Aantekeningen bij de Bijbel:

Legenda tekstkritische notities

Bij veel Bijbelteksten zijn tekstkritische vertaalnotities gemaakt, waarin veel afkortingen worden gebruikt van manuscripten. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende. Voor overige afkortingen → Afkortingen.

Op dit moment zijn we bezig om een database op te zetten met basisgegevens van alle manuscripten, inclusief verwijzingen naar websites met meer informatie hierover. → Manuscripten Database.

Inhoud

Algemeen

[ ] Tekst niet leesbaar
{ } Tekst verwijderd
(manuscript) Tekst niet geheel leesbaar
◌ Teken niet leesbaar
֯ Teken slecht leesbaar of verwijderd
□ Onbekend teken
\ nieuwe regel
/ beschadiging manuscript
omissie (bewust) weggelaten
reconstructie voorgestelde reconstructie
^superscript later erboven toegevoegd
toegevoegd later (erboven) toegevoegd
vacat lege ruimte
␣ weergave lege ruimte van 1 letter breed

Nieuwe vertalingen

Nb. In deze lijst zijn ook de Bijbelversies opgenomen die volledig worden weergegeven onder "vertalingen".

AC Aleppo Codex
Alex Alexandrian (NT)
ASV American Standard Version
BE Basic English Bible
Byz Byzantine Majority (NT)
Darby Darby Version
ELB05 Elberfelder (1905)
HSV Herziene Statenvertaling
JPS Jewish Publication Society of America Version of the Tanakh
KJV King James Version
LSG Louis Segond (1910)
LXX Septuaginta
NETBible (Bible.org)
NBG51 Bijbelvertaling NBG
NBV Nieuwe Bijbelvertaling
NBV21 Nieuw Bijbelvertaling revisie
NV Naardense Bijbel
OHB Oxford Hebrew Bible¹⁾
OHiB Open Hebrew Interlinear Bible¹⁾
Pesh Peshitta
Sch Schlachter Bibel
Scriv Scrivener 1894 Textus Receptus (NT)
Steph Stephens 1550 Textus Receptus (NT)
SV Staten Vertaling
Web Webster's Bible
Weym Weymouth NT
WLC Westminster Leningrad Codex (OT)

¹⁾ In sommige (gratis) software applicaties staat de afkorting OHB voor Open Hebrew Bible en waarmee de Open Hebrew Interlinear Bible wordt bedoeld (MySword, OHB).

Oude Testament

Betreffende varianten Kennicott Vetus Testamentum Hebraicum.

א Codex Sinaiticus
A Codex Alexandrinus
ABP Apostolic Bible Polyglot
AC Aleppo Codex
B Codex Vaticanus
BHQ Biblia Hebraica Quinta
BHS Biblia Hebraica Stuttgartensia
Bomberg¹⁵²⁵ Ben-Hayyim Venice editie 1525
Buxtorf¹⁶²⁰ Biblia Hebraica cum paraphrasi Chaldaica et commentariis rabbinorum
D Codex Cottonianus Geneseos
E Codex Bodleianus Geneseos
F Codex Ambrosianus
Heb⁵⁷⁰² Damascus Pentateuch
LC Leningrad Codex
LXX Septuaginta
LXX^Swete Swete's Septuagint (1901-1907)
K ketiv
Kennicott^x Zie Kennicott Vetus Testamentum Hebraicum
MAM Miqra according to the Masorah
m. Mishna
Mf Masorah finalis
Mm Masorah magna
MM Mechon Mamre
Mp Masorah parva
MT Masoretische tekst
MT^Ginsburg Masoretische tekst volgens C.D. Ginsburg
Pap^Nash Papyrus Nash
Q qere
xQx Dode Zee-rollen
S Peshitta
SP Samaritaanse Pentateuch
Tg Targum
Tg^Be Targum Berlin Orientalis 1213
Tg^J Targum Jonathan
Tg^O Targum Onqelos
Tg^N Targum Neofiti
Tg^PJ Targum Pseudo-Jonathan
Vg Vulgaat
Vg^neo Nova Vulgata
WLC Westminster Leningrad Codex

Nieuwe Testament

De volgorde die is gehanteerd: papyri, uncialen, families, minuscules, lectionaria, oude versies, vaders, edities, en Latijnse vertalingen. Codering op onze website is volgens de "NT Manuscript Variant Apparatus".

ς Textus Receptus
ς^Stephanus Textus Receptus (1550)
ς^Scrivener Textus Receptus (1894)
ECM Editio Critica Maior
NA Novum Testamentum Graece (Nestle–Aland)
UBS United Bible Societies
WH Westcott and Hort

Papyri van de 5^de eeuw of ouder

	Datum/eeuw	Inhoud
p¹	III	deel van Mattheüs 1
p⁴	III	deel van Lukas
p⁵	III	deel van Johannes
p⁶	IV	deel van Johannes 10-11
p⁷	III/IV?	deel van Lukas 4
p⁸	IV	deel van Handelingen 4-6
p⁹	III	deel van 1 Johannes
p¹⁰	IV	deel van Romeinen 1
p¹²	III	Hebreeën 1:1
p¹³	III/IV	deel van Hebreeën
p¹⁵	III	deel van 1 Cor. 7-8
p¹⁶	III/IV	deel van Filippenzen 3-4
p¹⁷	IV	deel van Hebreeën 9
p¹⁸	III/IV	deel van Openbaring 1
p¹⁹	IV/V	deel van Mattheüs 10-11
p²⁰	III	deel van Jakobus 2-3
p²¹	IV/V	deel van Mattheüs 12
p²²	III	deel van Johannes 15-16
p²³	vroeg III	deel van Jakobus
p²⁴	IV	deel van Openbaring 5-6
p²⁵	laat IV	deel van Mattheüs 18-19
p²⁷	III	deel van Romeinen 8-9
p²⁸	III	deel van Johannes 6
p²⁹	III	deel van Handelingen 26
p³⁰	III	deel van 1Thess 4-5
p³²	II/III	deel van Titus 1-2
p³⁵	IV?	deel van Mattheüs 25
p³⁷	III/IV	deel van Mattheüs 26
p³⁸	III/IV	deel van Handelingen 18-19
p³⁹	III	deel van Johannes 8
p⁴⁰	III	deel van Romeinen
p⁴⁵	III	deel van Mattheüs 20-26; Markus 4-12; Lukas 6-14; Johannes 4-11; Handelingen 4-17
p⁴⁶	II/III	deel van Romeinen - Hebreeën
p⁴⁷	laat III	deel van Openbaring 9-16
p⁴⁸	laat III	deel van Handelingen 23
p⁴⁹	laat III	deel van Efeziers 4-5
p⁵⁰	IV/V	deel van Handelingen 8, 10
p⁵¹	IV/V	deel van Galaten 1
p⁵²	c. 125	deel van Johannes 18
p⁵³	III	deel van Matt.26 & Handelingen 9
p⁵⁷	IV/V	deel van Handelingen 4-5, 8-10
p⁶²	IV	deel van Mattheüs 11
p⁶⁴ = p⁶⁷	II/III	deel van Mattheüs 3-5
p⁶⁵	III	deel van 1Thess 1-2
p⁶⁶	II/III	deel van Johannes
p⁶⁹	III	deel van Lukas 22
p⁷⁰	III	deel van Mattheüs 2, 11, 24
p⁷¹	IV	deel van Mattheüs 19
p⁷²	III/IV	deel van 1&2 Petrus & Judas
p⁷⁵	vroeg III	deel van Lukas & Johannes
p⁷⁷	II/III	deel van Mattheüs 23
p⁷⁸	III/IV	deel van Judas
p⁸⁰	III	deel van Johannes 3:34
p⁸¹	IV	deel van 1 Petrus 2-3
p⁸²	IV/V	deel van Lukas 7
p⁸⁵	IV/V	deel van Openbaring 9-10
p⁸⁶	IV	deel van Mattheüs 5
p⁸⁷	III	deel van Filemon
p⁸⁸	IV	deel van Markus 2
p⁸⁹	IV	deel van Hebrew 6
p⁹⁰	II	deel van Johannes 18-19
p⁹¹	III	deel van Handelingen 2
p⁹²	III/IV	deel van Efez.1 & 2 Thess.1
p⁹³	V	deel van Johannes 13
p⁹⁵	III	deel van Johannes 5
p⁹⁸	II?	deel van Openbaring 1
p⁹⁹	IV/V	meeste van 2Cor, Gal, Ef
p¹⁰⁰	III/IV	deel van Jakobus 3-4
p¹⁰¹	III	deel van Mattheüs 3
p¹⁰²	III/IV	deel van Mattheüs 4
p¹⁰³	II/III	deel van Mattheüs 13-14
p¹⁰⁴	laat II	deel van Mattheüs 21
p¹⁰⁶	III	deel van Johannes 1
p¹⁰⁷	III	deel van Johannes 17
p¹⁰⁸	III	deel van Johannes 17-18
p¹⁰⁹	III	deel van Johannes 21
p¹¹⁰	IV	deel van Mattheüs 10
p¹¹¹	III	deel van Lukas 17
p¹¹²	V	deel van Handelingen 26-27
p¹¹³	III	deel van Romeinen 2
p¹¹⁴	III	deel van Hebreeën 1
p¹¹⁵	III/IV	deel van Openbaring 2-15
p¹¹⁷	IV/V	deel van 2 Corinthiers 7
p¹¹⁸	III	deel van Romeinen 15-16
p¹³²	III/IV	deel van Ef. 3:21; 4:1-2; 4:14-16

p¹³⁷ Markus

Unciale Manuscripten van de 5^de eeuw of ouder

	Datum/eeuw	Inhoud
01 = א, Sinaiticus 01^a = א, eerste corrector	IV IV-V	heel het NT
02 = A, Alexandrinus	V	meeste van Mat.25 – Handelingen 22, 2Cor. 4-12
03 = B, Vaticanus	IV	meeste van Mattheüs - Judas
04 = C, Ephraemi	V	meeste van NT met gaten
05 = D, Bezae	V	Mattheüs – Handelingen
06 = D, Claromontanus	VI	meeste van Romeinen tot Hebreeën
016 = I, Freerianus	V	meeste van 1Cor 10 - Hebreeën
026 = Q, Guelferbytanus B	V	delen van Lukas & Johannes 12-14
029 = T, Borgianus	V	delen van Lukas & Johannes
032 = W, Washingtonianus	V	Mattheüs – Johannes
048	V	delen van Hand. 26 – 3 Johannes
057	IV/V	deel van Handelingen 3
058	IV	deel van Mattheüs 18
059	IV/V	deel van Markus 15
061	V	delen van 1 Timotheus
062	V	delen van Galaten 4-5
068	V	delen van Johannes 13 & 16
069	V	delen van Markus 10-11
077	V	delen van Handelingen 13
0113	V	= sectie van 029
0125	V	= sectie van 029
0139	V	= sectie van 029
0160	IV/V	deel van Mattheüs 26
0162	III/IV	deel van Johannes 2
0163	V	deel van Openbaring 16
0165	V	deel van Handelingen 3-4
0166	V	deel van Handelingen 28
0169	IV	deel van Openbaring 3-4
0171	III/IV	deel van Matt.10, Lukas 22
0172	V	deel van Romeinen 1-2
0173	V	deel van Jakobus 1
0174	V	deel van Galaten 2
0175	V	deel van Handelingen 6
0176	IV/V	deel van Galaten 3
0181	IV/V	deel van Lukas 10
0182	V	deel van Lukas 19
0185	IV	deel van 1 Corinthiers 2-3
0188	IV	deel van Markus 11
0189	II/III	deel van Handelingen 5
0201	V	deel van 1 Corinthiers 12, 14
0206	IV	deel van 1 Petrus 5
0207	IV	deel van Openbaring 9
0212	III	deel van Mt.27, Mk.15 Lk.23 Jn.19
0214	IV/V	deel van Markus 8
0215	IV/V	deel van Markus 15
0216	V	deel van Johannes 8-9
0217	V	deel van Johannes 11-12
0218	V	deel van Johannes 12
0219	IV/V	deel van Romeinen 2-3
0220	III	deel van Romeinen 4-5
0221	IV	deel van Romeinen 5-6
0226	V	deel van 1 Thessalonicensen 4-5
0227	V	deel van Hebreeën 11
0228	IV	deel van Hebreeën 12
0230	IV	deel van Efeziers 6
0231	IV	deel van Mattheüs 26-27
0236	V	deel van Handelingen 3
0240	V	deel van Titus 1
0242	IV	deel van Mattheüs 8-9
0244	V	deel van Handelingen 11-12
0252	V	deel van Hebreeën 6
0254	V	deel van Galaten 5
0258	IV	deel van Johannes 10
0261	V	deel van Galaten 1, 4
0264	V	deel van Johannes 8
0267	V	deel van Lukas 8
0270	IV/V	deel van 1 Corinthiers 15
0274	V	meeste van Markus 7-10
0301	V	deel van Johannes 17
0308	IV	deel van Openbaring 11
0312	III/IV	deel van Lukas 5, 7
0313	V	deel van Markus 4
0315	IV/V	deel van Markus 2-3

Lectionaria van de 5^de eeuw of ouder

	Datum/eeuw	Inhoud
L1043	V	Markus 6 & Lukas 2
L1604	IV	Fragmenten

Oude vertalingen van de 5^de eeuw of ouder

	Datum/eeuw	Inhoud
Ar = Armeens	V	Hele NT
Cp = Koptisch	III/IV	Hele NT
Gg = Georgian	V	Hele NT
Gt = Gothic	IV	Hele NT
Sy = Oud Syrisch	II-IV	Fragmenten
Pe = Syrische Peshitta	late IV	Hele NT
Lt = Oud Latijns	II-IV	Fragmenten
Vg = Latijnse Vulgaat	IV	Hele NT

Aanhalingen van kerkvaders en andere geschriften van de 5^de eeuw of ouder

Nummer	Naam	Datum/eeuw	Taal
Q1	Jacobus-Justus	I	Grieks
Q3	Evangelie van de Hebreeën	I/II	Grieks
Q5	Ignatius	110	Grieks
Q7	2Clement	voor 150	Grieks
Q9	Polycarp	156	Grieks. Latijns vert..
Q11	Justin	165	Grieks
Q13	Julius-Cassianus	c. 170	Grieks
Q15	Celsus	c. 178	Grieks
Q17	Hegesippus	180	Grieks
Q19	Theophilus	180	Grieks
Q21	Polycrate	196	Grieks
Q23	Diatessaron (missend origineel)	II	(Syrisch – als allemaal gelijk zijn)
Q25	Diatessaron in Arabisch	II	Arabisch
Q27	Diatessaron in Armeneens	II	Armeens
Q29	Diatessaron van Fulda	II	Latijns
Q31	Diatessaron in Italiaans	II	(als Italiaans MSS akkoord is)
Q33	Diatessaron van Tuscany	II	Italiaans
Q35	Diatessaron van Venice	II	Italiaans
Q37	Diatessaron in Oud Nederlands	II	(als Nederl. MSS akkoord is)
Q39	Diatessaron van Liège	II	Oud Nederlands
Q41	Diatessaron van Stuttgart	II	Oud Nederlands
Q43	Diatessaron in Perzisch	II	Perzisch
Q45	Diatessaron in Syrisch als verschillend van de Armeense	II	Syrisch
Q47	Aristides	II	Grieks
Q49	Athenagoras	II	Grieks
Q51	Basilidians	II	Grieks
Q53	Carpocrates	II	Grieks
Q55	Didache	II	Grieks
Q57	Diognetus	II	Grieks
Q59	Evangelie van de Ebionites	II	Grieks
Q61	Evangelie van de Nazarenes	II	Aramees
Q63	Heracleon	II	Grieks
Q65	Marcion	II	Grieks
Q67	Marcus	II	Grieks
Q69	Papias	II	Grieks
Q71	Ptolemy	II	Grieks
Q73	Theodotus	II	Grieks
Q75	Theodotus-Gnostic	II	Grieks
Q77	Valentinians	II	Grieks
Q79	Valentinus	II	Grieks
Q81	Docetists	II/III	Grieks
Q83	Naassenes	II/III	Grieks
Q85	Papyrus-Egerton	II/III	Grieks
Q87	Perateni	II/III	Grieks
Q89	Papyrus Oxyrhynchus 405 = Irenaeus’ Adversus Haereses	[II/III?]	Grieks
Q91	Irenaeus	202	Grieks
Q93	Clement	215	Grieks
Q95	Tertullian	220	Latijns
Q97	Ippolytus	235	Grieks
Q99	Africanus	240	Grieks
Q101	Heraclides	c. 245	Grieks
Q103	Origen	254	Grieks
Q105	Cyprian	258	Latijns
Q107	Rebaptism	258	Latijns
Q109	Dionysius	265	Grieks
Q111	Brief van Hymenaeus	c. 268	Grieks
Q113	Gregory-Thaumaturgus	c. 270	Grieks
Q115	Manes	277	Koptisch trans.
Q117	Archelaus	278	Latijns & Grieks
Q119	Handelingen van Thomas	III	Syrisch
Q121	Didascalia	III	Grieks
Q123	Fayum-fragment	III	Grieks
Q125	Manicheans	III	Syrisch
Q127	Methodius	III	Grieks
Q129	Novatian	III	Latijns
Q131	Ps-Clement	III	Grieks
Q133	Theotecnus	III	Grieks
Q135	Papyrus Oxyrhynchus 655 = Evangelie van Thomas	[III?]	Grieks
Q137	Porphyry	301-304	Grieks
Q139	Hieracas	302	Grieks & Koptisch
Q141	Victorinus-Pettau	304	Latijns
Q143	Pierius	309	Grieks
Q145	Pamphilus	310	Latijns
Q147	Petrus-Alexandria	311	Grieks
Q149	Liber-Graduum	320	Syrisch
Q151	Alexander	328	Grieks
Q153	Jevencus	330	Latijns
Q155	Arius	336	Grieks
Q157	Eustathius	337	Latijns
Q159	Jacob-Nisibis	338	Syrisch
Q161	Eusebius	339	Grieks
Q163	Asterius	na 341	Grieks
Q165	Ps-Asterius	na 341	Grieks
Q167	Pachomius	346	Grieks
Q169	Maternus	348	Latijns
Q171	Hegemonius	350	Syrisch
Q173	Julius	352	Latijns
Q175	Theodore-Heraclea	355	Grieks
Q177	Eusebius-Emesa	voor 359	Grieks
Q179	Serapion	na 362	Grieks
Q181	Victorinus-Rome	na 363	Latijns
Q183	Basil-Ancyra	c. 364	Grieks
Q185	Acacius	366	Grieks
Q187	Aphraates	367	Syrisch
Q189	Hilary	367	Latijns
Q191	Caesarius-Nazianzus	369	Grieks
Q193	Lucifer	370	Latijns
Q195	Diatessaron in Ephraem	373	(Armeens=Syrisch)
Q197	Diatessaron in Ephraem vert.	373	Armeens
Q199	Diatessaron in Ephraem orig.	373	Syrisch
Q201	Athanasius	373	Grieks
Q203	Ephraem	373	Syrisch
Q205	Marcellus	c. 374	Grieks
Q207	Titus-Bostra	voor 378	Grieks
Q209	Basil	379	Grieks
Q211	Apostolic-Constitutions	c. 380	Grieks
Q213	Orsiesius	c. 380	Grieks
Q215	Meletius	381	Grieks
Q217	Priscillian	385	Latijns
Q219	Cyril-Jerusalem	386	Grieks
Q221	Gregory-Nazianzus	390	Grieks
Q223	Apollinaris	c. 390	Grieks
Q225	Tyconius	na 390	Latijns
Q227	Pacian	392	Latijns
Q229	Gregory-Elvira	na 392	Latijns
Q231	Phoebadius	na 392	Latijns
Q233	Diodore	394	Grieks
Q235	Gregory-Nyssa	394	Grieks
Q237	Eunomius	c. 394	Grieks
Q239	Amphilochius	na 394	Grieks
Q241	Ambrose	397	Latijns
Q243	Didymus	398	Grieks
Q245	Evagrius	399	Grieks
Q247	Handelingen van Pilatus (4^de eeuw versie)	IV	Grieks & trans.
Q249	Adamantius	IV	Grieks
Q251	Ambrosiaster	IV	Latijns
Q253	Ammon	IV	Grieks
Q255	Ammonas	IV	Grieks
Q257	Apostolic-Canons	IV	Grieks
Q259	Arians	IV	Grieks
Q261	Caelestinus	IV	Latijns
Q263	Eusebian-Canons	IV	Grieks
Q265	Faustinus	IV	Latijns
Q267	Faustus-Milevis	IV	Latijns
Q269	Macrobius	IV	Latijns
Q271	Optatus	IV	Latijns
Q273	Philo-Carpasia	IV	Grieks
Q275	Ps-Clementines	IV	Grieks
Q277	Ps-Cyprian	IV	Latijns
Q279	Zeno	IV	Latijns
Q281	Josippus	IV?	Grieks
Q283	Eunomians	IV/V	Grieks
Q285	Hyperechius	IV/V	Grieks
Q287	Macarius/Symeon	IV/V	Grieks
Q289	Petilianus	IV/V	Latijns
Q291	Ps-Eustathius	IV/V	Grieks
Q293	Ps-Ignatius	IV/V	Grieks
Q295	Ps-Justin	IV/V	Grieks
Q297	Ps-Vigilius	IV/V	Latijns
Q299	Timothy-Alexandria	IV/V	Grieks
Q301	Teaching-of-Addai	400	Syrisch
Q303	Epiphanius	403	Grieks
Q305	Flavian-Antioch	404	Grieks
Q307	Gaudentius	406	Latijns
Q309	Chromatius	407	Latijns
Q311	Chrysostom	407	Grieks
Q313	Severian	na 408	Grieks
Q315	Rufinus	410	Latijns
Q317	Asterius-Amasea	c. 410	Grieks
Q319	Theophilus-Alexandria	412	Grieks
Q321	Niceta	414	Latijns
Q323	Synesius	414	Grieks
Q325	Hesychius-Salonitan	418	Grieks
Q327	Orosius	na 418	Latijns
Q329	Pelagius	na 418	Latijns
Q331	Jerome	420	Latijns
Q333	Sulpicius	c. 420	Latijns
Q335	Maximus	423	Latijns
Q337	Maximinus	428	Latijns
Q339	Theodore	428	Grieks
Q341	Augustine	430	Latijns
Q343	Marcus-Eremita	430	Grieks
Q345	Nilus	c. 430	Grieks
Q347	Polychronius	c. 430	Grieks
Q349	Nonnus	431	Grieks
Q351	Palladius	431	Grieks
Q353	Paulinus-Nola	431	Latijns
Q355	Paul-Emesa	na 432	Grieks
Q357	Eutherius	434	Grieks
Q359	Cassian	435	Latijns
Q361	Isidore	c. 435	Grieks
Q363	Acacius-Melitene	c. 438	Grieks
Q365	Socrates	na 439	Grieks
Q367	Cyril	444	Grieks
Q369	Arsenius	445	Grieks
Q371	Varimadum	445-480	Latijns
Q373	Proclus	446	Grieks
Q375	Flavian-Constantinople	449	Grieks
Q377	Sozomen	450	Grieks
Q379	Hesychius	na 450	Grieks
Q381	Nestorius	na 451	Grieks
Q383	de Promissionibus	453	Latijns
Q385	Quodvultdeus	c. 453	Latijns
Q387	Julian-Eclanum	c. 454	Latijns
Q389	Apringius	na 455	Latijns
Q391	Arnobius	460	Latijns
Q393	Valerian	460	Latijns
Q395	Leo	461	Latijns
Q397	Teodoret	466	Grieks
Q399	Diadochus	468	Grieks
Q401	Gennadius-Constantinople	471	Grieks
Q403	Gelasius-Cyzicus	475	Grieks
Q405	Salvian	c. 480	Latijns
Q407	Vigilius	484	Latijns
Q409	Victor-Vita	na 489	Latijns
Q411	Faustus	490-500	Latijns
Q413	Euthalius	V	Grieks
Q415	Fastidius	V	Latijns
Q417	Marius-Mercator	V	Grieks
Q419	Nestorians	V	Grieks
Q421	Possidius	V	Latijns
Q423	Ps-Dionysius	V	Grieks
Q425	Ps-Jerome	V	Latijns
Q427	Speculum	V	Latijns
Q429	Theodotus-Ancyra	V	Grieks
Q431	Victor-Antioch	V	Grieks

Commentaar

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!