tonen die filmmaker Yuval Pan ter plaatse heeft gemaakt en zullen we proberen enkele van de verschrikkingen die we zagen aan de wereld over te brengen.

Mogen de slachtoffers van dit barbaarse bloedbad in vrede rusten; mogen de gewonden genezen, zowel lichamelijk als geestelijk; en mogen de ontvoerden zonder enige vertraging terugkeren.

En mogen de terroristen, hun bemiddelaars en aanhangers, met de dood worden gestraft!

Het artikel is met toestemming overgenomen.
Het origineel is te vinden op The Tell es-Safi/Gath Archaeological Project Official (and Unofficial) Weblog

Update: Een geografisch overzicht van de pogrom is hier te zien.

Update:

• The Archaeology of Terrorism
• The City of Slaughter at Kfar Aza
• A family murdered at Kibbutz Be'eri
• Scenes of massacre at the music festival

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij