Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
| SV | En hij keerde zich achterom, en hij zag ze, en vloekte hen, in den Naam des HEEREN. Toen kwamen twee beren uit het woud, en verscheurden van dezelve twee en veertig kinderen. |
| WLC | וַיִּ֤פֶן אַֽחֲרָיו֙ וַיִּרְאֵ֔ם וַֽיְקַלְלֵ֖ם בְּשֵׁ֣ם יְהוָ֑ה וַתֵּצֶ֨אנָה שְׁתַּ֤יִם דֻּבִּים֙ מִן־הַיַּ֔עַר וַתְּבַקַּ֣עְנָה מֵהֶ֔ם אַרְבָּעִ֥ים וּשְׁנֵ֖י יְלָדִֽים׃
|
| Trans. | wayyifen ’aḥărāyw wayyirə’ēm wayəqaləlēm bəšēm JHWH watēṣe’nâ šətayim dubîm min-hayya‘ar watəḇaqqa‘ənâ mēhem ’arəbā‘îm ûšənê yəlāḏîm: |
Algemeen
Zie ook: Beer, Wouden (Bossen)
Beren
- Het gaat hier om de Ursus arctos syriacus, de Syrische bruine beer. Deze dieren kwamen in deze omgeving veelvuldig voor (zie ook 1 Sam. 17:34-37). Hoewel ze in het algemeen weinig aanvallen op mensen doen, kan het dier agressief worden als het een jong bij zich heeft. Interessant is dat Elisa ‘langs de weg omhoog ging’ (vs. 23). Blijkbaar waren de jongens boven Elisa. Ironisch is dat deze beren bijna altijd opwaarts in de aanval gaan. Dan kunnen ze een grotere snelheid ontwikkelen dan wanneer ze van een heuvel naar beneden lopen (HSV Mannenbijbel).
Aantekeningen
En hij keerde zich achterom, en hij zag ze, en vloekte hen, in den Naam des HEEREN. Toen kwamen twee beren uit het woud, en verscheurden van dezelve twee en veertig kinderen.
- Naam des HEEREN, In het Hebreeuws heeft "naam" de betekenis dat als men die kent van een persoon men ook zijn wezen kent (dus wist wie of wat hij is). We zien dit elders in de Bijbel terug bij diverse namen of naamsveranderingen, bijvoorbeeld Abram "verheven vader" wordt veranderd in Abraham "vader van een menigte volkeren" (Gen. 17:5) en die van zijn vrouw Sarai "vechtster" (?) tot Sara "vorstin, heerseres" (Gen. 17:15), terwijl hun kleinzoon Jakob "hielenlichter, bedrieger" wordt veranderd in Israël "strijder Gods" (Gen. 32:28; 35:10). Verder kan men denken aan Jozua "De HEERE is verlossing" en de de profeet Jesaja "de HEERE redt". Hierbij zien we dat al deze namen en hun betekenissen overeenkomen met wie die personen zijn (of zijn geworden), in deze tekst is JHWH "Ik zal zijn die Ik zal zijn" (cf. Ex. 3:14) en is Hij volledig soeverein.
-
twee beren; De Ursus arctos syriacus, Syrische bruine beer; Wat betreft de beren of beter berinnen, gaat het om de Syrische beer, welke in deze omgeving veelvuldig voorkwam. Zo lezen we ook van David dat hij tegen beren vocht (1 Sam. 17:34-37). Het dier is verwant aan de Europese bruine beer (Ursus arctos) en is voornamelijk overdag actief. Hij is een omnivoor en eet plantaardig voedsel zoals vruchten, noten, grassen, kruiden, bast en wortels en honing. En hoewel het dierlijk voedsel in hoofdzaak bestaat uit kadavers, insecten en larven, is hij ook een geducht roofdier en kan grote dieren als paarden, koeien en herten grijpen. Daarnaast kunnen ze verrassend snel lopen, een sprintende beer kan een snelheid van wel 50 km/uur halen.
Hoewel over het algemeen weinig aanvallen voorkomen tussen mens en deze beersoort (Alle aanvallen van beren de laatste jaren zijn in Amerika en betreft de grizzly), kan het dier agressief worden als hij een jong bij zich heeft (die soms 3 jaar oud kan zijn).
Interessant is de passage "kom op" (vs. 23), blijkbaar waren de jongens boven Elisa. Ironisch is dat deze beren bijna altijd opwaarts in de aanval gaan ze kunnen dan nl. een grotere snelheid ontwikkelen dan als ze van een heuvel naar beneden lopen. Een tactiek die deze beer dan ook vaak toepast bij grotere prooien (herten, paarden en koeien) is ze naar een afgrond te jagen en als er één naar beneden valt, de jacht te stoppen en deze prooi te gaan verorberen. Bij tegenstand maait hij alles neer wat hij tegenkomt. Het volgende citaat uit Brehm's Thierleben spreekt dan ook boekdelen over de agressiviteit van het "getemde" dier:
Mit zunehmendem Alter werden sie ungeschickter, roher, freßgieriger, raublustiger und gefährlicher. Man kann auch sie lehren, ihnen etwas beibringen, sie zu einfachen Kunststücken abrichten, darf ihnen jedoch niemals trauen; denn sie sind, wie alle geistlosen Geschöpfe, unberechenbar und ihre gewaltige Stärke, Bosheit und Tücke stets zu fürchten. ... Diese Erfahrung haben alle gemacht, welche den Versuch wagten, das ungebärdige und unverläßliche Thier zu erziehen, und mehr als ein Lehrmeister hat dabei Gesundheit und leben verloren.
Als we nu nog eens deze passage bekijken dan is het zeer waarschijnlijk dat het om een moederdier met een ouder jong (die dan sterk genoeg is om ook paarden te verscheuren) ging, die uit het bos bergopwaarts de jongens tegenkomen. Deze jongens beginnen verschrikt te schreeuwen en de dieren voelen zich bedreigd en gaan opwaarts in de aanval, alles neer maaiend wat op hun pad komt. De jongens kunnen alleen verder opwaarts rennen (wat in hun nadeel is ten opzichte van de snelle beren) of de afgrond inspringen. Met als resultaat dat 42 van de jongens de dood vinden.
- Toen kwamen twee beren uit het woud, en verscheurden, in het Hebreeuws wordt dit als een handeling beschreven, ie. "ze kwamen en verscheurden".
Vertaalnotities
Zie hier voor een verklaring van de gebruikte coderingen.
Zie hier over het gebruik van de interlineair.
En hij keerde zich achterom, en hij zag ze, en vloekte hen, in den Naam des HEEREN. Toen kwamen twee beren uit het woud, en verscheurden van dezelve twee en veertig kinderen.
____
Koop nu
Commentaar
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
